Fransa’da emeklilik yaşını 62’den 64’e çıkaran düzenlemeye karşı ilan edilen genel grev başladı. Grev nedeniyle ülke genelinde ulaşım felce uğradı.
Fransa’da emeklilik yaşının kademeli olarak 62’den 64’e yükseltilmesini öngören ve tepkilere neden olan emeklilik reformu başlayan grevle birlikte protesto edildi. Sendikaların çağrısıyla çok sayıda kentte enerji, ulaşım, eğitim ve sağlık başta olmak üzere birçok sektörde iş bırakıldı.
Başta başkent Paris, Toulouse, Marsilya, Nice, Saint Nazaire, Nantes ve Rennes’te olmak üzere ülke genelinde 300’den fazla şehir ve kasabada halk sokağa inerken, ülkede hayat durma noktasına geldi.
Paris’teki Place d’Italie Meydanı’nda düzenlenen protestoya ise binlerce kişi katıldı. “Reforma hayır” veya “Vazgeçmeyeceğiz” yazılı pankartlar taşıyan göstericiler, hükümetin emeklilik reformu konusunda geri adım atması için gerektiği kadar sokaklara çıkacaklarını aktardı. Paris Belediyesi de greve destek için kapalı olduklarını duyurdu.
Bugünkü gösterilerde 1 milyondan fazla kişinin sokağa indiği tahmin ediliyor.
Çok sayıda sendikayı bünyesinde barındıran Genel İş Sendikası (CGT), ülkenin ana enerji sağlayıcısı konumundaki EDF santrallerinde elektrik üretiminin 3 bin vatlık bir düşüş kaydedilmeye başladığını açıkladı.
TotalEnergies’ye bağlı rafineri ve depolarda çalışanların tamamına yakını grev kararı aldı.
Üniversiteler de greve destek verdi
Paris merkezli Avrupa’nın önde gelen sosyal bilimler üniversitelerinden Science Po çalışanları ve öğrencileri de grev ve protestolara destek verdi.
İçişleri Bakanlığı gösteriler kapsamında ülke genelinde 11 bin polis ve jandarma görevlendirildiğini açıkladı.
Öte yandan greve katılan enerji işçilerinin okullarına, hastanelerine ve düşük gelirli evlere ücretsiz elektrik verdiği öğrenildi.
F24’ün haberine göre enerji sektöründeki ulusal grevlerin ortasında, Fransa’daki bazı işçiler protesto için yeni bir yol buldu. Geçtiğimiz perşembe günü, hükümet tarafından izin verilmeyen “Robin Hood” operasyonları ülke genelinde okullara, üniversitelere ve düşük gelirli hanelere ücretsiz gaz ve elektrik sağladı.
Ücretsiz enerji sağlanan tesisler arasında kamuya açık spor tesisleri, kreşler, halk kütüphaneleri, bazı küçük işletmeler ve elektriği kesilen evler de vardı.
Adını Britanya halk kahramanı Robin Hood’dan alan “Robin des Bois” operasyonları, hükümeti Fransa’da emeklilik yaşını yükseltme planlarından vazgeçmeye zorlamak için yürütülen daha geniş çaplı bir çabanın parçası.
Fransa’daki en büyük işçi sendikaları konfederasyonlarından biri olan CGT’nin genel sekreteri Philippe Martinez, bedava enerji sağlamanın amacının grevci işçiler lehine “güç dengesini yoğunlaştırmak” olduğunu söyledi.
2023 yılında Fransa’da gaz ve elektrik fiyatları yüzde 15 daha artarak uzun süredir devam eden sorunları daha da derinleştirecek. 2021 yılında Fransa’daki hanelerin dörtte biri zaten enerji faturalarını ödemekte zorlanıyordu.
Bu arada perşembe günü enerji santralleri, rafineriler, limanlar ve rıhtımlarda iş bırakan enerji işçilerinin grevleri, Fransa’nın üç nükleer reaktördeki enerji kullanılabilirliğini 2 gigawatt (GW) azalttı.
CGT’nin ulusal liman ve rıhtım federasyonu, grevlerin neredeyse tüm Fransız limanlarında gerçekleştiğini ve birçoğunun tamamen durma noktasına geldiğini söyledi. TotalEnergies çalışanları perşembe akşamı grevlerine ara verirken, diğer enerji grevleri cuma günü de devam etti.
Enerji grevi, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron hükümeti tarafından önerilen ve emeklilik yaşının 62’den 64’e yükseltilmesini içeren emeklilik reformları nedeniyle 19 Ocak’ta yapılan ulusal grevin ardından geldi.
Değişiklikler ulusal enerji şirketleri EDF ve Engie’de bazı çalışanların daha erken emekli olmalarını sağlayan özel emeklilik planlarının da sonunu getirecek.
Ulaşım felç oldu
Grev nedeniyle ülke genelinde ulaşım ülke genelinde felce uğradı.
Başta başkent Paris olmak üzere özellikle ulaşım sektöründeki çalışanların yoğun bir şekilde greve katılımı dolayısıyla demiryolları ve metro seferleri önemli ölçüde durdu.
Bu arada ülkedeki resmi demir yolu işletmecisi SNCF, yolculardan seyahatlerini iptal etmesini veya ertelemesini talep etti. SNCF’nin Twitter hesabından yapılan açıklamada, 31 Ocak’ta tüm tren hatlarında önemli aksamalar yaşanacağı belirtildi.
Açıklamada, “Planladığınız seyahatlerinizi mümkünse iptal etmenizi ya da ertelemenizi ve uzaktan çalışmayı tercih etmenizi öneririz” ifadesi kullanıldı.
Sendikalar kararlı
Başbakan Elisabeth Borne, parlamentoda başlayan reformla ilgili yasa tasarısının görüşmelerinde hükümetin geri adım atmayacağı mesajını verirken, sendikalar emekli olma yaşını 62’den 64’e çıkaran düzenlemeyi kabul etmeme konusunda kararlı tutumlarını sürdürüyor.
Emmanuel Macron’un ikinci kez seçildikten sonra yine gündeme getirdiği reforma karşı çıkmak için çalışanlar 19 Ocak’ta greve gitmişti.
Macron, daha önce gündeme getirdiği reform paketini Covid-19 salgını ve seçimler yüzünden geri çekmişti.
Reform için hükümet ve sendikalar ne diyor?
Hükümet doğum oranını düşmesi ve yaşam süresini artmasını gerekçe göstererek emeklilik sistemini sürdürebilmek amacıyla reformun mutlaka gerekli olduğunu savunuyor.
Sendikalar ve sol partiler ise büyük şirketlerin ve yüksek vergi verenlerin sürekli zarar eden emeklilik sisteminin zararlarını karşılamasını istiyor.
Emeklilik yaşının 62 olduğu ülkede 1 Eylül’den itibaren yasal emeklilik yaşının kademeli olarak her yıl 3 ay yükseltilerek 2030’da 64’e çıkarılmasını öngören reform, 2027’de emeklilik maaşının tamamını alabilmek için 43 yıl boyunca prim ödeme şartı getiriyor.
Meclis’te ilgili komisyonda görüşülmesi süren tasarı, 6 Şubat’ta genel kurul gündemine gelecek.
Tasarıya karşı çıkanlar, reformun görüşülmesini engellemek için şu ana kadar yaklaşık 7 bin değişiklik önergesi sundu.
Emeklilik reformuna karşı 19 Ocak’ta ülke genelinde düzenlenen gösterilere 1 milyondan fazla kişi katılırken, en önemli 8 sendika, halkı 31 Ocak’ta tekrar sokağa inmeye çağırmıştı.
