Bu kitap bir Mimar Sinan monografisi değil

HABER MERKEZİ – Prof. Dr. Uğur Tanyeli yeni çalışması “Mimar Sinan: Tarihsel ve Muhayyel”de Sinan’ın ve Sinan çağı mimarisinin tarihini yazma yollarını tartışıp seçenekler öneriyor, ardından da popüler kültürde hala üretilen ‘Sinan imgesi’nin nasıl inşa edildiğini anlamayı deniyor. Metis’ten çıkan kitabın tanıtım metnini paylaşıyoruz.

Bu kitap bir Mimar Sinan monografisi değil. Yaşamı ve eserleri üzerinde bilinenlerin yeni bir özetini sunmuyor. Onun yapılarının bir dökümünü içermiyor. Neden çok önemli bir dahi olduğunu ve dünya mimarlığına yaptığı katkıları da anlatmıyor. Sinan’a ve eserlerine övgüler düzmüyor. Sinan yapılarının yeni çekilmiş çok başarılı fotoğraflarından oluşan bir albüm bölümüne de yer vermiyor. Böyle çok sayıda kitap zaten var.

Mimar Sinan: Tarihsel ve Muhayyel, birbiriyle bağlantılı iki araştırma güzergâhında ortaya konmuş bir çalışma: Önce, Sinan’ın ve Sinan çağı mimarisinin tarihini yazma yaklaşımlarını tartışıp alternatifler öneriyor, ardından da popüler kültürde varedilmiş ve hâlâ üretilmeye devam eden Sinan imgesinin nasıl inşa edildiğini anlamayı deniyor.

İlk kesimde, bugüne kadar yazılagelenden farklı ve gerçekçi Sinan tarihleri yazmak için bazı yeni imkânların nasıl kullanılabileceği gösterilmeye çalışılıyor. En önemlisi, burada kutsallaştırıcı olmayan, aksine soğukkanlı bir tarihsel Sinan metni ortaya konmaya çabalanıyor.

Kitabın ikinci kesimiyse güncel Türkiye’deki popüler Sinan algısı hakkında: Ortamda neden Sinan’ı 16. yüzyılın olağan toplumsal, siyasal, ekonomik, kültürel gerçekleri bağlamında görmekten kaçınan bir popüler damar var?

Varlığına bugün fazlasıyla aşina olduğumuz, ancak geçmişte mevcut olmayan imkan ve olguları, düşünceleri, teknikleri, tutumları, örgütsel yapıları, siyasal örüntüleri ve kaygıları iradi bir unutuşa tabi tutmadan tarih yazamayız. Acıklıdır ki, tarihyazımında, hele mimarlık tarihinde bunun kadar sık yaptığımız başka bir yanlış neredeyse yok. Burada aynı yanlış yapılmamaya çabalanıyor, o kadar.

Uğur Tanyeli hakkında

Mimarlık ve mimarlık tarihi öğrenimini bugünkü adıyla MSGSÜ Mimarlık Fakültesi’nde ve İTÜ Mimarlık Fakültesi’nde yaptı.

1992’de doçent, 1998’de profesör unvanına hak kazandı.

2011-15 arasında Mardin Artuklu Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi’nin kurucu dekanlığını, 2015-18’de İstanbul Bilgi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi dekanlığını yaptı.

2018-20’de İstanbul Şehir Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi dekanlığı görevinde bulundu.

Halen İstinye Üniversitesi’nde görev yapmakta.

Çalışmaları, Türkiye modernliğinin Osmanlı 16. yüzyılından başlayan bir kapsamda fiziksel ve mekânsal-toplumsal çevre bağlamında irdelenmesi üzerinde yoğunlaşır.

Çok sayıdaki kitapları arasında Yıkarak Yapmak (Metis, 2017) ve Mütereddit Modernler: Türkiye’de ve Dünyada Mimar İdeologlar (Işık Üniversitesi Yay., 2018) var.