HABER MERKEZİ – Günümüzde doğanın yanı sıra savunucuları da kâr için talanın hedefinde yer alıyor. Britanya merkezli The Guardian gazetesi “Tehdit Altındaki Doğa Savunucuları” başlıklı yazı dizisinde doğanın yıkımına karşı verilen mücadeleye odaklanıyor, dünyanın dört bir yanındaki dokuz yaşam savunucusunun hikayesini anlatıyor. Gazete Karınca olarak bu hafta, Filipinler’de resifler ve mercanları korumak için ölüm tehditlerine rağmen mücadelesine devam eden ‘yasa dışı’ ekolojik adalet örgütlerinden Network Incorporated’in lideri Robert Chan’in portresini sunuyoruz.
Jonathan Watts
Çeviri-Derleme: Tolga Er
Robert Chan, Filipinler’de değerli deniz yaşamını hedef alan kaçak avcıları ve güçlü imarcıları durdurmak için hayatını tehlikeye atıyor.
El konulan siyanür şişeleri, balıkçılıkta kullanılan dinamitler ve 600’den fazla elektrikli testere, dünyanın en etkin ‘yasa dışı’ ekolojik adalet örgütlerinden birinin lideri olan Robert Chan’in ofisini süslüyor.
Palawan’daki sivil toplum örgütü Network Incorporated, su yaşamındaki biyolojik çeşitliliğe vahşi çevre suçlarının eşlik ettiği Mercan Üçgeni’nde yer alan resifleri ve kıyı ormanlarını koruyor.
Filipinler’in en büyük eyaletinde faaliyet gösteren 16 yaşam savunucusu, yerel polis ve kıyı güvenliği tarafından görmezden gelinen çevre koruma yasalarını uygulamaya çabalıyor.
Ev yapımı silahlar, dikenli tel örgüler
Uzun saçlı, müziği seven, enerji ve heyecanla dolu Robert’ın başlattığı kampanyanın temeli 2009’a dayanıyor. “Düzenin korunması için işi biz yapmak zorundaydık çünkü hükümet yapmıyordu” diyen Robert, “Gözümüzün önünde kaynaklarımızın yok edilmesine müsamaha gösteremeyiz” diye belirtiyor.
Kampanyanın kayda değer sicili, grubun Puerto Princesa’daki merkezinden de anlaşılabiliyor. Burası, yurttaş eylemlerine ve gösterilen özverisiye atıfta bulunan bir hurdalık anıtına dönüşmüş durumda.
Yasa dışı deniz taşıtları bir avluya çekici ile çekilmiş halde. Onların çevresinde ise paslanmakta olan testerelerden kurulu bir çit var. Avluda testerelerden yapılı bir kule 10 metre yükseğe ulaşıyor.
Öte yandan burada, güçlü iş insanları ile siyasetçilerin parmağının olduğu izinsiz imar projelerinin bölgesinden alınmış dikenli tel örgüler var.
İçeride ise duvarlar ve dolaplar, kaçak avcılardan el konulan ev yapımı silahlarla dolu. Burada, yine Çin’deki akvaryum sahiplerine satılmak istenilen mercanların balıklardan temizlenmesi için kullanılan patlayıcılar ve zehirler bulunuyor.
Sayısız tehdit
Burada oturan Robert, karaoke söylüyor ve ekiplerinden ayrılan bir kişiye düzenledikleri veda partisinde dostlarıyla bira içiyor.
Bu, fevkalade tehlikeli bir mesleğe sahip yaşam savunucuları için kısa bir soluklanma anı. Çünkü onlar, hasımlarının aksine silah kullanmıyor, gizliliğe önem veriyor ve yerel topluluklardan destek alıyor.
“Sekiz ölümüz, onlarca yaralımız ve sayısız tehdidimiz var” diyen Robert, onu bekleyen tehlikeden ötürü artık grubun merkezini terk edemiyor.
Robert, ortaya koyduğu yasal mücadeleler ile medya kampanyaları dahil olmak üzere giriştiği eylemleri sonlandırması için birçok kez uyarı aldığını kaydediyor.
Bu uyarıların bir örneği, Palawan Valisi Jose Chaves Alvarez’in 2015’teki konuşmasında görülebiliyor. Alvarez, söz konusu konuşmasında, Robert’ın yaptığı muhalefete o kadar hiddetleniyor ki kamuoyuna şöyle sesleniyor: “Ne istiyor, savaş mı? İstiyorsa kapışabiliriz. Yalnızca ikimiz.”
Yine de bir çevre avukatı olan Chan, orman kesimine ve adayı çevreleyen turkuaz suyun kirlenmesine yol açabilecek turizm, plantasyon ve maden projelerine karşı mücadele için yardımcı olmayı sürdürüyor.
Hala neden devam ettiği sorulduğunda da Katolik inancından bahsediyor: “Tanrı, sizin önünüzdeki için eyleme geçmenizi bekler. Bir kerede bir ağaç, bir kerede bir plaj, bir kerede bir politikacı.”
Tüm bu mücadeleye rağmen insanlar Robert ve ekibine fon vermekte istekli davranmıyor. Robert, bu yüzden doğrudan eyleme geçebilmeleri ve yasa dışı faaliyetlerde kullanılan araçlara ve taşıtlara el koyabilmeleri için iktidarın yerel topluluğa dağıtılmasını talep ediyor. Ona göre bu işler hükümete veya uluslararası örgütlere bırakıldığında hiçbir şey hallolmuyor.
Chan, son olarak şunları kaydediyor:
Bizimki gibi programlar benzin parası için dilenir veya çoğu zaman kapatılır, görmezden gelinir ve küçümsenirken, nihayetinde onların programı, bir tomrukçuyu veya dinamitçi bir balıkçıyı ciddi şekilde fonlanmış çevre eğitimi atölyeleri ve seminerlerle durdurmaya çalışıyor. Bizim, entellektüel olarak heyecan verici olan ve kağıt üzerinde gerçekten iyi görünüp hiçbir etkisi olmayan birinci dünya çareleri yerine üçüncü dünya sorunlarına yanıt olacak üçüncü dünya çözümlerine destek verecek açık fikirli politika yapıcılara ve fonlanayacak ajanslara ihtiyacımız var.”
