İHD, depremin ardından medyada öne çıkan ırkçılık ve ayrımcılık örneklerini göz önüne serdiği Şubat ayı bültenini yayımladı. Vakaların büyük bölümü mültecilere yönelik. Diğer örneklerde de Romanların, Arapların ve Hristiyanların hedef alındığı görülüyor. Birinde ise ayrımcı söylemin hedefi doğrudan depremzedeler.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Irkçılık ve Ayrımcılığa Karşı Komisyon, Şubat ayı bültenini yayımladı.
Bülten, Maraş merkezli depremlerin yaşandığı geçtiğimiz ay boyunca medyaya yansıyan ırkçı söylemlerin bir kısmını içeriyor.
Bültende yer alan örneklerden bazıları şunlar:
- 9 Şubat: Fenerbahçe’nin yardım TIR’ının, Suriyelilerce yağmalandığı yalanlandı
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ ve bazı diğer sosyal medya hesaplarından Suriyelilerin Fenerbahçe yardım TIR’ını yağmaladığı haberleri üzerine Fenerbahçe yönetimi, haberleri şu sözlerle yalanladı:
Bu haberin hiçbir şekilde doğruyu yansıtmadığını söylemek istiyorum. Biz, hem tır şoförüyle görüştük hem oradaki kontak kurduğumuz kişiyle görüştük. Zaten dağıtımın yapıldığına dair bir video da paylaştık. Bu haber kesinlikle doğru değildir. Böyle zamanlarda bile bu tarz haberler sosyal medyada bir şekilde yayılabiliyor. Lütfen itibar etmeyelim.
- 11 Şubat: Ümit Özdağ’ın ‘Suriyeli hırsız’ diyerek tanıttığı kişinin deprem gönüllüsü olduğu ortaya çıktı
Ümit Özdağ, sosyal medya hesabından bir video yayımlayarak “Mavi yağmurluklu Suriyeli, canlı yayında itfaiye erinin telefonunu çalıyor” suçlamasında bulundu.
Ümit Özdağ’ın “Telefon çalan Suriyeli” diye hedef gösterdiği Abdulbaki Bozdağ, “Ümit Özdağ’ın yaptığı halkı iç karışıklığa sürüklemektir. Bugün bana Suriyeli hırsız demiş. Ben ne Suriyeliyim ne hırsızım. Ben Türk vatandaşıyım. Hırsız hiç değilim. Diyanet Vakfı’nda hafız biriyim. İki üç gündür Maraş’a, Hatay’a Malatya’ya yardım götürüyoruz. Bu provokatörlükten başka bir şey değil. Hukuki bütün yollara başvuracağım ve buradan gelen parayı depremzedelere bağışlayacağım” açıklamasını yapmıştı.
Abdülbaki Bozdağ’ın şikayeti üzerine Urfa Cumhuriyet Başsavcılığı, Ümit Özdağ hakkında iftira suçundan soruşturma başlattı.
- 12 Şubat: Ümit Özdağ’ı kendi partisi yalanladı
Özdağ’ın “Suriyeliler Samandağ’da yağmalama yapıyor” iddiası Zafer Partisi Samandağ İlçe Başkanı Suphi Yıldız tarafından yapılan açıklama ile yalanlandı:
Çok fazla bilgi karmaşası oluyor. Samandağ’da Suriyeliler ellerinde bıçakla yağmalama yapmıyor arkadaşlar. Neye yetişeceğimizi şaşırdık. Suriyeliler bıçakla değil normal şekilde gezemezler Samandağ’da.
Ancak yapılan yalanlamada da Suriyelilerin Samandağ’da “normal şekilde gezemeyeceği” ifadesi dikkat çekti.
- 17 Şubat: “Deprem bölgesinden gelenleri işe almayın”
Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, Şubat ayı oda meclisi toplantısında konuştu ve “etnik yapısı zor olan bir bölge” dediği deprem bölgesinden gelenlerin işe alınmamasını istedi.
Zeytinoğlu, “Demografik yapıyı bozabilecek bir duruma çanak tutmayalım” dedi.
- 22 Şubat: “Irkçılıkta yeni bir soluk: Tektonik Irkçılık”
Zafer Partisi Bursa İl Başkanlığı’nın sonradan sildiği tweet’te şöyle deniyordu:
Kahramanmaraş Depremi’nin sebebi, Arap Levhasının, Anadolu’yu itmesidir. Arap Levhası yaklaşık 10 milyon yıldır Anadolu Levhasını itiyor. Bir yandan Suriyeli istilacılar, bir yandan Arap Levhası. Maalesef coğrafya kaderdir.
- 26 Şubat: Deprem yardımı alınca ‘pis çingene’ diye kovulmak
Gazeteci Yıldız Tar, deprem bölgesinde yaşayan Dom ve Abdalların karşılaştığı ırkçı söylem ve uygulamaları anlattı.
Yıldız Tar, Dom ve Abdalların afet yardım merkezlerinde defalarca “Çingeneler burayı bastı, depremzedeler yemek yiyemiyor” sözünü duyduklarını, merkezlerden bazen kibarca kovulduklarını, bazen de kovanların o kadar da kibar olmadıklarını ifade etti.
- 28 Şubat: Hristiyanların kurduğu yardım çadırının başında video çekip hedef gösterdiler
Dünyanın ilk Katolik kilisesinin bulunduğu, Hristiyan, Yahudi, Müslüman nüfusu bir arada barındıran Hatay’da bir kilise tarafından kurulan yardım çadırı, bölgeye gelen tarikatçılar tarafından hedef gösterildi.
Bursa Uludağ Kültür Eğitim ve Yardımlaşma Derneği’ne (BUKEDDER) mensup iki tarikatçı, kilise tarafından kurulan çadırı hedef gösteren bir video yayımlayarak “Buraları boş bırakmamamız lazım” dedi.
İHD, 14 Şubat günü ırkçı ve ayrımcı nefret söylemleri nedeniyle Ümit Özdağ’ın ırkçı paylaşımları hakkında suç duyurusunda bulunduğunu açıkladı.