Gözaltı, soruşturma, hapis, saldırı: Temmuz’da da basın tehdit altındaydı

HABER MERKEZİ – Temmuz ayında onlarca gazeteci hakim karşısına çıkarken, ikisine toplam 22 yılı aşkın hapis cezası verildi. Birçok gazeteci de dava ve soruşturmaların hedefindeydi. Üç basın çalışanı gözaltına alınırken, tutuklanan veya tahliye edilen gazeteci olmadı. Hak ihlallerinin hedefindeki gazetecilerin Temmuz’da neler yaşadığının çetelesini tuttuk.

Hazırlayan: Hasan Özhan Ünal

Basın ve basın çalışanları, 2020’nin Temmuz ayında da doğrudan ve dolaylı olarak hak ihlallerinin hedefindeydi.

Gazetemize ve diğer medya kuruluşlarına yansıyan haberlere göre en az 64 basın çalışanı mahkemelerde gazetecilik faaliyetlerinin suç olmadığını savunmak zorunda kaldı.

Temmuz ayında hakim karşısına çıkan gazetecilerden ikisine toplam 22 yıl 3 ay hapis cezası verilirken, üçü beraat etti. Bu süreçte birçok gazeteciye de soruşturma ve dava açıldı.

Hiçbir gazetecinin tahliye edilmediği bir aylık süreçte üç basın çalışanı gözatına alınırken, tutuklamaya gidilmedi. Dersim ve İstanbul’da ise üç gazeteci saldırıya uğradı.

Öte yandan ‘sosyal medyaya sansür’ öngören AKP ve MHP’nin dokuz maddelik teklifi yasalaştı ve tartışmalara neden oldu.

Temmuz ayında yaşanan hak ihlalleri ve baskıların çetelesi şöyle:

Gözaltı, tutuklama ve tahliyeler

• Artı TV Ankara Temsilcisi Sibel Hürtaş, Meclis önünde baro başkanlarının eylemini takip ettiği sırada gözaltına alındı.

• Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu Sözcüsü ve JinNews editörü Ayşe Güney, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen bir soruşturma kapsamında evine düzenlenen polis baskınıyla gözaltına alındı.

• Diyarbakır’da HDP İl Örgütü’nün basın danışmanı Vedat Dağ, ifade vermek üzere gittiği Siyasi Şube’de gözaltına alındı.

Hapis ve para cezaları

• Die Welt gazetesinin eski Türkiye muhabiri Deniz Yücel, “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlamasından beraat ederken, “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla 2 yıl 9 ay 22 gün hapis cezasına çarptırıldı.

• Tutuklu gazeteci Mehmet Baransu, Mersin 2. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından görülen 77 sanıklı “FETÖ çatı davasında” üç ayrı suçtan toplam 19,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Soruşturma ve yargılamalar

• 46 gazetecinin sanık durumunda olduğu, 8 yılı aşkındır devam eden “KCK Basın” davasının duruşması Aralık ayına ertelendi.

• Haber sitesi T24’ün kurucusu ve Genel Yayın Yönetmeni Doğan Akın, “örgüte üye olmamakla birlikte bilerek ve isteyerek örgüte yardım etmek” iddiasıyla yargılandığı davadan beraat etti.

• Artı Gerçek yazarlarından gazeteci Nurcan Kaya hakkında ‘örgüt propagandası’ndan soruşturma açıldı.

• Tutuklu gazeteci Aziz Oruç, “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davada tutukluluğunun devamına karar verildi. Duruşma 21 Eylül’e ertelendi.

• İleri Haber’in eski Genel Yayın Yönetmeni Onur Emre Yağan, “örgüt propagandası” suçundan yargılandığı davada beraat etti.

• Cumhuriyet gazetesi yargı muhabiri Alican Uludağ ile gazetenin eski diplomasi muhabiri Duygu Güvenç hakkında Rahip Brunson ile ilgili haberleri gerekçe gösterilerek açılan davanın duruşması Ekim ayına ertelendi.

• Mezopotamya Ajansı muhabiri Ruken Demir’in haber kaynaklarıyla yaptığı görüşmeler gerekçe gösterilerek “örgüt üyeliği” iddiasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması Kasım’a ertelendi.

• Evrensel gazetesinin eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Cem Şimşek’in “Cumhurbaşkanına hakaret” davası Ekim’e ertelendi.

• Gazeteci Oktay Candemir, Twitter’da paylaştığı bir makalede geçen ifadelerden dolayı hakkında “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması Ekim’e ertelendi.

• Cumhuriyet gazetesinin eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’ın yargılandığı “MİT TIR’ları” davası 2021 yılının Şubat ayına ertelendi.

