Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu, açıkladığı kadın gazetecilere yönelik bir yıllık hak ihlalleri raporunda, 15 kadın gazeteciye toplamda 23 yıl 133 ay 32 gün hapis cezası verildiğini belirtti.
Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu (MKGP), kadın gazetecilere yönelik bir yıllık hak ihlalleri raporunu Dicle Fırat Gazeteciler Derneği’nde (DFG) açıkladı.
Açıklamaya katılan gazetecilerden Gülşen Koçuk raporun Türkçesini, Medya Üren ise Kürtçesini okudu.
JINNEWS Editörü Koçuk, 2022 yılında da artan erkek-devlet şiddetine karşı mesleklerini hakikat yolunda icra etmekten geri durmadıklarını söyledi.
‘Kadın gazetecilerin haber yapmasının cinsiyetçi, milliyetçi, tekçi, otoriter AKP-MHP rejimi tarafından engellendiğini, gazetecilerin gözaltına alındığını, işkence gördüğünü, tutuklandığını ve katledildiğini’ ifade eden Koçuk, devamla şunları söyledi:
İktidar, şiddeti önlemek yerine, kendisini de besleyen bu anlayışı meşru kılmayı görev bildi. Artık dördüncü güç değil, birinci güç olan medya ile tek sesli bir basın yaratarak, aslında gazeteciliği yok etme gayesinde olan iktidar, yandaş medya ordusunun karşısında duran Özgür Basın’a ise adeta savaş açmış durumda. Kapatmaları, engellemeleri, gözaltıları yöntem olarak kullanıp, Özgür Basın’a geri adım attırmaya çalışan bu erkek-devlet aklı, bunu başaramayınca çözümü Özgür Basın emekçilerini hapsetmekte ve katletmekte buldu.
Tutuklanan ve öldürülen gazeteciler
Koçuk, 16 Haziran 2022’de JINNEWS Haber Müdürü Safiye Alağaş’ın da olduğu 4’ü kadın 16 gazetecinin, 29 Ekim’de de aralarında Mezopotamya Ajansı (MA) Yazı İşleri Müdürü Diren Yurtsever’in de olduğu 5’i kadın 9 gazetecinin tutuklandığını hatırlattı.
Yine 2022 yılında, gazeteci Nagihan Akarsel’in Süleymaniye’de gerçekleştirilen silahlı saldırı sonucu yaşamını yitirdiğini de anımsatan Koçuk, “Katledilmesiyle kadın basınına bir mesaj verilmek istenmişse de, bu mesaja kadın gazetecilerin cevabı ‘gerçeğin daha fazla üstüne gitmek’ olmuştur” dedi.
“AKP-MHP iktidarının 20 yıldır sürdürdüğü hak ihlalleri, 2022 yılında zirveye taşındı” diyen Koçuk, ülkede Çalışan Gazeteciler Günü’nden söz etmenin mümkün olmadığını dile getirdi.
Aslında bugün ‘çalıştırılmayan gazetecileri’ daha fazla konuşma ihtiyacı bulunmaktadır. Gazetecilere silahların doğrultulduğu, katledilmekle tehdit edildikleri bir 2022 koşullarında bile, Musa Anter’lerin ve Gurbetelli Ersöz’lerin inadıyla, kararlılığıyla, kalemini, kamerasını bırakmayan gazeteciler, esir alınan, yani çalıştırılmayan meslektaşları için de görevlerinin başındaydı. 2022’yi geri de bırakıp yeni bir yılın başında bir kez daha erkek-devlet sistemine, erkek medya çizgisine karşı direnen özgür kadın basın geleneği eril basın karşısında kazanacak diyoruz.
Haber takibinden adliye koridorlarına şiddet
MKGP’nin 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü vesilesiyle açıkladığı 2022 yılı kadın gazetecilere yönelik hak ihlalleri raporu şöyle:
- 2022 yılının ilk 10 ayında yaşanan hak ihlalleri Kasım ayında da devam etti. 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü kapsamında birçok kentte kadınlar erkek-devlet şiddetine karşı sokaklara çıkarken, yine şiddetle karşılaştı.
- Kasım ayında, gazetecilik faaliyetlerinden ötürü 11 gazetecinin yargılaması devam etti. 1 gazeteci hakkında ceza talep edildi. 3 gazeteciye toplam 123 ay 5 gün hapis cezası verildi. 7 gazetecinin polis tarafından çekim yapması engellendi. 3 gazeteci polis şiddetine maruz kaldı. 2 gazeteci gözaltına alındı. 1 gazeteciye mesleki faaliyetlerinden ötürü 2 bin 180 TL para cezası verildi. Polis haber takibi sırasında 2 gazetecinin ekipmanlarına zarar verdi.
