Birleşmiş Milletler’den devletlere çağrı: IŞİD’in saldırdığı kamptaki çocukları kurtarın

Birleşmiş Milletler (BM) Terörle Mücadelede İnsan Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi Özel Raportörü Fionnuala Ní Aoláin, IŞİD’in saldırdığı Haseke’deki Sina kampında tutulan 700’e yakın çocuğun kurtarılması için devletlere çağrıda bulundu. İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Sözcüsü Ravina Shamdasani de devletlere ‘kendi vatandaşlarınızı alın’ çağrısını yineledi.

IŞİD’in Haseke’nin Xiwêran Mahallesinde bulunan Sina Cezaevi’ne yönelik 20 Ocak’ta başlattığı saldırının ardından İç Güvenlik Güçleri’nin başlattığı operasyon devam ediyor. Saldırının ardından tekrar gündeme gelen konulardan biri de kamplarda tutulan IŞİD’lilerin durumu. Konuyla ilgili MA’dan Rüştü Demirkaya’ya konuşan Birleşmiş Milletler (BM) Terörle Mücadelede İnsan Haklarının Geliştirilmesi ve Korunması Özel Raportörü Fionnuala Ní Aoláin, çarpıcı açıklamalarda bulundu.

‘12 çocuğun hayatından endişeliyiz’

IŞİD’in saldırdığı cezaevi ilgili olarak BM Özel Raportörü Ní Aoláin,  “Hapishanedeki kaos ve katliamın ortasında yaşları ortalama 12 civarında olan çocukların hayatlarından endişe ediyorum” dedi. Söz konusu çocukların, terörist gruplarla bağlantılı olduğu iddia edilen bireylerin çocukları olmaları dışında, kendi hataları olmaksızın kendi ülkeleri tarafından trajik bir şekilde ihmal edildiklerini kaydeden Ní Aoláin, devletlere söz konusu çocukları almaları çağrısında bulundu.

‘Bu çocuklar hapishane koşularında tutulması hak ihlali’

Bu çocukların hapishane koşullarında tutulmasının hak ihlali olduğunu ve hapishanedeki hayatlarının her zaman risk altında olduğunu dile getiren Ní Aoláin, şunları söyledi:

 “IŞİD elemanlarının hapisten kaçış girişimi geçen Perşembe günü iki bombalı araç saldırısıyla başladı. IŞİD’le bağlantılı olduğu iddia edilen yaklaşık 5 bin kişinin tutulduğu cezaevinden gelen raporlara göre Koalisyon tarafından desteklenen Kürt güçlerinin yönettiği hapishanede ve çevresinde günlerce süren çatışmalarda, çoğu tutuklu 300’e yakın kişinin öldürüldüğünü söylüyor.”

‘Kamplarda 57 ayrı devletin vatandaşları var’

Geçen yıl Suriye kamplarında 57 ayrı devletin vatandaşının tutulduğunun tespit edildiğini belirten Ni Aoláin, “Devletlerin çocuklarını geri almayı reddetmesi, son günlerde Haseke’de ateşlenen güvenlik ve insan hakları bataklığına katkıda bulunan bir faktördür” ifadelerini kullandı. Terör mağduru olan ve uluslararası hukuka göre korunmaya muhtaç çocuklar olarak görülmesi gereken bu çocukların devletler tarafından geri alınmamasının anlaşılamaz olduğunu vurgulayan Ni Aoláin, devamla şunlara dikkat çekti:

“Son yıllarda annelerinden ve aile üyelerinden zorla ayrılan bu çocukların çoğu, yaşamları boyunca en temel insan haklarından mahrum bırakıldı. Keyfi ve uluslararası hukuk öngördüğü hiçbir yargılamaya tabii tutulmadan burada tutulmaları haklı çıkaracak hiçbir gerekçe yoktur.”

Ni Aoláin, Kuzeydoğu Suriye’de faaliyet gösteren tüm devletlere ve diğer aktörlere sivillerin korunmasını sağlamaya çağırarak hapishanenin kontrolünü yeniden ele geçirmeye çalışan güçlerin orada tutulan çocukların korunmasını sağlamaya ve onlara daha fazla zarar gelmesini önlemeye çağırdı.

 İnsan Hakları Komiserliği’nden de çağrı

Konuyla ilgili ayrıca BM Cenevre binasında İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Sözcüsü Ravina Shamdasani bir basın toplantısı düzenledi.  Haseke kentinde sivillerin durumunun rahatsız edici olduğunu ifade eden Shamdasani, 20 Ocak’ta, IŞİD üyelerinin buradaki bir hapishaneye koordineli saldırılar başlattığını ve çoğu IŞİD üyesi olduğundan şüphelenilen düzinelerce mahkûmun kaçmasının sağlandığını hatırlattı. IŞİD’in saldırısı yer yer yerleşim yerlerine de sıçradığını belirten Shamdasani, SDG’nin daha sonra firarilerin çoğunu yakaladığını açıkladığını, ancak bazılarının Haseke’deki, Ghweiran ve al-Zuhoor mahallelerinde saklandığı bildirdiğini açıkladı. Şehirde kontrolü altındaki tüm alanlarda sokağa çıkma yasağı ilan eden SDG’nin, uluslararası güçlerin hava desteğiyle cezaevini kuşattığını belirten Shamdasani, ancak birçoğunun IŞİD savaşçısı olduğundan şüphelenilen tutukluların cezaevinin ana binasını kontrol ettikleri ve bazı cezaevi personelini rehin aldıkları bilgisinin kendilerine ulaştığını söyledi.

‘Çocukların güvenliklerinden endişeliyiz’

Ghweiran Hapishanesi’nde tahmini 5 bin civarında erkek tutuklunun olduğunu hatırlatan Shamdasani, muhtemelen birkaç yüz çocuğun da orada tutulduğu ve güvenlikleri ve esenlikleri için son derece endişeli olduklarını söyledi. Binlerce kişinin IŞİD’in yeni saldırılarından korktukları ve devam eden çatışmalardan kaçmak için yakın bölgeden kaçtığına dair kendilerine bilgilerin geldiğini söyleyen Shamdasani, şunları dile getirdi:

 “Çatışmanın tüm taraflarına ve taraflar üzerinde etkisi olan hükümetlere, askeri ve güvenlik operasyonlarının planlanması ve yürütülmesi de dahil olmak üzere, sivilleri korumak için ellerinden gelenin en iyisini yapmalarını ve uluslararası hukuku uygun davranmaları gerektirdiğini hatırlatırız.”

Haseke’deki bu son gelişmeler, Suriye genelinde şüpheli IŞİD üyeleri de dahil olmak üzere binlerce tutuklunun umutsuz durumunu vurguladığını kaydeden Shamdasani, buradaki koşullara ilişkin daha önce de birçok kez uyarılarda bulunduklarını hatırlattı.

 Devletlere ‘kendi vatandaşlarınızı alın’ çağrısı

Shamdasani, ayrıca Kuzeydoğu Suriye’deki Al-Hol ve Al-Roj gibi aşırı kalabalık kamplarda tutulan IŞİD üyeleriyle aile bağları olduğu varsayılan binlerce Suriyeli, Iraklı ve üçüncü ülke vatandaşının durumundan derin endişe duyduklarını söyledi. Shamdasani,  “Yüksek Komiser’in daha önce vurguladığı gibi, son durum ilgili ülkelerin kendi vatandaşlarını, özellikle kadınları ve çocukları uluslararası hukuktan doğan yükümlülüklerine uygun olarak ülkelerine geri almalarını daha da önemli kılmaktadır” diye konuştu.

(MA)