Doğu Akdeniz gerilimi: ABD’den “Türkiye’nin sondaj faliyetleri yasa dışı” açıklaması

HABER MERKEZİ – Atina’da resmi temaslarda bulunan ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, Doğu Akdeniz’de yaşanan sondaj gerilimine ilişkin açıklamasında Türkiye’nin bölgedeki faaliyetleri için ‘yasa dışı’ ifadesini kullandı ve “Hiçbir ülke Avrupa’yı rehin alamaz” dedi.

ABD ile Yunanistan arasındaki 1990 Savunma İşbirliği Protokolü’nün (MDCA) yenilenmesi için Atina’da bulunan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ile bir araya geldi.
Miçotakis, Pompeo’dan, Doğu Akdeniz’de Türkiye ile Güney Kıbrıs arasında yaşanan geriliminin sona erdirilmesi için yardım istedi ve Türkiye’nin bölgedeki faaliyetlerinin “Kıbrıs’ın egemenlik haklarını alenen ihlal ettiğini” söyledi.

“ABD’nin Doğu Akdeniz bölgesinde özel çıkarı var. Kıbrıs sadece gayet açık olan uluslararası hukukun uygulanmasını istiyor. ABD’nin olumlu katkısının bölgede daha verimli bir işbirliği ve yapıcı bir nihali oluşuma öncülük edeceğini umuyorum.”

Pompeo: Türkiye’nin faliyetleri yasa dışı

ABD Dışişleri Bakanı Pompeo ise Miçotakis’in bu sözlerine doğrudan yanıt vermedi fakat daha sonra düzenlediği basın toplantısında “Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerinin kabul edilemeyeceğini” söyledi.
Doğu Akdeniz’in enerji kaynaklarının keşfinde ‘uluslararası kuralların geçerli olduğunu’ belirten Pompeo, “Hiçbir ülke Avrupa’yı rehin alamaz. Türklere, yasa dışı sondajın kabul edilemeyeceğini söyledik. Faaliyetlerin yasal yürütüldüğünden emin olmak için gerekli diplomatik adımları attık ve atmaya da devam edeceğiz” dedi.
Pompeo, “(Gerilimi) azaltma ve karşılıklı uzlaşının sağlanacağı çözümler bulma amacıyla tarafların, herkesin bir araya gelmesi için çalışıyoruz” diye de ekledi.
ABD Dışileri Bakanı ayrıca, Washington’un Doğu Akdeniz’de Yunanistan-Mısır-İsrail arasındaki enerji işbirliğine destek verdiğini ve enerji piyasasasına “serbest ekonomi kuralları çerçevesinde dahil olmayı arzu ettiğini” de söyledi.

Ne oluyor?

Güney Kıbrıs yönetimi 2011 yılından bu yana petrol ve doğal gaz aramak için adanın güneyinde 13 parsel ilan ederek, bu parsellerin bir kısmında, uluslararası enerji şirketleriyle yaptığı anlaşmalar doğrultusunda sondaj çalışmaları yapıyor.
Türkiye ise Güney Kıbrıs’ın petrol ve doğal gaz aradığı alanların bir kısmının, ya kendi kıta sahanlığında olduğunu ya da Kuzey Kıbrıs’ın Güney Kıbrıs ile eşit haklara sahip olduğu bölgelerde olduğunu söylüyor.
Son olarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, bu sabah saatlerinde Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda ‘Yavuz’ gemisinin Güzelyurt-1 isimli lokasyona ulaştığını ve en kısa sürede sondaja başlayacağını duyurdu.
Kıbrıs Cumhuriyeti ise daha önce kendileri tarafından uluslararası iki enerji şirketine doğal gaz arama lisansı verdikleri bölgeye Türkiye’nin sondaj gemisi göndermesine tepki gösterdi:

“Bu yeni provokasyon, Türkiye’nin Avrupa Birliği’nin ve uluslararası toplumun tekrar tekrar yaptığı yasa dışı faaliyetlerine son vermesi çağrılarına meydan okumasına bir örnektir.”

Türkiye daha önce adanın doğusuna ve batısına iki adet sondaj gemisi daha yollamıştı.
Bunun üzerine Avrupa Birliği, Doğu Akdeniz’deki sondaj faaliyetleri nedeniyle Türkiye üzerinde ekonomik baskıyı artıracak dört kritik başlıkta yaptırım uygulama kararı almıştı: Havacılık Anlaşması müzakereleri askıya alınacak, Avrupa Yatırım Bankası kredi desteği gözden geçirilecek, mali yardımlarda kesintiye gidilecek, ekonomi ve ticari ilişkilere ilişkin üst düzey siyasi diyalog askıya alınacak.
Öte yandan Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki sondaj faaliyetlerine Akdeniz’e kıyısı olan Mısır da tepkili.
Mısır Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Türkiye’nin uluslararası hukuku ihlal ettiği ve tek taraflı çalışmalar yaptığı savunulmuştu.

Karınca, BBC Türkçe, Reuters, DW Türkçe