HABER MERKEZİ – Bütçe Komisyonu’nda görüşülen 2019 yılı bütçesini değerlendiren HDP Milletvekili Paylan, bütçede Jandarma ve Savunma Bakanlığı’na ayrılan paydaki yüzde 100’lük artışa dikkat çekti, hazırlananın ‘savaş bütçesi’ olduğunu kaydetti.
Başkanlık Sistemi çerçevesinde hazırlanan ilk bütçe tasarısı 17 Ekim gecesi Meclis’e sunuldu.
Komisyon görüşmeleri 22 Kasım’da sona ermesi planlanan bütçenin Aralık ayı başında Genel Kurul’a gelmesi bekleniyor.
‘Savaş ve rant bütçesi’
Görüşülmeye devam edilen bütçe tasarısında Milli Savunma Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı’na ayrılan pay 100 milyar liraya yakın.
Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi olan Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, kolluk kuvvetlerine ayrılan payın yüksek olduğuna vurgu yaparak, bütçenin, önceki dönem bütçelerinde olduğu gibi ‘savaş, rant ve sermayeyi düşünen bir bütçe’ olduğu değerlendirmesinde bulunuyor.
Jandarma’ya ve Milli Savunma Bakanlığı’na ayrılan paya bakıldığında yüzde 100’lük bir artış görüldüğünü belirten Paylan, bunun olası sonuçlarını şu şekilde özetliyor:
“Bu da çocuklarımızın daha kötü eğitim almasına, vatandaşlarımızın daha az sağlıktan yararlanmasına ve daha az hizmete kaynak ayrıldığını gösterir. Silah ve savaşa daha çok kaynak ayrıldığını gösterir. Bunun pek çok sonucu var. Demokrasi güvenlik, özgürlük güvenlik dengesini kuramadığımız sürece daha fazla faize bütçe ayrılıyor. Gelecek yılın bütçesinde faiz harcamalarının yüzde 60’tan fazla arttığını görüyoruz. Yani bütçe faiz, savaş bütçesidir.”
‘Kısır döngü içerisindeki Türkiye’
Mezopotamya Haber Ajansı’ndan Berivan Altan’a konuşan Paylan, AKP hükümetinin bir yandan savaş politikalarına devam etmeyi, diğer yandan sermayenin taleplerine göre hareket etmeyi sürdürdüğünü belirterek, Türkiye’nin içinde bulunduğu kısır döngüyü şu şekilde anlatıyor:
“Demokrasinin tarumar olduğu yerde de sermaye ülkeden kaçmaya başlar ve siz daha fazla faiz ödemeye başlarsınız ekonomide bütün dengeler sarsılır. Bunun ilk izlenimleri 2016’da yaşandı. Piyasaya hep o dönemde patronlar üzerinden para sürdüler. Bütçe açıklıklarını daha fazla vermeye, faizleri yükseltmeye başladılar. Bunlar yaraya merhem olmadı çünkü hasta bir bünyeye verilen ateş düşürücü tedavisini uyguladılar.
Ne oldu ateş düşürücü bir yere kadar verildi ve sonunda kriz patladı. Buna rağmen ekonomik krizin neresindeyiz diye bakacak olursak küresel krize istediklerini verdiler, taleplerini reform olarak yaptılar ama reel sektör büyük bir kriz içerisinde. Üreticiler üretemiyor, tüketiciler de tüketemiyor. Ciddi bir enflasyon atağı oldu pazarda her şeyin fiyatı yüzde 50, yüzde 100 arttı. Alım gücü azaldı bu da esnafa iş yapamaz hal yarattı. Bu kısır döngü için iktidar hala patronları memnun etmeye çalışıyor.”
Paylan son olarak, tüm bunlara karşı toplumsal bir hareketliliğin önemine dikkat çekerek, “Bu itirazlarımızı her yerelden yükseltmeliyiz. İtirazlarımızı yükseltmedikçe müesses nizam savaş politikalarına devam edecek ve hepimizin refah ve huzurunu çalacak” diyor.
Bir önceki bütçe
Geçtiğimiz sene 2018 yılına dönük hazırlanan bütçe tasarısında dikkat çeken detaylardan biri de savunma harcamalarındaki büyük artıştı.
Meclis’te muhalefet partileri ve bazı iktisatçılarca “savaş bütçesi” olarak adlandırılan 2018 bütçesinde, ödenekleri artan kurumlar arasında birinci sırayı Milli Savunma Bakanlığı yer alıyordu.
Buna göre bakanlığın ödenek artışının yüzde 41 artması bekleniyordu.
İktisatçı Mustafa Sönmez de o dönemde yaptığı değerlendirmede, bütçeyi ‘borcu borç ile kapatan bir bütçe’ olarak nitelemiş, hazırlananın ‘savaş bütçesi’ olduğunu söylemişti.
