12 Eylül 1980 askeri darbesinin 42’inci yıldönümünde bir çok ilde açıklama yapıldı. “Darbenin 42. yılında 12 Eylül devam ediyor” denilen açıklamalarda, darbecilerin yargılanması gerektiğine dikkat çekildi.
Türkiye tarihine en karanlık dönem olarak geçen 12 Eylül 1980 Kenan Evren Darbesi, birçok kentte yapılan açıklamalarla protesto edildi.
Diyarbakır 78’liler Derneği, 12 Eylül darbesinin yıldönümünde Esat Oktay Yıldıran’ın insanlık dışı işkence uygulamalarına karşı tarihi direnişin damga vurduğu Diyarbakır 5 Nolu Cezaevi olarak bilinen Diyarbakır E Tipi Cezaevi önünde açıklama yaptı. 78’liler Derneği Sözcüsü Hüseyin Barış, Türkiye’nin tekçi ve darbe anayasası ile yönetilmeye devam edildiğini söyledi.
Barış, “Aradan bunca zaman geçmesine rağmen 12 Eylül hukuku ve uygulamaları bugünde hala devam etmektedir. Hem iç hukuk hem de evrensel hukuk uygulanmamakta, ayaklar altına alınmaktadır. Hala cezaevlerinde cesetler çıkmakta. İşkence devam etmekte, sudan bahanelerle infazlar yakılmakta ve tecrit uygulanarak teslimiyet dayatılmaktadır. Aradan ne kadar zaman geçerse geçsin yeni bir darbe olmamasının en uygun yolu darbelerle hesaplaşmaktır. Darbecileri ve işkencecilerin yargılanmasıdır” dedi.
HDP Milletvekili İmam Taşçıer, 42 yıl önce yaşanan faşist darbe öncesi sorunların bugünün benzeri olduğunu belirterek, Kürt sorunu olduğu müddetçe, bunların devam edeceğini söyledi. Cezaevlerinde o dönemde 50 kişinin idam edildiğini, 300’e yakın kişinin işkenceyle katledildiğini hatırlatan Taşçıer, ” Zor ve zulüm var oldukça, direniş de olacaktır. Bugün binlerce HDP üyesi cezaevinde, bu nedenle bütün Türkiye ve Kürdistan halkı bu baskılara karşı mücadele büyütmelidir. Kürt sorunu demokratik yollarla, aktörleriyle beraber çözülmelidir” dedi.
Açıklama, cezaevi duvarı önüne karanfil bırakılmasının ardından son buldu.
‘12 Eylül zihniyeti hala iş başında’
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi, 12 Eylül darbesinin 42’nci yıl dönümü nedeniyle darbenin duyurulduğu Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) İstanbul Müdürlüğü önünde açıklama yaptı. “12 Eylül’ün 42’nci yılında: Ne darbe ne diktatörlük. Acil demokrasi, acil insan hakları” pankartının açıldığı açıklamayı, İHD İstanbul Şube Başkanı Gülseren Yoleri okudu. Yoleri, 12 Eylül zihniyetinin hala “iş başında” olduğunu söyledi.
İnsanlığa karşı işlenen suçların göz ardı edilerek “göstermelik” yargılamalarla işkence ile öldürülenlerin hesabının sorulmadığına işaret eden Yoleri, kaybedilenler için “adalet arayışına” girilmediğini vurguladı.
ABD Büyükelçiliği’ne siyah çelenk
Ankara 78 ‘liler Federasyonu, ABD Büyükelçiliği önüne “Darbenin 42’nci yılında 12 Eylül devam ediyor hala. ‘Bizim çocuklar başardı’ diyen ABD emperyalizmini kınıyoruz” yazılı siyah çelenk bırakarak, açıklama yaptı. Ankara 78 ‘liler Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi Cumhur Yavuz, 12 Eylül generallerinin hesap vermeden öldüklerine dikkat çekti. Yargılamaların bir bir düşürüldüğünü hatırlatan Yavuz, “İşkence davaları kapatıldı. Taleplerimiz bir bir reddedildi. Darbe hukukunun işletildiği mahkemelerin verdiği kararlar üst mahkemelerce onaylanıp davalar kapatıldı. İşkenceciler devlet kademelerine yönetici olarak atanıp ödüllendirildiler. Şimdiye kadar yönetime gelen tüm hükümetler darbecilerle hesaplaşmak yerine darbenin nimetlerinden faydalanmayı seçtiler” dedi.
“12 Eylül faşist darbesi 42’nci yılında AKP eliyle sürdürülüyor” diyen Yavuz, sözlerini şöyle sürdürdü:
‘Bizim çocuklar başardı’ diyenlere söyleyecek sözümüz verilecek mücadelemiz var. Halklarımızın demokrasi, özgürlük, insan hakları, devrim ve sosyalizm talepleri ısrarla devam edecek.
‘12 Eylül’ün bedeli yeni darbeler’
78’ler Girişimi, Taksim’de bulunan Kazancı Yokuşu’nda bir araya gelerek, protesto eylemi gerçekleştirdi. 78’ler Girişimi Sözcüsü Celalettin Can ve çok sayıda kişinin katıldığı eylemde, “Halkçı bir demokrasi için darbelerle hesaplaşıyoruz” yazılı pankart taşındı. Eylemde söz alan 78’liler Girişimi’nden Osman Zorba, darbecilerin yaptığı düzenlemelerin ve açtığı kurumların halen yürürlükte olduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi:
42 yıldır siyasetçiler bu tekçi esasa itiraz da etmedi. Darbe karşıtlığı üzerine kurulan demokrasi lafızları tamamen şikedir. Üstelik darbe rejimiyle suç ortaklığı şaibesi altında.
İskenderun’da açıklama
Halkların Demokratik Partisi (HDP) İskenderun İlçe Örgütü, parti binası önünde açıklama yaptı. HDP İskenderun İlçe Eşbaşkanı Abdurrahim Şahin, 12 Eylül 1980 darbesinin üzerinden 42 yıl geçtiğini ve darbenin izlerinin halen toplumun belleğinden silinmediğini söyledi.
İzmir’de de açıklama yapıldı
Ege 78’liler Girişimi, Konak Eski Sümerbank önünde yaptığı açıklamaya, kentte bulunan sivil toplum örgütleri ve siyasi parti temsilcileri katıldı.
78’liler Girişimi, Kürdistan Komünist Partisi, Ankara Düşünceye Özgürlük Girişimi ve Mustafa Suphi Kültür Merkezi, 12 Eylül 1980 yılında yapılan Askeri Darbenin 42’nci yıldönümünde Mülkiyeliler Birliği’nde bir açıklama yaptı. Toplantının yapıldığı salona, “42 yıl süreklileşen darbe rejimi devam ediyor” pankartı asıldı. Toplantıda konuşan 78’liler Girişimi’nden Metin Uzunuz, 12 Eylül darbesinin ardından gelen yasakların hala devam ettiğini belirterek, “Darbecilerin yaptığı 12 Eylül Darbe Anayasası ile siyasi partiler, seçim barajı, YÖK, RTÜK, sendikal yasalarının yanı sıra, 12 Eylül devletinin hukuki temellerini oluşturan 1980-83 döneminde yapılan 600 civarında yasa ve binlerce yönetmelik, 42 yıldır sürüyor. Türk siyaseti ve siyasetçileri 42 yıldır Türkiye’yi, işte bu tekçi darbe anayasası, darbe yasaları ve yönetmelikleri ile yönetiyor” dedi.