Ana SayfaGüncelErdoğan onayladı, Ayasofya Diyanet’e devredildi

Erdoğan onayladı, Ayasofya Diyanet’e devredildi

HABER MERKEZİ – Danıştay, 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını iptal ederek, Ayasofya’nın ibadete açılmasının önündeki engeli kaldırdı. Kararın hemen akabinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla Ayasofya Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredildi. Karar Resmi Gazete’de yayımlandı. Erdoğan, Ayasofya’nın 24 Temmuz Cuma günü ibadete açılmasının planlandığını söyledi. Kararla ilgili açıklama yapan UNESCO ise “üzüntü duyduğunu” belirterek, Ayasofya’nın Dünya Kültür Mirası statüsünün gözden geçirileceği ifade edildi.

Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 yılında verilen Bakanlar Kurulu kararının iptali istemiyle Danıştay 10. Dairesi’ne açılan davada karar açıklandı.

Danıştay 10’uncu Dairesi, Ayasofya’yı müze yapan kararı iptal ederek, Ayasofya’nın ibatede açılması önündeki engeli kaldırdı.

Kararın hemen ardından AKP lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ayasofya’nın Diyanet İşleri Başkanlığı’na devrini ve ibadete açılmasını öngören Cumhurbaşkanlığı Kararı’nı imzaladı. Karar Resmi Gazete’de de yayımlandı.

Erdoğan: 24 Temmuz Cuma günü ibadete açmayı planlıyoruz

Danıştay kararının ardından Erdoğan, televizyonlardan yayımlanan konuşmasında Ayasofya’nın 24 Temmuz Cuma günü ibadete açılmasının planlandığını söyledi.

Ayasofya’ya girişin ücretsiz olacağını ifade eden Erdoğan, “Tüm camilerimiz gibi Ayasofya’nın kapıları da herkese sonuna kadar açık olacak. İnsanlığın ortak mirası olan Ayasofya yeni statüsüyle herkesi kucaklamaya çok daha samimi özgün şekilde devam edecektir” diye konuştu.

Erdoğan kararla ilgili tepkilere ise “Vatikan’ın müzeye dönüştürülerek ibadete kapatılmasını talep etmekle Ayasofya’nın müze olarak kalmasında ısrarcı olmak aynı mantığın ürünü. Bu zihniyet geçmişte Ayasofyayı caz kulübü olarak kullamayı düşünmüştür” değerlendirmesinde bulundu.

Şentop: Ayasofya ibadete açılmış oldu

TBMM Başkanı Mustafa Şentop da konuyla ilgili, “Camiyi müzeye çevrilen karar iptal edildiği için cami vasfına dönmüş oldu. Bu kararla birlikte Ayasofya aslında ibadete açılmış oldu” açıklamasında bulundu.

Şentop, gazetecilerin kendisine yönelttiği “Ayasofya’da ilk namaz ne zaman kılınacak?” sorusuna ise, “hazırlıkların kısa zamanda biteceği ve en geç gelecek cuma gününe kadar bu konuda bir adım atılacağı” karşılığını verdi.

UNESCO’dan açıklama

Öte yandan Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Türkiye’nin Ayasofya’nın statüsünü değiştirme kararıyla ilgili yazılı açıklama yaptı.

Açıklamada, karardan dolayı üzüntü duyulduğu ifade edilerek, Ayasofya’nın Dünya Kültür Mirası statüsünün gözden geçirileceği belirtildi.

“Türkiye’nin bu anıtın statüsünü değiştirme kararından dolayı üzgünüz. Türkiye’nin kararının önceden diyalog konusu edilmemiş olması veya bize bilgi verilmemiş olması üzücü.
“UNESCO Türk yetkililere, korunmasıyla ilgili süreç bir sonraki Dünya Mirası Komitesi toplantısında gözden geçirilecek olan bu sıra dışı mirasın evrensel değerinden geri adım atılmaması için gecikmeden diyalog başlatma çağrısında bulunmaktadır.”

Ayasofya, 1985 yılında Dünya Kültür Mirası listesine alınmıştı.

UNESCO karardan önce uyarmıştı

Ayasofya’da ibadetin yolunu açan Danıştay kararından hemen önce UNESCO, Ayasofya’nın resmi statüsü ile ilgili bir değişikliğin kendisine bildirilmesi gerektiğini ve böyle bir durumda Dünya Mirası Komitesi’nin bu değişikliği gözden geçirmesi gerekebileceğini söylemişti.

UNESCO’dan Reuters’a yapılan açıklamada, Ayasofya’nın Dünya Mirası listesinde müze olarak yer aldığını ve bunun da çeşitli taahhüt ve yükümlülükleri bulundurduğu ifade edilmişti.

Açıklamada, “Bu yüzden devletler, aldığı kararların sınırları içerisinde bulunan dünya mirası listesindeki eserlerle ilgili evrensel değeri tehlikeye sokacak bir değişiklik yapmadığından emin olmalı… Böyle bir değişiklik yapılacağı zaman UNESCO önceden bilgilendirilmeli ve Dünya Mirası Komitesi bu durumu değerlendirmeli” denilmişti.

Türk yetkililere birkaç defa bu konudaki rahatsızlığın mektupla ve Birleşmiş Milletler’deki Türkiye Büyükelçisi vasıtasıyla dile getirildiği de ifade edilmişti.

Dünyadan tepkiler

Danıştay kararı sonrası ise uluslararası arenadan tepkiler gelmeye başladı.

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesi kararını şiddetle kınadığını açıkladı.