• Kapatılan aktifhaber.com Genel Yayın Yönetmeni gazeteci Yetkin Yıldız’ın “hakaret” ve “iftira” suçlamalarıyla yargılandığı davanın on beşinci duruşması Aralık’a ertelendi.

• JinNews muhabiri Kibriye Evren’in “örgüt propagandası yapmak” ve “örgüt üyesi olmak” suçlamalarıyla yargılandığı dava 26 Kasım’a ertelendi.

• T24 yazarı ve gazeteci Mehmet Yakup Yılmaz’ın eski TBMM Başkanı Binali Yıldırım’a hakaret suçlamasından beraat etti.

• Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri ve çevirmen Meşale Tolu’nun yargılandığı dava 2021 yılının Şubat ayına ertelendi.

• Eski Halk TV yöneticisi gazeteci Hakan Aygün hakkında Twitter’dan yaptığı “ey İBAN edenler” paylaşımı gerekçesiyle “halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri aşağılama” suçlamasıyla açılan dava Ekim’e ertelendi.

• KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı’nın (DİHA) Van muhabiri Mehmet Dursun’un “örgüt üyeliği” iddiasıyla yargılandığı davada esas hakkında mütalaasını açıklayan savcı, gazetecinin cezalandırılmasını talep etti. Davaya Aralık ayında devam edilecek.

• Mart ayından beri tutuklu bulunan Rudaw TV muhabiri Rawin Sterk Yıldız hakkında iddianame hazırlandı.

• Kapatılan Taraf gazetesinde Kasım 2013’te yayımlanan “Gülen’i bitirme kararı 2004’te MGK’da alındı” başlıklı haber nedeniyle muhabir Mehmet Baransu ve gazetenin eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Murat Şevki Çoban hakkında açılan dava Kasım ayına erteledi.

• Sözcü gazetesi yazarı Aytunç Erkin hakkında, 20 Eylül 2019 tarihli “Yargıda halen 2221 hakim ve savcı ya FETÖ’cü ya da FETÖ destekçisi” başlıklı köşe yazısı ile ilgili yapılan isimsiz bir ihbar üzerine soruşturma başlatıldı.

• Sözcü gazetesi muhabiri Can Özçelik hakkında, 13 Şubat 2020 tarihinde yayımlanan “İşte FETÖ Borsası iddiasına konu olan köşk” başlıklı haberi nedeniyle soruşturma başlatıldı.

• Özgür Gelecek gazetesinin eski Yazı İşleri Müdürü Aslı Ceren Aslan’a verilen toplam 6 yıl 9 ay hapis cezası onandı.

• Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan üç haber nedeniyle gazetenin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Olcay Büyüktaş Akça, muhabir Hazal Ocak ve Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. hakkında toplam 250 bin TL tutarında tazminat talebiyle dava açtı.

• Mezopotamya Ajansı muhabiri Berivan Altan hakkında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla açılan dava Kasım’a ertelendi.

Sansür, baskı ve saldırılar

• Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), TELE 1 ve Halk TV’ye 5’er gün yayın durdurma cezası verdi.

• Basın İlan Kurumu, 16 Nisan’daki sayısında yer alan “CHP’li Özel’den Altun’a izinsiz inşaat tepkisi” başlıklı haber gerekçesiyle Evrensel gazetesine 5 günlük ilan kesme cezası verdi.

• Dersim’de Mezopotamya Ajansı muhabiri Ayşe Sürme ile JinNews muhabiri Öznur Değer, haber takibi sırasında bir grubun saldırısı sonucu darp edildi.

• Sosyal medyaya kısıtlamalar getiren düzenlemeleri içeren kanun teklifi, Meclis’te kabul edildi.

• Sözcü gazetesi, T24, Odatv ve Toplumsal Haber’de yer alan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak hakkında dört habere “kişilik haklarının ihlâl edildiği” gerekçesiyle Ankara 8. Sulh Ceza Hakimliği tarafından erişim engeli getirildi.

• Sendika.org alan adı üzerindeki erişim engeli, Mart ayındaki Anayasa Mahkemesi kararına rağmen devam ediyor.

• Cumhuriyet gazetesinde Ekim 2018’de yer alan “Hükümet Konağına özel acil servis” başlıklı habere Harran Sulh Ceza Hakimliği’nin kararı ile erişim engeli getirildi.

• Muş’ta evli olduğu erkek tarafından öldürülen Fatma Altınmakas’a dair çok sayıda habere, Muş Malazgirt Sulh Ceza Hakimliği’nin kararı ile erişim engeli getirildi.

• İstanbul Çekmeköy’de yerel Yurttahaber gazetesinin sahibi Gökhan Balcı silahlı saldırıya uğradı. Saldırıdan yara almadan kurtulan Balcı, yaptığı yolsuzluk haberleri nedeniyle hedef alındığını iddia etti.