14 Mayıs seçimleri kapsamında yurt dışında 27 Nisan’da başlayan oy kullanma işlemi 9 Mayıs’a kadar devam edecek. Yurt dışı seçimleri ve seçmen davranışları alanında uzman Dr. Öykü Yener-Roderburg, Almanya’nın Essen kentindeki seçim izlenimlerini aktararak, “Böyle devam ederse yurt dışında seçime katılma oranı yüzde 65’e yaklaşacaktır. AKP oylarını, çok daha fazla seçmen getirerek artırmaya çalışacaklar” dedi.
Yüksek Seçim Kurulu’nca (YSK), 14 Mayıs genel seçimlerinde, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı 3 milyon 416 bin 98 seçmen için 73 ülkede ve 156 yerde yurt dışı temsilciliğinde sandık kurulları oluşturuldu. Oy kullanma işlemi 9 Mayıs’a kadar sürecek.
Daha sonra kullanılan oyların Türkiye’ye getirilmesi için THY’den 3 uçak kiralanacak ve kiralanan uçakların kalkış yeri İstanbul Havalimanı olacak.
Uçakta, oy torbalarının taşınmasına refakat, Sandık Saklama ve Ulaştırma Kurulları’ndan oy torbalarını teslim alıp, uçağa yüklenmesine nezaret ve oy torbalarını Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu’na Ankara’da teslim etmekle görevli “Oy Torbaları Nakil Komisyonu” yer alacak.
Ankara’ya getirilecek oylar, Türkiye’de 14 Mayıs Pazar günü saat 17.00’de oy verme işleminin tamamlanmasının ardından diğer sandıklarla birlikte açılacak.
Oyların sayım ve dökümleri Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı’nın nezaretinde yapılacak.
Gazete Karınca’ya konuşan yurt dışı seçimleri ve seçmen davranışları alanında uzman Dr. Öykü Yener-Roderburg, Almanya’nın Essen kentindeki seçim atmosferini anlattı.
‘AKP’nin daha mobilize olduğunu görüyoruz’
Yener, diğer seçimlerde Essen’de takip ettiği oy kullanma işlemlerini, bu seçimdeki gözlemleriyle kıyaslayarak şu noktalara vurgu yaptı:
Daha önceki seçim sürecinde de gördüğüm bir şey var ki Essen kenti AKP’yi destekliyor. AKP burada önceki seçimlerde yüzde 66’lık bir oy aldı. Dolayısıyla her halükarda burada AKP’nin önde olduğunu varsayıyoruz. Bu bizim için bir sürpriz olmayacak.
Bundan önceki seçimlere kıyasla AKP’nin daha mobilize olduğunu görüyoruz. Her zaman mobilizasyonları çok güçlüydü ama bu seçimde daha fazla emek veriliyor. Sayamayacağınız kadar servisin seçim alanının önüne konumlandığını gözlemleyebiliyorsunuz.
‘AKP sandığa seçmen getirerek açığı kapatmaya çalışacak’
Yener, AKP’nin yurt dışında oy kaybedeceği tahminlerini de Essen’deki atmosferi göz önünde bulundurarak şöyle yorumladı:
Türkiye’de AKP oylarının az olacağı düşünülüyor, yurt dışında da AKP seçmeninin azalacağı görüşü var. Ama benim şu ana kadar gördüğüm bu mobilizasyonun çok güçlü olduğu. Normalde Almanya’da azalacağı varsayılan AKP oylarını, çok daha fazla seçmen getirerek artırmaya çalışacaklar.
Böyle devam ederse yurt dışında seçime katılma oranı yüzde 65’e yaklaşacaktır. Önceki seçimde bu oran yüzde 50’ydi. Ben bu oran arttıkça AKP’nin oy oranının da artacağını düşünüyorum. Diğer partilerin oy alma oranları ise tahmin edilebilir gibi değil.
‘Muhalefetin görünür olması Yeşil Sol Parti sayesindedir’
Yener, sandık görevlilerinin çoğunun Cumhur İttifakı’ndan olduğunu söyleyerek, bunun dışındaki parti veya kişilerin dayanışma gösterdiğini belirtti:
Seçim alanlarında gördüğüm en önemli şey: Cumhur İttifakı dışında her partinin birbirini ittifak olarak kabul edip kol kola mücadele etmesidir. Yani CHP müşahit eksikliğini Yeşil Sol Parti olmazsa mümkün değil gideremez. Orada AKP’lilerin psikolojik olarak zaten üstünlükleri var. Sandık başında muhalefet görünür oluyorsa Yeşil Sol Parti sayesindedir. Çünkü CHP’lilere sandık başında destek oluyorlar. Çok sakin geçen sandıklar da oluyor. Sesin yükseldiği, dozu aşan tartışmalar da yaşanıyor. Ama genel olarak henüz büyük bir problemle karşılamadık.
‘AKP’nin propagandası oy kullanma sırasında devam ediyor’
Türkiye’de partilerin propaganda çalışmaları, 13 Mayıs günü saat 18.00’de sona erecek. Fakat Yener, Almanya’daki durumun böyle olmadığını, özellikle AKP’nin oy kullanma işlemi esnasında propaganda çalışmasına devam ettiğini de sözlerinde ekledi:
Binanın dışında fazla sayıda AKP servisleri gelip gidiyor, bu servisler AKP’nin seçim müziklerini çalıyorlar ve müzikleri kapatmanın bir yolu yok. Şikâyet etseniz de bir işe yaramıyor çünkü seçim binasının dışında olduğu için komisyonun yetkisi yok. Aralarında muhaliflerin de olduğu yüzlerce insan saatlerce kuyruk beklerken AKP’nin seçim müziğini duymak istemiyorlar. Bu seçim propagandasına da giriyor aynı zamanda. Normalde seçim dönemlerinde açık alanlarda seçim propagandası yapılmaz ama Almanya’da buna dönük bir yaptırım yok. Bu konu seçim alanı dışında da tartışmalara sebep oldu.
‘CHP’nin çok fazla müşahidi yok, bu da gerginliğe neden oluyor’
Yener, sandıklar ve oy kullanma işlemlerine dair şu teknik bilgileri verdi:
Sandık başında 5 tane görevli var. Bunlardan iki tanesi memur, üç tanesi de daha önceki seçimlerde en fazla oy alan üç partinin temsilcileri oluyor. Bu seçimde MHP, CHP ve AKP sandıklarda dururken, Yeşil Sol Parti’nin resmi görevlisi yok. Onun dışında normalde her partinin birer müşahit bulundurması gerekirken genel olarak her sandıkta AKP’nin dört tane müşahidi bulunuyor. CHP’nin çok fazla müşahidi yok, bu da biraz gerginliğe sebep oluyor.
Oy kullanma işlemleri sonlandıktan sonra bu seçimde daha farklı bir prosedürün işleyeceğini de belirten Yener, “Diğer seçimlerde giden uçaklarda siyasi bir temsilci yoktu. Sadece sandık görevlileri ve konsolosluklardan görevliler vardı. PTT (Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü) ve THY inisiyatif alıyordu. Bu seçimlerde partili refakatçiler de olacak. Uçakla gitmek için, CHP 150 tane refakatçi ayarladığını iddia etti. Bunun kesin olup olmadığını bilmesek de CHP’nin bu seçimde daha hassas yaklaştığının göstergesidir” diyerek sözlerini bitirdi.