İHD İstanbul Hapishane Komisyonu, Marmara Bölgesi’ndeki cezaevlerinde tutulan hasta tutuklu kadınların durumuna dikkat çekti. Ağır hasta tutuklu Turan Çelik’in durumuna değinen Hasta Mahpuslara Özgürlük İnisiyatifi ise acil tahliye çağrısında bulundu.
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Hapishane Komisyonu, gerçekleştirdiği 572’nci F Oturması’nda Marmara Bölgesi’nde bulunan cezaevlerinde tutulan hasta tutuklu kadınlar için tahliye çağrısında bulundu.
Türkiye’deki cezaevlerinde 1 Mart 2023 tarihi itibari ile 450’si 65 yaş ve üzeri olmak üzere 14 bin 273 kadın tutuklu bulunduğu belirtilen açıklamada, kadınların fiziksel, biyolojik, psikolojik farklılıklarının ve ihtiyaçlarının dikkate alınmadığı, LGBTİ+ tutukluların ise temel hak ve ihtiyaçlarının göz ardı edilmesinin yanı sıra ayrımcı ve nefret içeren infaz uygulamalarına maruz kaldıkları ifade edildi.
Cezaevlerinde kadın olmanın zorlukları yanı sıra depremde yakınlarını kaybedenlerin, evleri yıkılanların ağır bir psikolojik travma yaşadıkları halde ailelerinden çok uzak yerlerdeki cezaevlerine sevk edilerek ayrıca mağdur edildiklerine dikkat çekildi.
F Oturması’nda bu hafta, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle Marmara Bölgesi’ndeki Bakırköy, Marmara (Silivri), Kandıra, Gebze, Bursa ve Düzce cezaevlerinde tutulan ve aralarında ağır hastalıkları da olan 44 kadın hasta tutuklunun durumları aktarıldı.
Açıklamada “Sağlık ve yaşam haklarının korunabilmesi için Marmara Bölgesi cezaevlerinde tutulan hasta kadın tutukluların serbest bırakılmaları için yetkilileri göreve çağırıyoruz” denildi.
Hasta Mahpuslara Özgürlük İnisiyatifi ise hasta tutukluların durumuna dikkat çekmek amacıyla gerçekleştirdikleri eylemlerinin 444’üncü haftasında İnsan Hakları Derneği (İHD) Ankara Şubesi önünde bir araya geldi. Açıklamayı İHD Ankara Şube Eş Başkanı Sevil Turgut okudu.
‘Kronik hastalıkları bulunuyor’
Maraş Türkoğlu 2 Nolu L Tipi Kapalı Cezaevi’nden, Samsun/Kavak S Tipi Kapalı Cezaevi’ne sevk edilen Turan Çelik’in durumu aktarıldı. 24 Şubat’ta yapılan avukat görüşünde alınan bilgilere göre, Çelik’in 2007’den beri tansiyon hastası olduğu, ayrıca hemoroid, bel-boyun fıtığı, böbrek yetmezliği gibi hastalıklarının da bulunduğu, bunların yanı sıra 2011’de kalp krizi geçirdiği kaydedildi.
‘Böbrek yetmezliğinden kaynaklı başka hastalıkları var’
Pandemi süresince hastaneye gidemeyen tutuklu Çelik’in vücudunun sol kısmının uyuştuğunu, hastanede doktorun kendisine anjiyo olması gerektiğini söylediğini, sevkinin yapıldığını ancak anjiyo yapılmadığı bilgisini paylaşan Turgut, şu bilgileri verdi:
Sonraki dönemlerde diş hastalıklarından ve dişlerinde sürekli kanama olmasından kaynaklı diş hekimine sevk edilmiş, hekimin kendisine ‘böbrek yetmezliği ve kalp hastalıkları olduğunu, diş hastalıklarının bunlardan kaynaklanmış olabileceğini’ söyleyerek tahlillerin yapılması için hastaneye sevk etmiş ancak yapılan tahliller ve röntgen sonuçları kendisine verilmemiştir.
3 ay sonra hastaneye tekrar gitmiş ve burada doktorlar tarafından ‘3 ay önceki tahlillerine göre, 4 damarının kapalı olduğunu ve acil olarak anjiyo olması için sevk edilmesi gerektiği’ söylenmiştir. 4 gün sonra anjiyo olmuş ve burada bypass ameliyatı olması gerektiği ve acil olarak ailesine haber vermesi gerektiği söylenmiştir.12 Ocak 2023’te anjiyo olmuş ve ardından 16 Ocak 2023 tarihinde de bypass ameliyatı olmuştur.
‘Ameliyatta dahi kelepçeli tutuldu’
Çelik’in hastaneye götürülüp getirilirken ve bypass ameliyatında kelepçeli halde tutulduğunu belirten Turgut, sözlerini şöyle sürdürdü:
Ameliyatın ardından vücuduna birçok tüp ve kablo bağlandığını, boğazında bir tüp ile solunum cihazına bağlandığını, göğüs tüpleri ve kalp monitörü, idrar çıkısı için de bir sonda takılı olduğunu, İntravenöz (damar içi) bağlantıların takılı olduğunu, bu tüp ve bağlantılara rağmen kelepçeli halde tutulduğunu, kollarındaki tüplerin yana ve kenara çekilmesi sırasında bile kelepçelerin açılmadığını ve bu halde kelepçeli işkencenin 12 gün boyunca devam ettiğini aktarmıştır. Ameliyattan sonra beklenilmesi gereken süreden önce tekerlekli sandalye ile hapishaneye geri götürülmüştür.
‘Sevk sırasında tutuklulara su dahi verilmedi’
6 Şubat depreminden 4 gün sonra, 20.00-21.00 saatleri arasında Kavak’a sevk edilmek için içlerinde Çelik’in de bulunduğu tutuklular, ring aracıyla götürülürken, bir kere mola verildiğini, bu sırada jandarmaların yemek yediğini, tutuklulara su dahi verilmediğini belirten Turgut, “Mahpusları hiçbir şekilde ring aracından çıkarmadıklarını, Çelik’in geçirdiği ameliyat nedeniyle çok büyük ağrılar ve acılar çektiğini hatta yolun son kısmında dayanamadığını, hayati riskinin oluştuğunu aktarmıştır” dedi.
‘Hastaneye gitmesi gereken tutukluya disiplin cezası verildi’
Bel ve boyun fıtığı rahatsızlığı bulunan ancak Kavak S Tipi Kapalı Cezaevi’nde ikinci katta tutulan Çelik’in, alaturka tuvalet olması nedeniyle tuvalet ihtiyacını giderirken çok zorlandığını ifade eden Turgut, devamında şu bilgileri aktardı:
Bypass ameliyatı nedeniyle 23 Şubat 2023 tarihinde hastaneye kontrol nedeniyle götürülmesi gerektiğini, X-RAY cihazına kadar gittiğini ancak görevlilerin kendisine ağız içi aramayı dayattıklarını, bu onur kırıcı eylemden dolayı ağzını açmadığını, bu nedenle hastaneye götürülmediğini, kendisi hakkında tutanak tutulduğunu disiplin cezası nedeniyle 24 Şubat 2023 tarihinde kendisinden savunma istenildiğini ifade etmiştir.
Çelik’in geçirmiş olduğu ağır ameliyatlardan kaynaklı olarak hastane sevklerinin önündeki engellerin kaldırılması çağrısında bulunan Turgut, “Hapishanede kalamayacak kadar ağır olan hastalıkları nedeniyle ailesinin yanında tedavi olabilmesi için tahliyesi sağlanmalıdır” dedi.