“Çoklu baro” teklifi muhalefetin şerhiyle Meclis Genel Kurulu’nda

HABER MERKEZİ – TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edilerek, bugün hızla Genel Kurul gündemine alınan baroların yapısını hedef alan, Ankara, İstanbul ve İzmir gibi illerde birden fazla baro kurulmasının önünü açan “çoklu baro” teklifine CHP, HDP ve İYİ Parti muhalefet şerhi koydu.

AKP ve MHP’nin baroların yapısı ve seçim sistemini değiştirmeyi hedeflediği 28 maddelik “çoklu baro” teklifi, önceki gün değişikliğe uğramadan Meclis Adalet Komisyonu’nda kabul edilmişti.

TBMM Genel Kurulu gündemine alınan teklif bu haliyle kabul edilirse avukat sayısı 5 binden fazla olan illerde en az 2 bin avukatın imzası ile birden fazla baro kurulabilecek. Yani Ankara, İstanbul ve İzmir’de birden fazla baro kurulmasının önü açılacak.

Ayrıca her baro, Türkiye Barolar Birliği (TBB) Genel Kurulu’nda üç delege ve bir başkanla temsil edilecek.

Bu arada Genel Kurul’da görüşmelerine başlanacak teklife CHP, HDP ve İYİ Parti muhalefet şerhi koydu.

CHP: Yargıya güven daha da düşecek

CHP’nin muhalefet şerhinde “çoklu baro” sisteminin avukatlar arasında siyasi bölünmelere doğal zemin hazırlayacağı savunuldu:

“Teklifle bir yandan baroların siyaset yapması kurumsallaştırılırken diğer yandan da savunmanın siyasi görüş, etnik köken, inanç temelli barolara bölünmesine neden olacaktır. Bunun yargısal süreçlere yansımaları da yüzde 20’lere inmiş durumdaki yargıya güveninin daha da düşmesi olacaktır.”

Türkiye Barolar Birliği’nin delegasyon oluşumunun da temsilde adalet ilkesini zedeleyeceği vurgulanan CHP’nin muhalefet şerhinde, asıl amaçlananın “iktidara bağımlı olmayan” Ankara, İstanbul ve İzmir barolarının zayıflatılmak istendiği kaydedildi.

Teklif ile 99 üyeli baro ile 9 bin 999 üyeli baronun TBB Genel Kurulu’na aynı sayıda üye göndereceğine işaret edilerek, “Bu çarpık ve çarpılmış anlayışa göre; son nüfus sayımında 84 bin 600 kişi ile Türkiye’de en az kişinin yaşandığı il olan Tunceli ile 15 milyon 519 bin 267 kişiyle en kalabalık nüfusa sahip il olan İstanbul’un milletvekili sayısını eşitlemek gerekecektir” ifadeleri kullanıldı.

Ayrıca baroların görev ve yetkilerinin Anayasa’nın “kamu kurum niteliğindeki meslek kuruluşu olduğu belirtilen muhalefet şerhinde, düzenlemenin Anayasa’nın 135. maddesine aykırı olduğu vurgulandı.

HDP: Azınlığın çoğunluğa tahakkümü

HDP’nin muhalefet şerhinde ise “çoklu baro” teklifinin altında, iktidarın “yargıya ayar verme” amacının yattığı savunuldu.

Baroların TBB’deki delege sayılarına ilişkin yapılan değişikliğin eşitsizliğe yol açacağı ve “azınlığın çoğunluğa tahakkümü” sonucu doğuracağı belirtilen muhalefet şehrinde şu görüşlere yer verildi:

“Türkiye’deki avukatların yüzde 60’ına yakınını bünyesinde barındıran üç büyük il barosunun Türkiye Barolar Birliğindeki temsilini yüzde 10’un altına çekecek bir düzenlemenin bu temel ilkelerle bağdaşmayacağı açıktır.

“Sonuç olarak; bu teklif gündeme gelmesine yol açan siyasal olaylar, getiriliş usulü, gerekçesi ve düzenleme biçimi itibariyle Anayasa ile bağdaştırılması güç bir tekliftir, bunun da ötesinde teklif ile kamu yararı amacının güdüldüğünü söylemek de zordur. Bütün bu nedenlerle bu kanun teklifi; Anayasanın 2. 9. 10. 11. 67. ve 135’nci hükümlerine, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6’ncı maddesine aykırılık içermektedir.”

İYİ Parti de muhalefet şerhinde, baroların “kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu” olduğunu anımsatarak, ‘çoklu baro’ sisteminin “devletin üniter yapısına aykırı olduğu” savundu.

AKP lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mayıs ayı başında barolar dahil bazı meslek örgütlerinin seçim sistemlerinin değiştirileceği yönünde açıklamalarda bulunmuştu.

Bu çıkış, Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş’ın nefret içerikli Cuma Hutbesi’ne barolardan yükselen tepki üzerine gelmişti.

Erdoğan’ın baroların seçim sistemini değiştirmeye yönelik çıkışına Türkiye Barolar Birliği ve 81 ilin baro başkanlıkları yazılı bir açıklamayla tepki göstermişti.

Avukatlık Kanunu’nda barolar ve seçim sistemlerine yönelik değişiklik girişimlerinin doğru bulunmadığının vurgulandığı açıklamada, “Bu girişimlerin durdurularak, geri çekilmesini, Ülkemizin gerçek gündemlerinin çözümüne dönülmesini talep ediyoruz” diye belirtilmişti.

Baro temsilcileri Türkiye’nin dört bir yanından ‘Savunma Yürüyor’ şiarıyla Ankara’ya yürüyüş düzenlemişti, yasa teklifine ilişkin gazetelere ilan vermişti. Bu ilanda “Herkesi seslerinin kısılmasını amaçlayan her türlü tahakküme karşı mücadelemize destek vermeye davet ederiz” deniliyordu.

Meclis önünde de günlerce eylem düzenleyen baro başkanları, kanun teklifini protesto için görüşmelerin sürdüğü sırada TBMM Adalet Komisyonu’na avukat cübbesi ve düğme göndermişti.

Bu haberde BBC Türkçe‘den yararlandık.

Komisyonda kabul edilen teklifin maddelerinde neler var?