Rapor: ‘İnfaz isyanı’ sonrası salgın tedbirleri hiçe sayıldı, tutuklular darp edildi

HABER MERKEZİ – Batman M Tipi Cezaevi’ndeki “infaz isyanı”nın ardından Diyarbakır 4 Nolu T Tipi’ne sevk edilen tutukluların durumu MED TUHAD-FED ve ÖHD avukatları tarafından raporlaştırıldı. Bu rapora göre, 400 civarında tutuklunun sevki sırasında salgına karşı tedbirler hiçe sayıldı, tutuklular darp edildi ve savunmanın gizliliği ihlal edildi.

İnfaz düzenlemesi dışında kalan tutukluların “isyanına” sahne olan Batman M Tipi Kapalı Cezaevi’nden sevk edilen mahpusların karşı karşıya kaldığı hak ihlalleri raporlaştırıldı.

Sevkler sonrası olan biten, Med Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Hukuki ve Dayanışma Dernekleri Federasyonu (MED TUHAD-FED) ile Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) tarafından rapor edildi.

İki dernek söz konusu raporu Batman M Tipi’nde yaşananlardan sonra Diyarbakır 4 Nolu T Tipi’ne sevk edilen tutuklularla gerçekleştirdiği görüşme sonrası hazır etti.

Bu rapora göre, yaşananların ardından 400 civarında tutuklu ve hükümlü Batman’dan Diyarbakır 4 Nolu T Tipi Cezaevi’ne sevk edildi.

‘Sosyal mesafe’ kuralı hiçe sayıldı

Bu sevk sonrası tutukluların maruz kaldığı hak ihlallerinin sıralandığı raporda, cezaevi sisteminin oturmayışı nedeniyle uzun bir süre hazır edilemeyen tutuklu ve hükümlülerin, koridorda sosyal temas kurallarına uymayan personeller tarafından daha sonra hazır edilebildikleri belirtildi.

Bu durumun tutuklu ve hükümlülerin sağlığını açıkça tehlikeye attığını belirten avukatlar, tutuklularla “camdan bağırmak sureti” ile görüştüklerini ve bunun da savunma gizliliğini ihlal ettiğini vurguladı.

İnfaz koruma memurlarını kampüs içinde taşıyan otobüste sosyal temas kurallarına uyulmadığının da belirtildiği raporda, “Otobüsün tam dolduğu ve ayakta olanların olduğu görülmüştür” denildi.

Tutukluların anlatımları ve öneriler

Yapılan görüşmelerde tutuklu ve hükümlülerin anlatımları ise rapora şu şekilde yansıtıldı:

• Yaşanan isyanın basına yansıdığı şekilde anlaşarak sona erdirildiği bildirilmiştir.
• İsyan sonrası sevk sürecinde ring içerisindeki personellerin eldiven taktığı ancak maske takmadıkları bildirilmiştir.
• Sevk sürecinde hakarete maruz kaldıkları bildirilmiştir.
• Hem anlaşma sonrası hem sevk sürecinde hem de Diyarbakır’da cezaevine girmeden evvel tutuklu ve hükümlülerin dayak ve şiddete maruz kaldığı bildirilmiştir.
• Özellikle Diyarbakır’da çok kalabalık bir grup tarafından darp edildiklerini bildirmişlerdir.

Yapılan görüşmede, bir tutuklunun yüzünde ve gözaltlarında dayak izleri ve morluklar gözlemlendiğini belirten avukatlar, tutuklunun kendilerine anlattığı durumuysa şöyle aktardı: “Yine tutuklu çeşitli bölgelerinde darp izleri olduğunu belirtmiştir. Temizlik malzemelerine ulaşamadıkları belirtilmiştir. Yaşanan salgın açısından koğuşlarda yeterli tedbirlerin alınmadığı belirtilmiştir. Günde 2 öğün yemek verildiği belirtilmiştir. Aileleri ile görüşemediklerini ve ilk görüşmenin 10 gün sonra gerçekleşeceğini belirtmişlerdir.”

Kimi anayasal kurallar, hükümler ve etik ilkelere atıf yapılan raporda, devamla da öneriler sıralandı:

• Öncelikle Bilim Kurulu ve Adalet Bakanlığı’nın açıkladığı ölçüler doğrultusunda Ceza İnfaz Kurumu’nda salgına ilişkin tedbirler artırılmalıdır. Bu çerçevede Ceza İnfaz Kurumu’nun temizliği, dezenfekte edilmesi, infaz koruma memurlarının sosyal temas kurallarına uyması öncelikli önerilerdir.
• Yine yaşanan sevk sürecinde darp edilen tutuklu hükümlülerin bir an evvel sağlık kontrolü yapılmalı ve bilimsel raporlar düzenlenmelidir.
• Tutuklu/ hükümlülerin özgürlüğünden alıkonulduğu süre boyunca hijyen koşullarına dikkat edilmeli, kişisel koruyucu malzemeler ile temizlik malzemelerinin kantinden ücreti karşılığında değil, ücretsiz erişimi sağlanmalıdır.
•  Açık görüşlerin iptal edilmesi, ailelerin sevk sürecinden dolayı endişelerinin giderilmesi açısından bir an evvel telefon görüş haklarının verilmesi gerekmektedir.
• Ceza İnfaz Kurumu’nun milletvekilleri ve baro temsilcilerinden oluşan bir heyetle Koronavirüs tedbirlerine uygun bir şekilde ziyaret edilmesi, yaşanan sürecin doğrudan gözlenmesi gerekmektedir.

Batman’da ne oldu?

Batman M Tipi Kapalı Cezaevi’nde adli tutukluların bulunduğu bölümde 4 Nisan akşamı yangın çıktı.

Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde cezaevinden “isyan’ seslerinin geldiği duyulurken, dumanlar yükseldiği görüldü.

Bu yaşananların üzerine cezaevine ambulanslar, zırhlı araçlar ve itfaiye ekipleri sevk edildi.

O gün Batman Barosu tarafından yapılan açıklamada, “Uyuşturucu mahkumlarının olduğu birkaç koğuşta ceza indirimlerinin kendilerini kapsamaması nedeniyle koğuşlarda yangın çıkartma söz konusu” denildi.

Batman Başsavcılığı ise aynı gün şu açıklamayı yaptı: “Batman M Tipi Ceza İnfaz Kurumunda akşam saatlerinde, bazı adli suçluların karıştığı münferit bir olay meydana gelmiştir. Olay kontrol altına alınmış olup, Ceza İnfaz Kurumu normal işleyişine dönmüştür. Olay nedeniyle herhangi bir can kaybı ya da yaralanma bulunmamaktadır.”