- Bir yandan gazetecilerin haber takibi engellenirken, diğer yandan yayınlanan haberlere de erişim engeli getirildi. Kasım ayında kadın katliamına dair yapılan bir haber, 15 ayrı platformda erişime engellendi. En temel hakları ellerinden alınarak tutuklanan gazetecilere yönelik hak ihlalleri cezaevinde de devam etti. 1 gazetecinin sağlığa erişim hakkı hastaneye götürülmeyerek ihlal edildi. Kasım ayında tutuklu bir gazeteci kelepçeli muayene edildi. Sincan Kapalı Cezaevi’nde tutulan gazeteciler sıcak su ve ısınma problemi, özel alanlarının gizliliğinin ihlali, kantin ve alışveriş sorunu, haber alma haklarının sınırlandırılması, ortak alan ve sosyal faaliyetlerin kısıtlanması gibi birçok hak ihlaliyle karşı karşıya kaldı.
- Aralık ayında, tutuklu bulunan 9 gazetecinin tutuklanmasına karşı yapılan itiraz, ‘savcının izinli olması’ gerekçesiyle işleme alınmadı. Bir gazetecinin kelepçeli muayene edilmek istenerek tedavi hakkının engellenmesi ihlaline Bakanlık da ortak oldu. İhlale ilişkin başvuru yapılan Sağlık Bakanlığı, ‘muayenenin kelepçeli yapılabileceğini’ savundu. Aralık ayında da gazetecilere yönelik operasyonlar sürdü. 1 gazeteci gözaltına alındı. 1 gazeteci mesleki faaliyetlerinden ötürü tutuklandı. 1 gazeteci haber takibi sırasında engellenirken, 1 gazetecinin de ekipmanlarına el konuldu. 1 gazeteci erkek şiddetine maruz kaldı. 2 gazeteci hakkında dava açıldı. 8 gazetecinin yargılaması devam etti. 1 gazeteci hakkında ceza talep edildi. Yargılaması tamamlanan bir gazeteci ve bir televizyon kanalına toplam 60 bin TL para cezası kesildi. 5 haberden dolayı çeşitli haber sitelerine erişim engeli getirildi. Tutuklu bir gazetecinin ise görüş hakkı engellendi.
2022 hak ihlalleri raporu
- Öldürülen gazeteci sayısı: 1
- Seyahat hakkı engellenen gazeteci sayısı: 1
- Ajanlık dayatılan gazeteci sayısı: 1
- İşten çıkarılan gazeteci sayısı: 1
- Sahada haber takibi engellenen gazeteci sayısı: 44
- Mesleğini icra ederken tehdit edilen gazeteci sayısı: 6
- Şiddete maruz kalan gazeteci sayısı: 40
- Sosyal medya ortamlarında erkeklerin cinsiyetçi saldırılarına maruz kalan gazeteci sayısı: 24
- Mesleki faaliyetlerinden dolayı hakkında soruşturma başlatılan gazeteci sayısı: 11
- Hakkında dava açılan gazeteci sayısı: 19
- Fişlenen gazeteci sayısı: 4
- Gözaltında kötü muameleye maruz kalan gazeteci sayısı: 12
- Çekim yapılması polis tarafından engellenen gazeteci sayısı: 7
- Tutuklu gazeteci sayısı: 18
- 15 gazeteci kadına toplamda 23 yıl 133 ay 32 gün hapis cezası
Tutuklu kadın gazeteciler
- Berivan Altan – Mezopotamya Ajansı muhabiri
- Ceylan Şahinli – Mezopotamya Ajansı muhabiri
- Derya Ren – JINNEWS muhabiri
- Dilan Oynaş – Azadiya Welat Gazetesi çalışanı
- Diren Yurtsever – Mezopotamya Ajansı Yazı İşleri Müdürü
- Elif Ersoy – Yürüyüş Dergisi Yazı İşleri Sorumlusu
- Elif Üngür – Program sunucusu
- Habibe Eren – JINNEWS muhabiri
- Hatice Duman – Atılım Gazetesi Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü
- Neşe Toprak – Program sunucusu
- Özden Kınık – TRT çalışanı
- Özlem Seyhan – Gazeteci
- Öznur Değer – JINNEWS muhabiri
- Remziye Temel – Muhasebeci
- Safiye Alagaş – JINNEWS Haber Müdürü
- Sibel Mustafaoglu – Azadiya Welat Gazetesi çalışanı
- Tülay Canpolat – Sabah Gazetesi Ankara muhabiri
- Sibel Tekin – Belgeselci – Gazeteci