Murathan Mungan’dan yeni kitap: ‘Devam Ağacı’

Yazar Murathan Mungan’ın yeni kitabı “Devam Ağacı” okuyucu ile buluştu. Birbirinden farklı konuların tartışmaya açıldığı kitapta okuyucu düşünmeye yönlendiriliyor.

Haber: Taylan Şeker

Yazar Murathan Mungan’ın yeni kitabı “Devam Ağacı” okuyucu ile buluştu.

Metis yayınlarından çıkan kitap Mungan’ın çeşitli nedenlerle, farklı tarihler ve mekanlarda yaptığı konuşmaların bir bölümünden derlendi.

İlki 2004’te sonuncusuysa 2019’da yapılan konuşmalardan derlenen kitap, farklı konuları içerdiği gibi okuyucuda merak uyandıracak bölümlerden oluşuyor.

Mungan, kitaba yazdığı önsözde mevcut eserin makalelerden ya da inceleme yazılarından oluşmuş bir kitap gibi okunmamasını salık veriyor.

Yazar bu kitapta toplanan yazıları ile eksiksiz bir düşünce sunmak iddiasında değil. Yalnızca tartışmaya açmak, düşünmeye kışkırtmak amacı taşıdığını belirtiyor. Mungan, yazılar hakkında “Çeşitli konulardaki görüşlerim, düşüncelerim hakkında tutanaklar olarak da okunabilirler” diyor.

Mungan, kitaba adını veren devam ağacını ise şöyle tanımlıyor:

Her yaratıcı sanatçı kendi devam ağacının dallarına umutlarını bağlar, hayallerinden gerçek, ömründen adaklar asar. Kişi hangi yaşta, ömrünün neresinde olursa olsun hala dal uçları fışkın veriyor, büyümesini sürdürüyorsa, kökleri sağlamlaşıp dalları salkım tutuyorsa devam ağacı demek gerektir ona.

Kitapta yer alan bazı bölümler ise özetle şöyle:

Travmalar ve edebiyat

“Yer ve Kabuk” başlıklı yazıda, insanın yaşadığı travmalar ve bunun edebiyata yansıması ele alınıyor. İnsanın ilk travmasının dünyaya gelmekle başladığını söyleyen yazar, varoluş sancıları yaşayan bireylerin bu durumdan kurtulmak için gösterdikleri tutumlara odaklanıyor.

Sanatı da bu bağlamda ele alan yazar, umut aşılayan edebiyat anlayışı tartışmalarından, sinema ve edebiyatta yoksulların dostu, zenginlerin düşmanı olarak beliren figürlere kadar güçlü bir analiz yapıyor. Bireysel ve toplumsal travmalar bağlamında oluşturulan dil de incelikli bir şekilde inceleniyor.

Yeşilci bir Yaşar Kemal

“Yaşar Kemal ve Toplumsal Sorumluluk” bölümünü okurken aydınların yazınsal anlamda var olabilmek, varlığını sürdürebilmek için karşılaştıkları zorluklar, topluma karşı sorumlulukları, ödenen bedeller ve yaratılan miras üzerinde duruluyor.

Bu bölümü okurken Yaşar Kemal kitaplarına farklı bir pencereden bakacaksınız. Toplumsal sorumluluğun yanında çevreci ve yeşilci bir yazar olarak Yaşar Kemal göreceksiniz. Yazarın deyimiyle “Ülkenin batısına doğunun kapılarını açan bir Yaşar Kemal”

Kitapların arasına saklanan bir dil

“Queer Dil, Gölge Edebiyat” başlıklı bölümde öne çıkan en temel şey dil oluyor. Yazar her varoluş biçiminin beraberinde bir dil arayışı da getirdiğini ifade ediyor. Türkçedeki zamirlerin cinsiyetsizliğinden yararlanarak kime yazıldığı bilinmeyen yazılar ve bunları yazan yazarlarla karşılaşıyoruz.

Yazar queer edebiyat için “yıllar yılı işaret diliyle konuşan gizli bir edebiyat olmuş, çeşitli kitapların arasına saklanmıştır” diyor.

Eşcinsel hikayelerin tarihine ışık tutulan bu bölümde bazı yazarların okuyucuya bıraktığı kazı payını göreceksiniz. Bütün bu bilgiler ışığında şimdiye kadar okuduğunuz ya da okuma listenizde bulunan birçok kitabı farklı açılardan ele alıp inceleme ve okuma ihtiyacı hissedeceksiniz.

“İktidar Çeşitlerinin Etrafında” başlıklı yazıda, muhalefet etme ve kişinin kendisine seçtiği yolda devamlılığının önemine değinen yazar, şunları dile getiriyor:

Bana göre en iyi muhalefet etme, hatta en iyi direnme biçimi, iyi yaptığımıza inandığımız şeyleri aynı biçimde, ilkelerimizden, değerlerimizden, kısaca kendimizden ödün vermeden sürdürmektir. Gene her anlamda iktidarın sizden alamayacağı bir şeydir bu.

Kullandığı dil ve ele aldığı konularla ufkunuzu açacak bu kitap, okuyucusunu bekliyor.