Ana SayfaBilim ve TeknolojiFotoğraflarla: Hubble Uzay Teleskobu’nun 30’uncu yaşı

Fotoğraflarla: Hubble Uzay Teleskobu’nun 30’uncu yaşı

HABER MERKEZİ – NASA, Hubble Uzay Teleskobu’nun kuruluşunun 30’uncu yıl dönümünü kutluyor. Bu vesileyle bugüne kadar uzaydan çekilen 600 fotoğraf birleştirilerek bir video hazırlandı.

Hubble Uzay Teleskobu, 24 Nisan 1990’da yeryüzünden yaklaşık 600 kilometre uzakta olan ve kendi yörüngesinde Dünya’yı turlamaya başlamıştı.

Hubble sayesinde ilk kez Güneş Sistemi dışındaki yıldız, gezegen ve hala gizemini koruyan kara delikler gözlemlenmiş, uzayın derinlikleri yüksek çözünürlüklü mercekler sayesinde fotoğraflanmıştı.

Yine Hubble sayesinde, bir zamanlar bilim insanlarının hayal bile edemeyeceği çok önemli görüntüler yakalandı.

Kara deliğin ilk görüntüsü, Güneş Sistemi’nin ötesindeki bir gezegende bulunan su buharı, kütleçekim dalgaları bu ilkler arasında yer alıyor.

Hubble Uzay Teleskobu’nun kuruluşunun 30’uncu yıl dönümü dolaysıyla kutlama gerçekleştiriliyor.

NASA, yıldönümü vesilesiyle bugüne kadar çekilen 600 uzay fotoğrafını birleştirerek bir video hazırladı.

Yine NASA internet sitesinde hizmete soktuğu küçük bir arama motoruyla insanlar, doğum günlerinde Hubble’ın çektiği fotoğraflara erişebiliyor.

Uzun bir proje olarak düşünülen Hubble Uzay Teleskobu’na ait mercek, aygıt ve diğer ekipmanlar, teknoloji geliştikçe astronotlar tarafından sürekli yenileniyor.

1999 yılında Avrupa Uzay Ajansı’ndan iki görevliyle birlikte toplamda yedi astronot, Hubble’ın orijinal aynalarından birinde tespit edilen bir lekeyi STS-103 adlı başarılı bir operasyonla temizlemiş, astronotlar Hubble’ın etrafında uzay yürüyüşü yapmıştı.

‘Hubble teleskobunun annesi’: Nancy Grace Roman

NASA’nın ilk kadın yöneticisi ve ‘Hubble teleskobunun annesi’ olarak anılan Nancy Grace Roman’dı. 25 Aralık 2018’de 93 yaşında hayatını kaybetti.

Nancy Grace Roman, gökbilim alanında kadın ve gençlerin rolünü artıran öncü isimlerden biri.

Roman, 1990’da uzaya fırlatılan ve gökbilimde yeni bir dönem başlatan Hubble Uzay Teleskobu’nun arkasındaki “itici güç” olarak tanınıyor.

Nancy Grace Roman’ın NASA’da yöneticiliğe uzanan kariyeri, bilim dünyasındaki kadınlar için büyük bir ilham kaynağı oldu.

Babası bir jeofizikçi olan Roman’ın annesi de onu kuzey ışıklarını izlemeye götürüyor, ona takımyıldızlarını gösteriyordu.

Öte yandan okul öğretmenleri onun matematik ve bilime ilgisizliğinden yakınıyordu.

NASA’nın 2018’de yayınladığı bir röportajda Roman, şöyle diyordu:

“En başından bir kadının gökbilimci olamayacağı öğretildi bana. Rehber öğretmenim bana şöyle bir bakıp ‘Neden bir kadın Latince dersi alacağına matematik okumak ister ki?’ diye sordu.”

ABD’deki Swarthmore College’da astronomi okuduktan sonra Chicago Üniversitesi’nde doktora programına kabul edildi. Ancak tez danışmanı dahi kendisine pek inanmıyordu.

Roman ise yılmadı uzaybilim çalışmalarına devam etti. Sonunda NASA onun evi oldu.

1959’da NASA’nın merkez ofisinin ilk kadın yöneticisi olarak tarihe geçti.

Kariyeri boyunca bilim insanlarına Dünya’yı çevreleyen atmosferin sınırları ötesindeki gizemi çözebilecek teknolojileri kazandırmaya çalıştı.

1962’de NASA’nın “ilk başarılı uzay görevi” olarak bilinen Uydu Güneş Gözlemevi-1’inin (OSO) uzaya fırlatılmasında öncü rol oynadı.

Bu uydular sayesinde güneşin elektromanyetik ışınımları araştırıldı.

Yeryüzünün haritalanması ve ölçülmesi için kullanılan Jeodezi uydularının uzaya fırlatılması için araştırmacılar ve mühendisler arasında köprü kurdu.

‘Hubble Uzay Teleskobu’

Ancak Roman’ın gökbilime en büyük katkısı, Hubble Uzay Teleskobu’nun temellerini atmasıydı.

Fikri 1946’da ortaya atan LymanSpitzer isimli gökbilimciydi.

Roman ise, maliyeti yaklaşık 1,5 milyar dolar olan Hubble’ın geliştirilmesi konusunda bürokratik ve finansal sorunları aşarak teleskobun başlıca mimarlarından oldu.

Roman’ın çabaları o emekli olduktan 10 yıl sonra sonuç verdi. Teleskop, 24 Nisan 1990’da başarılı bir şekilde uzaya fırlatıldı.

Hubble, 1600’lü yılların başında Galileo’nun yaptığı gözlemlerden sonra tarihe geçen en başarılı uzay gözlemlerine imza attı, yıldız, gezegen ve galaksi görüntüleriyle dünyanın nefesini kesti.

1994 yılında NASA teleskobun aynalarında ortaya çıkan sorunlar giderilirken, NASA’da izleyiciler arasında olan Roman örgü örüyordu.

Roman, NASA Olağanüstü Bilimsel Başarı Ödülü dahil pek çok ödüle layık görüldü.

Nancy Grace Roman, Science gazetesine verdiği bir demeçte şunları söyleyecekti: “Bana uzay bilimci olamayacağımı söyleyen birçok insanı duymazdan gelmiştim. İyi ki yapmışım.”


Karınca, BBC Türkçe, Euronews

PAYLAŞ:
    WhatsApp'da Paylaş!   Telegram'da Paylaş!     Yazdır   E-Posta Gönder

Önceki Haber
Arjantin'de cezaevinde 'Corona' isyanı
Sonraki Haber
Kuzey Kutbu üzerindeki ozon tabakası deliği kapandı