HABER MERKEZİ- Uluslararası Af Örgütü, son raporunda Türkiye’yi, askeri harekatı öncesi yüzlerce Suriyeli mülteciyi “kandırarak ya da zorla” Suriye’deki ‘savaş bölgesine’ göndermekle suçladı. Ankara ise bu suçlamalara tepki gösterdi, “iddialar gerçek dışıdır” dedi.
İnsan hakları kuruluşu Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International), “Savaş bölgesine gönderildiler: Türkiye’nin Suriyeli mültecileri yasa dışı biçimde sınır dışı etmesi” başlıklı bir rapor yayınladı.
Bugün yayınlanan raporda, Türkiye, 9 Ekim’de Kuzeydoğu Suriye’ye dönük askeri operasyonu öncesi yüzlerce Suriyeli mülteciyi “kandırarak ya da zorla” Suriye’ye göndermekle suçlandı.
Af Örgütü, raporun, Temmuz ayından bugüne kadar çok sayıda kişiyle görüşülerek hazırlandığını açıkladı.
BBC Türkçe’nin aktardığı raporda; bazı mültecilerin elleri kelepçelenerek otobüslerle gönderildikleri öne sürüldü.
Raporda, polislerin bazı Suriyeli mültecileri döverek ya da tehdit ederek, gönüllü olarak ülkelerine dönmek istediklerini deklare ettikleri formlar imzalamaya zorladığı da iddia ediliyor.
Kaç Suriyeli mültecinin söz konusu belgeleri imzalayarak ülkelerine döndüklerine dair resmi bir veri yok.
Ancak Af Örgütü’nün tahminine göre son aylarda muhtemelen yüzlerce mülteci bu şekilde Suriye’ye gönderildi.
Raporda, Af Örgütü’nün en az 20 kişinin zorla sınırdışı edildiğini belgelediği bilgisi de yer alıyor.
Af Örgütü, Türkiye’den yetkililerin, Suriye’ye dönmek zorunda bırakılanların hepsinin bunu gönüllü yaptıklarını iddia ettiklerini ve dönenlerin sayısını 315 bin olarak açıkladıklarını kaydediyor.
‘Cömertlik, bahane olarak kullanılmamalı’
Uluslararası Af Örgütü’nün Mülteci ve Göçmen Hakları Araştırmacısı Anna Shea, Türkiye’nin 8 yıldan uzun süredir 3 milyon 600 binden fazla Suriyeliyi ağırladığı için takdiri hak ettiğini ancak bu cömertliği, uluslararası hukuka da aykırı şekilde insanları sınırdışı edip aktif savaş bölgesine göndermek için bahane olarak kullanamayacağını söyledi.
“Türk yetkililer, insanları zorla Suriye’ye göndermeyi durdurmalı ve bu şekilde sınırdışı edilenlerin yeniden güvenli bir şekilde Türkiye’ye girebilmelerini, gerekli hizmetlere yeniden erişebilmelerini temin etmelidir.”
Ankara’dan yanıt
Af Örgütü’nün raporu Ankara tarafından tepkiyle karşılandı.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, Türkiye’yi askeri harekatı öncesi yüzlerce Suriyeli mülteciyi “kandırarak ya da zorla” Suriye’deki ‘savaş bölgesine’ göndermekle suçlayan Af Örgütü’ne verdiği yanıtta, uluslararası yükümlülükleri uyarınca ‘geri göndermeme’ ilkesine titizlikle uyulduğunu savundu.
Aksoy, “Suriyelilerin ülkelerine zorla geri gönderildiğine, tehdit edildiğine ve kötü muamele gördüğüne ilişkin olarak raporda yer verilen iddialar gerçek dışı ve hayal mahsulüdür. İlgili makamlarımız Suriyelilerin ülkelerine güvenli ve gönüllü geri dönüşleri sürecini BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği halinde yürütmektedir” dedi.
Açıklamada ayrıca Kuzeydoğu Suriye’ye yönelik “Barış Pınarı” harekâtının amaçlarından birinin de güvenli ve gönüllü dönüşleri kolaylaştıracak koşullar oluşturmak olduğu söylendi.
Af Örgütü’nün önceki raporu ve Erdoğan’ın açıklaması
Uluslararası Af Örgütü geçen hafta da, Türk Silahlı Kuvvetleri ile desteklediği silahlı grupların “Barış Pınarı” adı verilen askeri harekatı sırasında “savaş suçları” işlediğini ve buna ilişkin kanıtlar topladığını iddia etmişti.
İşlendiği öne sürülen savaş suçları arasında, yerleşim birimlerine yönelik hava saldırıları düzenlenmesi ile bir fırın ve okulun bombalanarak aralarında çocukların da olduğu bazı sivillerin ölümüne neden olmak da vardı.
Deutsche Welle, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İstanbul’da yabancı basın mensuplarıyla bir araya geldiği toplantıda konuyla ilgili bir soruya; ‘Suriye Milli Ordusu’ (eski ismiyle Özgür Suriye ordusu) içinde bu tür hataları yapanların bulunduğu, ordunun konuyu araştırdığı ve istihbarat yöntemleri ile sorumluların bulunacağı yanıtını verdiğini bildirmişti.
