‘Gözaltında kaybetmek bir insanlık suçudur, yüzleşilsin’

HABER MERKEZİ – Uluslararası Gözaltında Kayıplara Karşı Mücadele Haftası’na ilişkin açıklama yapan HDK Adalet Komisyonu, “Devlet, arşivlerini açarak, kayıp avukatlarının ve ailelerinin ulaştıkları bilgileri esas alarak, ailelerin kayıplarına ulaşmasını, faillerin yargılanmasını sağlamalıdır” dedi.

Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Adalet Komisyonu, 17-31 Mayıs Uluslararası Gözaltında Kayıplara Karşı Mücadele Haftası’na ilişkin yazılı açıklama yaptı.

Açıklamada, anayasada belirtilen hukuk devleti ilkesi gereğince Türkiye’nin gözaltında kaybetme suçları ile yüzleşmesi gerektiği kaydedildi.

Kayıp ve faillerin bulunması gerekliliğinin altı çizilen açıklamada, sistematik olarak bu kaybetme ve cezasızlık politikalarının devam ettiği belirtildi.

Toplumsal barış ve adalet için “Hakikat ve Yüzleşme Komisyonu” kurulması ve ailelerin adalet taleplerine cevap olunması istendi.

Cumhuriyet öncesi ve sonrasından beri kaybettirmelerin sürdüğüne ve bugün de devam ettiğine vurgu yapılan açıklamada şöyle denildi:

“6 Ağustos 2019’dan beri kayıp olan eski Sanayi Bakanlığı çalışanı Yusuf Bilge Tunç bunlardan biridir. Şırnak’ta Keldani halkımızdan Hürmüz Diril’den 11 Ocak’tan beri haber alınamıyor. Üniversite öğrencisi Gülistan Doku’dan ise 5 Ocak’tan bu yana haber yok. 24 Ocak’ta hapishanedeki oğlunu ziyaret etmek için Batman’dan İstanbul’a gelen Mehmet Bal’dan o tarihten bu yana haber alınamıyor.

İHD’nin ulaşabildiği kayıp sayısı da 940 olarak açıklanıyor. Dernek, tespit ettikleri 253 toplu mezarda 4 binden fazla kişinin gömülü olduğunu tahmin ediyor. Türkiye’de kaybedilenlerin kimliğini belirlemek amacıyla bu toplu mezarların açılması çalışmalarında kemiklere zarar veriliyor. Uluslararası Minnesota Protokolü, toplu mezarların nasıl açılacağını gösterirken, bu protokolü onaylamayan Türkiye, protokol kurallarına uymadığı, iş makineleri ile toplu mezarları açarak kemiklere zarar verdiği için kayıpların kimlik tespiti zorlaşıyor. Ayrıca bu yöntemle deliller de karartılmaya çalışılıyor.

Adalet arayan kayıp aileleri için, Batman, Diyarbakır, Cizre, Yüksekova başta olmak üzere Kürdistan’da meydanlar, İstanbul’da Galatasaray Meydanı kayıp ailelerinin sevdikleri ile buluşma ve hafıza mekanıdır” denilen açıklamada, “Ailelerin acılarını ortaklaştırdığı ve birbirinden güç aldığı, adalet arayışlarını görünür kıldığı bu mekanların ailelere yasaklanmasından vazgeçilmelidir. Devlet, arşivlerini açarak, kayıp avukatlarının ve ailelerinin ulaştıkları bilgileri esas alarak, ailelerin kayıplarına ulaşmasını, faillerin yargılanmasını sağlamalıdır. Türkiye, BM ‘Bütün Kişilerin Zorla Kaybedilmeden Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşmesini imzalamalı, ceza kanununda ‘gözaltında kaybetmeyi’ bir insanlık suçu olarak tanımlamalıdır.”