Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu bugün ABD’ye gidiyor. Ziyarette F-16’lardan Suriye’ye pek çok başlığın ele alınması bekleniyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun bugün başlayacağı ABD ziyaretinin gündeminde F-16’lardan Suriye’ye pek çok başlık yer alırken, İsveç ile Finlandiya’nın NATO üyeliklerinin onay süreci ve Rusya ile ilişkilerin de konuşulması bekleniyor.
Çavuşoğlu, bugün İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ı Ankara’da ağırladıktan sonra akşam üstü ABD’ye hareket edecek ve yarın ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile bir araya gelecek.
Türkiye ile ABD arasında kurulması Ekim 2021’de kararlaştırılan ve Nisan 2022’de başlayan Stratejik Mekanizma Toplantısı’nın bakanlar düzeyindeki ikinci toplantısı da bu ziyaret sırasında gerçekleştirilecek.
Görüşmelerde Türkiye ile ABD’yi ilgilendiren çok sayıda gündem maddesi yer alıyor.
Son dönemde Ankara ile Şam arasında başlatılacağına dair işaretler bulunan normalleşme süreci ve Türkiye’nin uzun süredir Suriye’nin kuzeyine düzenlemek istediği askeri harekat, ABD’den F-16 alım süreci, Rusya ile ilişkiler ve ABD’nin uyguladığı yaptırımlar gibi konular masadaki önemli başlıklar.
Tüm bu gündem maddeleri içinde İsveç ile Finlandiya’nın NATO üyeliklerine Türkiye’nin onay verip vermeyeceği ya da onayı ne zaman vereceği de son gelişmelerin ardından ön plana çıkmış durumda.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği
Rusya’nın Ukrayna savaşı sırasında tarafsızlık politikalarını bırakarak NATO’ya üye olmak isteyen İsveç ile Finlandiya’ya Türkiye’nin onay verip vermeyeceği uzun süredir en önemli dış politika gündem maddelerinden biri.
Finlandiya’nın üyeliği ile ilgili büyük bir sıkıntısı bulunmayan Ankara’nın İsveç’e yaklaşımı ise daha farklı.
İsveç’in son dönemde ‘terörle mücadele yasası’ ile ilgili attığı adımlar ve bazı suçluların iadesi ile ilgili yapılan görüşmeler ilk başta ihtiyatlı bir iyimserlik yaratmış olsa da Stockholm’de son düzenlenen eylemde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kuklasının ayaklarından asılmış bir şekilde köprüden sallandırılması tansiyonu artırdı.
Bu son olayla birlikte ABD’nin Rusya’ya karşı çok önem verdiği NATO genişlemesinin tehlikeye girdiği yorumları yapılırken, Çavuşoğlu’nun görüşmelerinde konunun ele alınması da bekleniyor.
F-16’ların satışı
Çavuşoğlu’nun ziyareti sırasında ele alınacak konulardan bir diğeri ise görüşmeleri uzun bir süredir devam eden savaş uçağı F-16’ların satışına ilişkin süreç.
Edinilen bilgiye göre ABD Dışişleri Bakanlığı Türkiye’ye F-16 satışıyla ilgili kararını ön inceleme için Kongre’nin ilgili komitelerine iletti. Bunun resmen duyurulmasının ise Çavuşoğlu’nun ziyareti sırasında olabileceği belirtiliyor.
Ancak Wall Street Journal gazetesinin haberine göre, Türkiye ile yapılacak 40 yeni F-16 satışı ve mevcut 79 adet F-16’nın modernizasyonu anlaşmasına karşılık Biden yönetiminin Yunanistan’a F-35 satma ihtimali Ege’deki dengeler açısından Ankara’yı endişelendiriyor.
Bu arada ay sonunda bir parlamento heyetinin de Ankara’dan Washington’a giderek F-16’larla ilgili nabız yoklaması planlanıyor.
Suriye ile ilişkiler
Çavuşoğlu’nun görüşmelerinde gündeme gelme ihtimali bulunan bir diğer gündem maddesi ise Suriye.
Ankara ile Şam arasında uzun bir süre istihbarat yetkilileri arasında yapılan görüşmeler 2022 yılının son günlerinde savunma bakanları seviyesine çıkarılmıştı.
Erdoğan da çeşitli açıklamalarında Şam yönetimi ile normalleşmeyi istediğine yönelik güçlü işaretler gönderirken, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Suriye topraklarından çekilmesi gibi şartları bulunuyor.
Türkiye ve Suriye arasında 28 Aralık’ta Moskova’da gerçekleşen üçlü toplantıya ilişkin ABD Dışişleri Sözcüsü Ned Price’dan “Politikamız değişmedi. Esad’ı eski durumuna döndürmek için ilişkilerini iyileştiren veya destek veren ülkeleri desteklemiyoruz” açıklaması gelmişti.
Rusya’ya uygulanan yaptırımlar
İki ülke ilişkilerinin bir diğer önemli gündem maddesi de Rusya ile ilişkiler ve ABD’nin uyguladığı yaptırımlar.
Türkiye, Ukrayna savaşının başlamasının ardından denge politikası izlediğini belirterek, ABD’nin ya da Avrupa Birliği’nin yaptırımlarına uymayacağını belirtmiş, Moskova ile ilişkilerini de pek çok alanda geliştirme yolunu seçmişti.
Türkiye ile Rusya arasındaki ticaretin yüzde 150 oranında artış göstermesi, Türkiye’de açılan Rus şirketlerinin sayısının 800’ün üstüne çıkması ve Rus oligarkların sık sık Türkiye’de görülmeleri gibi gelişmeler Moskova’nın yaptırımları Türkiye üzerinden delmekte olduğu yorumlarına yol açmıştı.