İran’da siyasi tutuklu ve protestocuların gönderildiği, tutuklulara kötü muamele yapılmasıyla bilinen Evin Cezaevi’nde yangın çıktı. 4 tutuklunun yaşamını yitirdiği belirtiliyor. Yaralılar konusunda net bilgi alınmazken, Sine Cezaevi’nde de isyan çıktığı bildiriliyor. Konuyla ilgili ABD’den de açıklama geldi.
İran’da Jina Mahsa Amini’nin öldürülmesi sonrası başlayan protesto gösterileri dün 29. gününde devam etti.
İran Kürdistan’ın Sine kentinde kadın öğrenciler başörtülerini çıkararak ‘Jin, Jiyan Azadi’ sloganlarıyla protesto gösterisi düzenledi. Bir çok kentte esnaf kepenk kapattı.
Urmiye, Kirmaşan, Sine, İlam, Saqiz, Mahabad ve daha birçok kentte protesto gösterileri devam etti.
İran’ın Tahran, Kirman, Kiş, Erdebil, İsfahan, Mehedan, Reşt kentleri başta olmak üzere birçok kentte eylemler aralıksız sürüyor.
Eylemlere müdahalede bir kadın öğrencinin işkence edilerek öldürüldüğü gelen bilgiler arasında.
Evin Cezaevi’nde de protesto
Görüntüler Tahran’dan; dehşetli Evin Cezaevi’nin bulunduğu bölgeye çıkan yollar polis tarafından kapatılmış durumda ve kitle bulabildiği her yoldan Evin’e ulaşmaya çalışıyor. Gerçekten ürküten görüntüler ve bilgiler akıyor. pic.twitter.com/eBr9IbDRDz
— Dr. Savash Porgham (@Savash_Porgham) October 15, 2022
Tahran’da bulunan ve İran’ın en büyük cezaevi olan Evin Cezaevi’nde de silah ve patlama sesleri duyuldu ve cezaevinde alevler yükseldi.
Cumartesi akşamı (dün) cezaevinde yaşananların duyulması üzerine yüzlerce kişi cezaevine akın etti. Cezaevine gitmek isteyenlere müdahale edildi.
Evin Cezaeİnternette yayılan fotoğraflarda cezaevinden alev ve dumanların yükseldiği görülüyor. Bölgeden gelen haberlerde patlama, silah ve alarm seslerinin duyulduğu yer alıyor.
BBC Türkçe’nin haberine göre, İran devlet basınına konuşan bir kaynak, “sıkıntılardan suç odaklarının sorumlu olduğunu” söyledi.
Yangın, İran’ın on yıllardır görmediği kadar büyük protesto dalgalarıyla karşılaştığı bir süreçte gerçekleşti.
Protestolarda gözaltına alınanlar Evin Cezaevi’ne gönderiliyordu
Protestolarda gözaltına alınan yüzlerce kişinin Evin Cezaevi’ne gönderildiği aktarılıyor.
Hükümet karşıtı izleme grubu 1500tasvir’in paylaştığı görüntülerde, protestolarda en çok kullanılan sloganlardan “diktatöre ölüm” sloganı da arka planda duyuluyor.
Devlet ajanslarına göre cezaevi binalarının birinde tutuklular binanın depo olarak kullanılan binasını ateşe verdi.
Öte yandan BBC bunu bağımsız kaynaklardan doğrulayamadı.
Resmi IRNA ajansı, yangının “çetelerin kaldığı” kısımda çıktığını yazarak, siyasi suçluların etkilenmemiş olabileceğini ima etti.
Ajans, adını açıklamayan bir kaynağın “Durum tamamen kontrol altında” sözlerini de aktardı.
Cezaevine çevik kuvvet polislerinin ve itfaiyenin girdiği görülürken bazı kaynaklar özel kuvvetlerin de bölgede hazır bulunduğunu yazdı.
İran resmi ajansı ise cezaevinde çıkan isyanın kontrol altına alındığını olaylarda 8 kişinin yaralandığını duyurdu.
Kolluk kuvvetleri cezaevine giden sokakları da erişime kapattı. Reuters’a konuşan bir görgü tanığı, tutuklu yakınlarının cezaevi kapısında toplandığını söyledi.
4 tutuklu yaşamını yitirdi
İran İnternational sayfasında yer alan habere göre İran rejim güçlerinin cezaevine yönelik müdahalesinde 4 tutuklu yaşamını yitirdi.
Siyasi tutukluların yanı sıra gazeteciler ve yabancı tutuklular da Evin Cezaevi’nde tutuluyor. İngiltere’ye gönderilen İngiltere-İran çifte vatandaşı Nazenin Zaghari-Ratcliffe de orada tutulmuştu.
Bu cezaevinde yaşananlar uzun zamandır insan hakları örgütleri tarafından eleştiriliyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre cezaevi idaresi tutukluları işkenceyle tehdit ediyor, süresiz tutukluluk ihtimaliyle göz korkutuyor, uzun sorgulama süreleri uyguluyor ve tutuklulara yeterli sağlık hizmetine erişim hakkı vermiyor.
Geçen yıl Ağustos ayında Adalet-i Ali (Ali’nin Adaleti) adlı bir hacker grubu, cezaevinin güvenlik kamerası görüntülerini yayınlamış, görüntülerde gardiyanların tutukluları darp ettiği ve kötü muameleye maruz bıraktığı yer almıştı.
KODAR’dan tutuklular için çağrı
KODAR Tutsaklar Komitesi, Evin cezaevine yönelik saldırıyı “katliam” ve “kaos” girişimi olarak değerlendirerek, Kürt halkı başta olmak üzere özgürlük yanlısı tüm İranlıları alanlara akmaya çağırdı.
KODAR Tutsaklar Komitesi yaptığı yazılı açıklamada “Halka yönelik İran faşist rejim güçlerinin saldırılarının yanısıra Evin cezaevindeki büyük yangın sırasında tutsaklara yönelik ateş açıldı. Medyaya yönelik rejimim yasakları ve bilgi yetersizliği nedeniyle, olayın boyutlarına henüz netliğe kavuşmadı” dedi.
Cumartesi gecesi “tutsakları bastırmak ve katletmeye yönelik saldırı gerçekleştiğini” belirten Komite, “Rejim siyasi tutsakları, tutsak sivil aktivistleri bastırmak için açıkça kaos yaratma ve senaryo geliştirmeye çalışıyor” dedi.
ABD’den açıklama
Evin Cezaevi’nde dün gece yaşanan patlama ve yangına ilişkin ABD’den açıklama geldi.
BD Dışişleri Sözcüsü Ned Price Twitter hesabından yaptığı açıklamada İran yönetiminden Evin Cezaevi’ndeki tutukluları bırakması gerektiğini söyledi.
Açıklamada cezaevindeki olayların ivedilikle takip edildiğini belirten Price, cezaevinde haksız yere tutulan ABD vatandaşlarının güvenliğinden İran yönetiminin sorumlu olduğunu belirtti.
Ned Price açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
Evin Cezaevi’nden gelen haberleri ivedilikle takip ediyoruz. Bölgedeki İsviçre konsolosluğu ile temas halindeyiz. İran, derhal serbest bırakılması gereken haksız yere gözaltına alınan vatandaşlarımızın güvenliğinden tamamen sorumludur.