Reuters: ABD, Türkiye’nin Etiyopya’ya SİHA satışından rahatsız

Reuters haber ajansı, Türk SİHA’larının Etiyopya’da isyancılara karşı kullanıldığına dair işaretlerin arttığını belirterek ABD’nin bu konuda rahatsızlığını Ankara’ya ilettiğini bildirdi.

Reuters haber ajansı, Türkiye’nin Etiyopya’ya sattığı iddia edilen silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) Washington’da rahatsızlık yarattığını yazdı. Ajansın “konuya yakın” iki kaynağa dayandırdığı haberde, Etiyopya merkezi hükümetinin SİHA’ları isyancılara karşı kullandığına dair işaretlerin arttığı, ABD’li yetkililerin Etiyopya’ya SİHA  satışı konusunu Türkiye ile görüştüğü kaydedildi.

ABD Dışişleri Bakanlığından edinilen bilgiye göre ABD’nin Afrika Boynuzu Özel Temsilcisi Jeffrey Feltman, geçen hafta Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyarette “Etiyopya’daki  SİHA kullanımı ve sivillerin zarar görme riski” konusundaki raporları gündeme getirdi. Feltman’ın Ankara’da “şimdi tüm yabancı aktörlerin müzakereler ve savaşın sona ermesi için baskı yapması zamanı” mesajı verdiği kaydedildi.

Reuters’a konuşan ve isminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir Batılı yetkili ise Ankara’nın Washington’ın endişelerine, “Etiyopya anlaşmasına insani koşullar ekleneceği ve SİHA’ların ne şekilde kullanılacağının çerçevesini çizen imzalı teminat isteneceği” şeklinde yanıt verdiğini belirtti.

Türkiye’ye yaptırım gündeme gelir mi?

Batılı yetkili, Washington’ın satışlarla ilgili “derin insani endişeler” taşıdığını ve satışların Etiyopya hükümetine yönelik Amerikan yönetiminin getirdiği kısıtlamaları ihlal edebileceğini kaydetti. ABD Dışişleri Bakanlığı Mayıs ayında Etiyopya’ya  savunma ürünleri ihracatına kısıtlamalar getirmiş, Eylül ayında da Beyaz Saray, bölgede istikrarı tehdit edecek, krizi derinleştirecek ya da insani yardımları sekteye uğratacak politikalara doğrudan ya da dolaylı olarak karışanlara yönelik yaptırımları yürürlüğe koymuştu.

Yaptırımların karar mercii olan ABD Hazine Bakanlığı ise söz konusu yaptırımların Türkiye’ye karşı uygulanıp uygulanamayacağı şeklindeki soruyu yanıtsız bıraktı. Reuters’a konuşan üst düzey bir Türk yetkili ise Washington’ın yapılan birkaç görüşmede Ankara nezdinde hoşnutsuzluğunu dile getirdiğini, ancak Türkiye’nin bu bölgede belirlediği politikaları uygulamaya devam edeceğini belirtti. Etiyopya hükümet ve ordu kaynaklarının ise Reuters’ın ayrıntılı bilgi talebine yanıt vermediği belirtildi.

Savunma ihracatı 235 binden 95 milyon dolara yükseldi

Türkiye, Bayraktar TB2 tipi SİHA’ların yurt dışına satışıyla ilgili ayrıntıları resmi olarak açıklamıyor. Ancak Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Etiyopya’ya savunma ve havacılık sanayi ürünleri ihracatı 2020’nin 1 Ocak-30 Kasım döneminde 235 bin dolarken 2021’in aynı döneminde yaklaşık 95 milyon dolara yükseldi.

Etiyopya hükümetiyle ülkenin kuzeyindeki Tigray Halk Kurtuluş Cephesi arasında bir yılı aşkın süren çatışmalarda binlerce sivil yaşamını yitirirken milyonlarca kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Tigraylı isyancılar, hükümet birliklerinin ilerleyişi karşısında Pazartesi günü yaptıkları açıklamada kuzeydeki bazı bölgelerden geri çekileceklerini bildirmiş, BM’ye bir mektup yazarak bölge semalarında “SİHA’lar ve diğer düşman hava araçlarına” karşı uçuşa yasak bölge oluşturulması çağrısı yapmıştı.

Birleşmiş Milletler geçen hafta Etiyopya’daki insan hakları ihlalleri konusunda bağımsız bir araştırma başlatılmasını kararlaştırmış, Etiyopya hükümeti kararı kınamıştı.

Askeri yetkili: Türk personel buradaydı

ABD’nin önde gelen gazetelerinden New York Times bu hafta yayımladığı bir haberde Etiyopya merkezi hükümetinin isyancılara karşı zaferinde Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri ve İran’dan alınan SİHA’ların önemli rol oynadığını belirtmişti.

Reuters’a konuşan, Etiyopya’da konuşlu bir yabancı askeri yetkili ise uydu görüntüleri ve diğer kanıtların savaşta SİHA’lar kullanıldığına dair net işaretler verdiğini, bölgede 20 kadar SİHA kullanıldığının tahmin edildiğini belirtti. SİHA’ların kaçının Türk malı olduğu ise bilinmiyor. Askeri yetkili, SİHA’ların işletilmesi için yabancı ülkelerin operatör gönderip göndermediği şeklindeki soruya ise “Türk personelinin buraya geldiğini biliyorum” yanıtı verdi.

(Deutsche Welle Türkçe)