Bin 14 tarihi taşınmaz daha vakıflara devredildi

HABER MERKEZİ – Gezi Parkı’nın ardından Galata Kulesi, Selimiye Kışlası, Adile Sultan Sarayı, Pera Palas Otel, Vefa Lisesi, Şişli Etfal Hastanesi, Sait Halim Paşa Yalısı gibi bin 14 taşınmazın mazbut vakıflara devredildiği duyuruldu.

Vakıflar Genel Müdürlüğü, İstanbul Beyoğlu’ndaki Gezi Parkı’nın Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı’na devredilmesine ilişkin yazılı açıklamada bulundu.

Parkın bulunduğu arazinin Osmanlı döneminde söz konusu vakfa ait olduğunu (vakıf şu anda mazbut durumda) ve 1939-1941 yıllarında belediyeye devredildiğini belirten müdürlük, mazbut vakıfların (Kuruluşları Osmanlı ve Selçuklu’ya dayanan ve günümüzde yöneticisi kalmayan vakıflar) haklarının günümüzde Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından korunduğunu ileri sürdü.

Devire gerekçe olarak, 2008 yılında yürürlüğe giren 5737 sayılı vakıflar kanununun 30. maddesinin gösterildiği açıklamada şunlar kaydedildi:

Sultan Beyazıt’ın 911 H. (1505 M.) tarihli vakfiyesinde İstanbul’da bulunan camii, medrese, mektep ve imaretten oluşan külliyesi için çok sayıda dükkân, ev, bostan, mera, arazi ve arsa vakfetmiştir. Vakfedilen taşınmazlardan önemli bir bölümü ise Beyoğlu, Şişli ve Galata bölgesinde yer almaktadır.

Ahkamü’l-Evkaf’a (Osmanlı döneminde yürüklükte olan vakıf kanunları) göre vakıf kurucusu veya mütevellileri bu yerleri tek kira (icare), çift kira (icareteyn) veya mukataa (zemin kirası) yoluyla işletmişlerdir.

Bu bağlamda; 3. Selim döneminde yukarıda bahsi geçen taşınmazlar mukataaya bağlanarak belli bir zemin kira karşılığı ödenerek, taşınmazın üzerine kışla, talimhane, mescit ve çeşmeden oluşan müştemilat yapılmıştır.

Topçular Kışlası olarak uzun süre hizmet verilen bu binalar daha sonra işlevini kaybetmiştir. O dönemde yürürlükte olan Ahkamü’l-Evkaf’a göre vakfına geçmesi gerekirken taşınmazlar belediye mülkiyetine geçmiştir.

Vakıflar Genel Müdürlüğümüzce yürütülen çalışmalarda Vakıflar Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca evveliyat kayıtları incelenmiş ve bu taşınmazların “Sultan Beyazıt Hanı Veli Vakfı”na ait taşınmazlardan olduğu tespit edilmiştir. Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruluş amacı ve görevini yerine getirerek, yönetim ve temsilini yaptığı Mazbut Vakıflar’ın haklarını korumaktadır.

2008’de yürürlüğe giren 5737 sayılı vakıflar kanununun 30. Maddesi “Vakıf yoluyla meydana gelip, her ne suretle olursa olsun hazine, belediye, özel idareler, köy ve tüzel kişiliğin mülkiyetine geçmiş vakıf kültür varlıkları mazbut vakfına devrolunur” hükmü yer almaktadır.

Kanun hükmü gereğince İstanbul özelinde ve Belediye Mülkleri ile sınırlı kalmaksızın Kule-i Zemin Vakfına ait Galata Kulesi, 3. Selim döneminde inşaa edilen Selimiye Kışlası, Sultan 1. Mahmud Vakfı adına Adile Sultan Sarayı, Beyazıt Hanı Veli Vakfından Pera Palas Otel, Vefa Lisesi, Şişli Etfal Hastanesi, Sait Halim Paşa Yalısı gibi İstanbul’da ve Türkiye genelinde 1014 taşınmaz Vakıfları adına tescil edilmiştir.

Ne olmuştu?

Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü, 19 Mart’ta Gezi Parkı’nın mülkiyetinin İBB’den alınarak Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı’na geçtiğini açıklamıştı.

Söz konusu devir işlemleri Vakıflar Kanunu 30. maddesine dayandırılmıştı: ”Vakıf yoluyla meydana gelip de her ne suretle olursa olsun Hazine, belediye, özel idarelerin veya köy tüzel kişiliğinin mülkiyetine geçmiş vakıf kültür varlıkları mazbut vakfına devrolunur.”

Bu karar üzerine İBB’den yapılan açıklamada “Bu karar meydanın yeniden yeşil ve estetik bir alana dönüştürülme projesini durdurmak için alınmıştır. Üstelik, 350 bin İstanbullunun demokratik katılım süreciyle şekillenmiş iradesine rağmen, alınmıştır. İstanbul’u betona çeviren kafa yapısının, İstanbul’un sembolik meydanını yeşile çevirecek bir projenin karşısında durması tesadüf değildir” denilmişti.

Gazeteci Cüneyt Özdemir’in YouTube yayınında konuşan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu da söz konusu devirle ilgili mülkiyet davası açacaklarını duyurmuştu.

Böyle bir vakfın olmadığını da belirten İmamoğlu, “Sükunetle, sabırla, hukuku önümüze koyarak, mutlak hukuk tecelli edecektir anlayışıyla süreç yürütmeye dair marifetimizi çok geliştirdik” demişti.