AYM, koğuşların kamerayla izlenmesine karşı başvurunun reddini ‘hak ihlali’ saydı

HABER MERKEZİ – Anayasa Mahkemesi, 2017 yılında cezaevinde kaldığı koğuşun kameralarla izlenmesinden ötürü İnfaz Hakimliği’ne yaptığı şikayet reddedilen HDP’li vekil Meral Danış Beştaş’ın başvurusunu karara bağladı. AYM, “özel hayata saygı ile bağlantılı etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine” karar verdi.

Anayasa Mahkemesi (AYM), cezaevleri ile ilgili sık sık gündeme gelen koğuşların kameralarla izlenmesi konusunda önemli bir karara imza attı.

Anayasa’nın dokunulmazlığı düzenleyen maddesinde geçici bir değişiklik yapılarak dokunulmazlığı kaldırılıp, 30 Ocak 2016’da tutuklanan HDP Milletvekili Meral Danış Beştaş, kaldığı Silivri Cezaevi’ndeki koğuşun kameralardan gözetlenmesine ilişkin şikayette bulundu.

Avukat eşi Mesut Beştaş racılığıyla “söz konusu alanlarda kayıt yapılmasının bir zorunluluk bulunmadığını, kayıt nedeniyle tecrit koşullarının oluştuğu ve özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiği” gerekçesiyle Silivri 2’nci İnfaz Hakimliği’ne başvuru yaptı.

Ancak İnfaz Hakimliği, yapılan bu başvuruyu Ceza İnfaz Kanunu’na dayanarak reddetti.

Beştaş, bunun üzerine Silivri Ağır Ceza Mahkemesi’ne itirazda bulundu. Ancak başvurusu reddedildiği gibi bu karar tebliğ edilmedi.

Başvurusunun reddedildiğini Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden öğrenen avukat Beştaş, şikayetin esasa girilmeden reddedilmesi nedeniyle “özel hayata saygı hakkı ile bağlantılı etkili başvuru hakkının ihlali” gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu.

Mezopotamya Ajansı’nda yer alan habere göre başvuruyu kabul eden Anayasa Mahkemesi, Adalet Bakanlığı’ndan savunma istedi.

Bakanlık, gönderdiği savunmasında Türkiye’deki tüm cezaevlerinde ‘asayişi bozan olaylara müdahale sırasında personelin kural dışı davranışının tespiti, insansız hava araçlarıyla cezaevine yapılacak kimyasal veya biyolojik saldırıların kısa sürede tespiti için havalandırma alanlarına kameraların takıldığı, kameraların koğuşların içini görmediği, kameraların cezaevlerinin inşası sırasında öngörülen donatılardan’ olduğunu savundu.

Bakanlık, olayda özel hayatın ihlaline yönelik bir hususun bulunmadığı savundu. Bakanlık, başvurucunun Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkını kullanmadan yargısal başvurularının tamamını tüketmediğini gerekçe göstererek talebin reddini istedi.

AYM ise kararında, yapılacak işlemlerin mahpusların durumunu doğrudan etkilediği, onların temel haklarını ihlal edecek işlem, eylem ve ihmallerin ortadan kaldırılması için devletin etkili başvuru yollarının hayata geçirmesi ve bu yolları işlevsel kılması gerektiğini ifade etti.

Mahkeme, mahpusların temel hak ve hürriyetlerine müdahale teşkil eden eylem, işlem veya ihmallerin dar bir şekilde yorumlanmaması, temel hak ve özgürlükleri önceleyen bir yaklaşım içinde olması etkili başvuru hakkının gereklerinin sağlanması açısından önem arz ettiğini kaydetti.

Başvurucunun “özel hayata saygı hakkı” bağlamındaki iddialarının incelenmesi konusunda etkili bir hukuk yolunu sunmamanın, derece mahkemelerinin kararlarından kaynaklandığını kaydeden AYM, başvurucunun “etkili başvuru hakkının ihlal” edildiğine karar verdi.

Mahkeme, ihlalin sonuçlarının ihlalin tespitiyle ortadan kaldırılmayacağına hükmederek, Beştaş’a 6 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.