‘Trans yağ’ gıdadan değil etiketten çıkarılıyor

HABER MERKEZİ – Tarım ve Orman Bakanlığı, etiketlerden “trans yağ” ibaresini çıkarmaya hazırlanıyor. Eğer bu gerçekleşirse tüketici, gıdada ne kadar trans yağ olduğunu bilmeyecek.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hazırladığı ‘Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’ taslağı bakanlığın internet sayfasında görüşe açıldı.

Söz konusu taslağa göre, çikolata, bisküvi, cips gibi pek çok gıda maddesinin ambalajında yer alan “trans yağ yoktur” ibaresi çıkartılıyor.

Gazeteci ve tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım imzalı Dünya gazetesinin haberine göre taslakta, “Yönetmelik ile getirilen kısıtlamalar kapsamında gıda etiketlerinde trans yağ ile ilgili beyan yapılmaz” hükmüne yer veriliyor.

Taslağın bu haliyle kabul edilmesi halinde, gıda ürünlerinin “trans yağ” içerip içermediği etiketlere yazılmayacak. Yani tüketici, gıdada ne kadar trans yağ olduğunu bilmeyecek.

İnsan sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olan trans yağların Kanada ile Avrupa Birliği’nin (AB) bazı ülkelerinde kullanımı yasak. Türkiye’de ise tamamen yasak değil. Şu anki yönetmeliğe göre yüzde 2’nin üzerinde kullanımı yasak ancak bu oran etiketlere yazılıyordu.

Türkiye Gıda Dernekleri Federasyonu yetkilileri yapılacak değişikliğin doğru olmadığını, özellikle kayıt dışı olarak nitelendirilen ürünlerde trans yağların kullanıldığını belirtiyor.

Yetkililer, “Ayrıca denetimlerin çok iyi yapılması lazım. Trans yağ kullandığı halde etikette belirtmeyenler var. Bunu önlemek yerine trans yağ ibaresinin tamamen kaldırılması tüketicinin doğru bilgilendirilmesi ilkesine aykırı. Yıllardır tüketicilerin etikete bakarak ürün almalarını söyledik. Şimdi etiketlere bakan tüketici yanlış ve eksik bilgilendirilmiş olacak” diyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Harun Seçkin ise düzenleme ile ilgili olarak şunları söylüyor:

Bu düzenleme ile ‘trans yağ yoktur’ ibaresini kaldırıyoruz. Zaten trans yağ kullanımını yüzde 2 ile sınırlandırdık. Bu çok önemli bir düzenleme. Yağ olan bir gıdada yüzde 2’nin altında trans yağ olması ancak analizle tespit edilebilir. Trans yağ olma olasılığı çok düşük. Etikete ‘trans yağ yoktur’ diye yazıldığında tüketicide yanlış algı yaratabilir. Diğer ürünlerde trans yağ varmış gibi bir algı oluşuyor. Bunu önlemek istiyoruz. AB, Nisan 2021’de bu uygulamaya geçecek, biz 1 Ocak itibariyle geçmiş olacağız. Geçmişte, GDO ile ilgili benzer bir durum yaşanmıştı. Türkiye’de gıdalarda GDO kullanımı yasak. Bazı üreticiler gıda etiketine ‘GDO yoktur’ diye yazınca diğerleri için haksız rekabete neden olur diye kaldırılmıştı.

Trans yağlar hakkında

Doymamış yağ grubunda yer alan trans yağlar; ucuz, kullanımı kolay ve uzun süre bozulmadan bekleyebilen bir yağ çeşididir.

Yiyeceklerin çabuk bozulmalarını önlemeleri nedeniyle paketli gıdaların raf ömrünü uzatmada kullanılır.

Restoranlarda da özellikle kızartma yağı olarak sıklıkla kullanılan bir yağdır. Tekrar tekrar kullanılabildiği için hazır yemek sektöründe tercih edilir.

Maliyet ve uzun kullanım ömrü gibi konularda avantajlı olsa da tüketicilerin sağlığını ciddi ölçüde riske atıyor.

Aşırı trans yağ tüketimi kalp hastalıklarına yakalanma riskini artırır. Diyabete yakalanmada, artmış trans yağ tüketimi önemli bir etkendir.

Ayrıca trans yağ, damarların en iç tabakasında hasara neden olarak damar yapısını bozabilir. Bu bozulma sonucunda damarlarda genişleme meydana gelebilir.

Trans yağların bazı kanserlerin gelişimine neden olduğuna dair çalışmalar da mevcut.