BBC Türkçe’nin aktardığına göre Miçotakis yaptığı açıklamada “Alınan bu kararla Ayasofya’nın evrensel konumu ve dünya insanlik mirası karakteri hiçe sayılmaktadır. Karar, yalnız Türk-Yunan ilişkilerini değil;Türkiye’nin AB ilişkileri kadar UNESCO ve uluslararası toplumla ilişkilerini de etkiyecek düzeydedir” ifadelerini kullandı.

Açıklamada ayrıca, “Türkiye’nin 2005 yılında dünya kültürleri ittifakı için yaptığı çalışmalarından tam aksi istikamete sapması, son derece üzücüdür” denildi.

Yunanistan Kültür Bakanlığı da “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın siyasi iradesinin bir sonucu olarak gelen bu karar, anıtın eşsiz değerini ve ekümenik doğasını tanıyan uygar dünyaya açık bir provokasyondur” dedi.

Rus Ortodoks Kilisesi‘nden yapılan açıklamada ise Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesi yönündeki kararın iptal edilmiş olmasının “üzüntüyle karşılandığı” ifade edildi.

ABD Dışişleri Bakanlığı da Ayasofya’nın ibadete açılması kararından “hayalkırıklığına uğradıklarını” belirtti.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus, “Türk hükümetinin tüm ziyaretçilerin Ayasofya’ya erişimine bağlı kaldğıını anlıyoruz ve Ayasofya’nın hiçbir engel olmadan herkese açık olmasını garanti altına alan planlarını duymayı sabırsızlıkla bekliyoruz” dedi.

Bir açıklama da Güney Kıbrıs Dışişleri Bakanı Nikos Christodoulides‘den geldi.

“Türkiye’nin kararını şiddetle kınıyoruz ve Türkiye’yi uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyoruz” diyen Hristodoulides, “Türkiye’nin uluslararası yükümlülüklerindeki aşikar ihlali, Ortodoks inancının evrensel bir sembolü ve dünya mirası olan Ayasofya’nın statüsünü değiştirme kararında kendini gösterdi” ifadelerini kullandı.

Türkiye’den tepkiler

Ayasofya’nın Diyanet’e devredilerek cami statüsünde ibadete açılmasına siyasilerden de açıklamalar geldi.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli:

” Milliyetçi Hareket Partisi, Danıştay 10. Dairesinin kararından ziyadesiyle memnun, mesut ve mutmaindir. Çünkü Ayasofya Camisi’nin ibadete açılması konusu uzun yıllardır tavizsiz arzumuzdur.

“Ayasofya’nın kapıları hamdolsun ardına kadar açılarak tertemiz alınların secdeyle buluşması sağlanmıştır. Nitekim bugün tarihi bir gün olarak tezahür etmiştir. İnanç haklarımızı, egemenlik kazanımlarımızı tahrip ve taciz etmek maksadıyla kuyruğa giren ülkeler, odaklar ve husumetle beslenen çevreler kaybetmiştir. İrade milletin, karar hukukundur.”

HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu:

“Ayasofya’yı cami yaparak suç ve günahlarınızı örtemeyeceksiniz Soykırıma uğrattığınız mazlumların ahı sizi bulur, milyon tane cami açın bunu önleyemeyeceksiniz..! Dine karşı dini kullanıyorsunuz!”

HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan:

“Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesi kararıyla; ülkemizdeki Hristiyarlar, Avrupa’daki Müslümanlar için hayat daha da zorlaşacaktır. Ayasofya, Hristiyanlar ve Müslümanlar arasındaki gerginliği azaltan bir mabetti. Ayasofya’nın kubbesi hepimize yeterdi. Yazık ettiniz.”

Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu:

“Ayasofya’nın ibadete açılması, on yıllardır beklenen özlemin gerçeğe dönüşmesidir. İktidar ve muhalefetin takındıkları sorumlu tavır takdire şayandır. Fethin sembolü, Fatih’in emaneti olan ve İstanbul’un tüm medeniyet birikimini barındıran Ayasofya Camii hayırlı olsun.”

Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu:

“Ayasofya’nın, Fatih Sultan Mehmet Han’ın vasiyeti doğrultusunda eski hüviyetine getirilmesi ve cami olarak ibadete açılması yolunda önemli bir merhale olan Danıştay kararını takdirle karşılıyorum. Bu, milletimizin uzun yıllardır var olan arzusu yönünde alınmış bir karardır.

“Burada, Ayasofya konusunu bu milletin gündeminde tutan Prof. Dr. Necmettin Erbakan Hocamız ve yarım asırdır bu mücadeleyi veren Milli Görüş hareketi mensupları başta olmak üzere, emeği geçen herkesi tebrik ediyorum.”

Dava süreci

Davayı, Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği 2016 yılında Danıştay’a açmıştı.

Dernek, Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesine ilişkin 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararının altında yer alan dönemin Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’e ait imzanın sahte olduğunu savunup, kararın iptalini istiyordu.

Fotoğraf: Reuters

Yaklaşık 85 senedir müze olarak ziyarete açık olan Ayasofya’nın yeniden camiye dönüştürülmesi tartışmaları, İstanbul’un fethinin yıl dönümü olan bu 29 Mayıs’tan sonra alevlendi.

Ayasofya’da “Fetih Suresi” okundu. Başta AKP lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere üst düzey yetkililer Ayasofya’nın yeniden Müslümanlar için ibadete açılması çağrıları yapıyordu.


PAYLAŞ:
    WhatsApp'da Paylaş!   Telegram'da Paylaş!     Yazdır   E-Posta Gönder

Önceki Haber
Nusaybin Davası: Hapis cezasına çarptırılanların sayısı 47'ye yükseldi
Sonraki Haber
Bakanlık, Dersim'de 17 dağ keçisinin avlanması için ihale açtı