Çatışmalar sürüyor: Karabağ’da son durum ne, kim ne diyor?

HABER MERKEZİ – Ermenistan ile Azerbaycan arasında Karabağ bölgesinde şiddetli çatışmalar sürerken, Rusya devreye girdi. Ermenistan Dışişleri Bakanı Mnatsakanyan ile görüşen Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, ateşkes çağrısında bulundu. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg de “İlgili tüm taraflara ‘hemen savaşın durdurulması’ çağrısında bulunuyoruz” dedi. Diğer yandan Azerbaycan ise askeri harekatı bitirme koşullarını açıkladı. Son gelişmeleri aktarıyoruz.

Ermenistan ve Azerbaycan arasında statüsü anlaşmazlık konusu olan Karabağ bölgesinde geçtiğimiz hafta başlayan çatışmalar tüm şiddeti ile sürüyor.

Azerbaycan, Pazar günü en büyük ikinci kenti Gence’nin Ermenistan tarafından bombalandığını duyururken, Ermenistan kendi topraklarından Azerbaycan’a bir saldırı yapılmadığını açıkladı.

Karabağ yönetimi ise Stepanakert (Hankendi) kentinin Azerbaycan tarafından bombalanması nedeniyle karşılık verdiklerini söyledi. Gence Havalimanı’nın kullanılamaz hale getirildiği duyuruldu. Azerbaycan ise bu iddiayı yalanladı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlhan Aliyev, Karabağ’ın güneyindeki Cebrayil kentinin geri alındığını açıklarken, Ermenistan da bu iddiayı yalanladı.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Karabağ bölgesinden Azerbaycan’daki kentlere yapılan saldırıları kınadı, Ermenistan’ın “başta Cenevre Sözleşmeleri olmak üzere insancıl hukukun tüm ilkelerini ihlal ettiği” açıklamasını yaptı.

Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki çatışmalar 27 Eylül Pazar günü başlamıştı. O günden bu yana devam eden çatışmalarda aralarında onlarca sivilin de olduğu yaklaşık 250 kişinin hayatını kaybettiği bildiriliyor.

Rusya devreye girdi

Petrol ve doğalgaz boru hatları için bir koridor olan Güney Kafkasya bölgesinde istikrar konusundaki endişeleri yeniden alevlendiren çatışmaların yoğunlaşması uluslararası güçlerin gündeminde.

Bu kapsamda Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Ermeni mevkiidaşı Zohrab Mnatsakanyan ile bir telefon görüşmesi yaptı.

Siviller arasındaki can kaybının “endişe verici” olduğunu ifade eden Lavrov, “acilen bir ateşkesin gerekli olduğunu” söyledi.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan da hafta sonu Rusya’nın krizde daha güçlü bir rol üstlenebileceği mesajı verdi.

Paşinyan, Bild gazetesine yaptığı açıklamada Gümrü’deki Rusya’ya ait üste bulunan füze savunma sistemlerine de işaret etti: “Rusya ile Ermenistan arasındaki anlaşma hangi durumlarda bu sistemin Ermenistan’ın güvenliği için kullanılabileceğini açıkça ortaya koyuyor.”

NATO Genel Sekreteri’nden çağrı

Ankara’da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ortak basın toplantısı düzenleyen NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise “Karabağ’daki saldırıların artmasından endişeliyiz. Sivillerin öldüğünü görünce endişemiz artıyor, ayrıca enerji kaynaklarına gelecek zarar da endişe kaynaklarından bir tanesi” dedi ve tüm taraflara çağrıda bulundu: “Hemen savaşı durdurun.”

Çavuşoğlu ise Azerbaycan’ın ‘kendi topraklarını almak için mücadele ettiğini’, Ermenistan’ın ise ‘işgalci’ olduğunu savunarak, “Herkesin güçlünün değil, haklının yanında yer alması gerekiyor” ifadesini kullandı.

Azerbaycan askeri harekatı bitirme koşullarını açıkladı

Öte yandan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, askeri harekatı sonlandırma koşulu olarak Ermenistan’ın Karabağ’dan çekilmek için bir takvim belirlemesini istedi.

Televizyondan yayımlanan konuşmasında Aliyev, Ermenistan’ın özür dilemesini de talep etti:

Ermenistan ordusu topraklarımızdan çıksın. (Ermenistan Başbakanı Paşinyan) Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü tanıdığını açıklasın. Azerbaycan halkından özür dilesin ve Karabağ’ın Ermenistan toprağı olmadığını söylesin. Bize Ermenistan ordusunun işgal ettiği topraklardan çekilmesinin takvimini versin. O zaman biz de ateşkesi sağlayacağız.

Alex Kalk: İktidarın amacı ittihatçı projeyi gerçekleştirmek

Öte yandan Karabağ’da Ermenistan ile çatışma halinde olan Azerbaycan’a Türkiye’nin verdiği desteği değerlendiren Nor Zartonk üyesi Alex Kalk, iktidarın amacının bir yandan ittihatçıların tamamlayamadığı Orta Asya’ya açılım projesini gerçekleştirmek, diğer taraftan ise içte yaşadığı sıkışmışlığı şiddet yoluyla aşmak olduğunu belirtti.

MA’dan İdris Sayılğan’a konuşan Kalk, Kafkasya’da halklar arasındaki dostluğun ve kardeşliğin bozulmasında Osmanlı’nın çok büyük bir rolü olduğunu savunan Kalk, Türkiye’nin bölgeye ilişkin eskiye dayanan önemli çıkarları olduğuna işaret etti.

Türkiye’nin de fırsat buldukça Osmanlı’nın rolünü üstlenmeye çalıştığını dile getiren Kalk, şunları dile getirdi:

Özellikle Çarlık Rusya’nın yıkıldığı ve Sovyetlerin kurulduğu aradaki boşluk döneminde Enver Paşa ve İttihatçıların Kafkas ordusu Turancılık fikirleriyle Bakü’ye doğru hamleler yapmışlardı. O yaptıkları hamlelerin sonuçları bugün devam ediyor. O zaman Nahçivan, Karabağ ve Bakü üzerinden Orta Asya’ya doğru açılım yapılmak istenmişti. Oradaki nüfus dengelerini de altüst edecek, Ermenileri de bir şekilde etnik temizliğe uğratacak şekilde, 1915 Ermeni soykırımının devamı niteliğinde bir hamleydi. O hamle Sovyetlerin gelmesi ve başka bazı sebeplerle yarım kaldı. Tam olarak istenilen sonuç alınamadı. Bugün her fırsatta yapmaya çalıştıkları şey o koridoru tekrar açmak. Bu açıdan Azerbaycan’ı sürekli savaşa teşvik eden tavırları var. Yeri geldi el altından yeri geldi bugün olduğu gibi açıktan desteklediler.

Çatışmaların her geçen gün şiddetlenmesine rağmen uluslararası güçlerin doğrudan müdahil olmadığına ve kınama açıklamalarıyla yetindiklerine de vurgu yapan Kalk, “Şu anda konjonktür de böyle. Hem pandemi süreci olsun hem Amerika’daki seçimler olsun birçok sebepten dolayı böyle bir durum var” diye belirtti ve ekldi:

Azerbaycan ve Türkiye’nin de bundan faydalandığını görüyoruz. Rastgele seçilmiş bir dönem olmadığı belli. Zaten herkesin belli iç meseleleri var. Fırsat bu fırsat deyip müdahale edildiği anlaşılıyor.

Karınca, DW, BBC, MA