Irak’ta Sadr Hareketi lideri Mukteda es Sadr yanlılarının Çarşamba günü başlattığı protesto eylemleri sürüyor. Konuyla ilgili açıklama yapan es-Sadr, güvenlik güçlerine ve halka “barışçıl devrime” destek verme çağrısı yaptı. Irak Ordusu da tarafsız olduklarına dair açıklama yaptı.
İran yanlısı Şii çatı kuruluş Koordianasyon Çerçevesi’nin başbakan adayı olarak Muhammed Şiya es Sudani’yi ilan etmesinin ardından Sadr Hareketi lideri Mukteda es Sadr yanlılarının Çarşamba günün başlattığı protestolar devam ediyor. Hükümet binaları ve yabancı misyon temsilciliklerinin bulunduğu Yeşil Bölge’ye giren Sadr yanlıları, meclis binasını günlerdir kontrol ediyor. Irak bayrakları ve Mukteda es Sadr’ın fotoğraflarını taşıyan göstericiler, eylemlerini sürdürüyor.
Mukteda es Sadr eylemlere destek verilsin çağrısı yaptı
Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr, Yeşil Bölge’deki eyleme destek verilmesi çağrısı yaptı. Sadr ayrıca anayasanın değiştirilmesi ve parlamenter rejimden vazgeçilmesi çağrısında da bulundu.
Güvenlik güçleri, Haşdi Şabi ve aşiretlerden Yeşil Bölge’de düzenlenen protesto eylemine destek vermelerini isteyen Sadr, Anayasa’nın değiştirilmesi ve parlamenter rejimden vazgeçilmesi çağrısı yaptı. Ancak Şii lider Sadr istediği rejim şeklinin başkanlık ya da yarı başkanlık mı olduğunu belirtmedi.
Mukteda es-Sadr, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, protestoların, “adaletsizlik, terör ve yolsuzluk ateşi altında kalan tüm Iraklılar için altın bir fırsat” olduğunu, “bazılarının iddia ettiği gibi protestocuların sadece kendisini destekleyenlerden oluşmadığını” söyledi.
“Boyun eğmeyi reddeden ve reformu savunan tüm halk kesimlerini, bayrağım veya liderliğim altında değil, Irak bayrağı ve halkın kararı altında toplanmaya davet ediyorum” diyen Mukteda es-Sadr, “2016’da kaçırılan altın fırsatın bu defa kaçırılmaması gerektiğini” söyledi.
Şii Koordinasyon Çerçevesi: Gelişmeler, darbeye zemin hazırlıyor
Sadr’ın açıklamasından birkaç saat sonra İran’a yakınlığı ile bilinen Şii Koordinasyon Çerçevesi de son gelişmelere ilişkin bir açıklama yaptı.
Koordinasyon, açıklamasında, “Son gelişmeler, darbe yapmak, devleti gasp etmek, anayasal kurumların meşruiyetine ve demokratik sürece zarar vermek isteyen şüpheli bir plana işaret ediyor” dedi.
“Durum bize diktatörlük döneminde Irak’ta yapılan kanlı darbeleri hatırlatıyor” ifadelerine de yer verilen açıklamada, “yaşanan gerginliğin tırmandırılmasının siyasi sürece, anayasaya, seçimlere, devlet kurumlarına ve halka yönelik bir darbeye zemin hazırladığı” kaydedildi.
Irak ordusu: Tarafsızız
Sadr yanlılarının grev başlatmasının ardından, İran’a yakınlığı ile bilinen Şii Koordinasyon Çerçevesi’nin karşı gösteri başlatma tehdidine karşı Irak ordusunun müdahalede edileceği bilgisi sosyal medyada yayılmıştı. Bazı sosyal medya hesaplarından Irak Ordusuna bağlı bir askerin göstericilere destek verdiği iddia edilmişti. Konuya ilişkin açıklama yapan Irak Savunma Bakanlığı, ordunun siyasete müdahalede bulunmayacağını, göstericiler ile kamu ve özel mülklerin korunması görevinin güvenlik güçlerinde olduğunu duyurdu. Sosyal medyada yayılan videoda yer alan askerin ordu ile ilişkisi olmadığını, emekli asker olduğunun belirtildiği açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Bakanlık, göstericiler ile kamu ve özel mülkiyeti korumak için çalıştığını, liderler, memurlar, rütbeler ve çalışanlar da dahil olmak üzere bakanlığın tüm çalışanlarının tarafsız olduklarını teyit ediyor. Video klipte görünen memurun emekli bir subay olduğunu ve şu anda askeri kurum kadrolarında çalışmadığını ve yaptığının kendi kişisel görüşü olduğunu ve Savunma Bakanlığını temsil etmediğini teyit ediyor.”
Ne olmuştu?
Irak’ta Ekim 2021’de yapılan seçimlerden galip çıkan Şii siyasi ve dini lider Mukteda es-Sadr, hükümeti kuramayınca siyasetten çekilmişti. Sadr’a bağlı milletvekillerinin çekilmesi sonrası hükümet kurma işi rakibi olan Koordinasyon Çerçevesi’ne geçmişti.
Koordinasyon Çerçevesi, 25 Temmuz’da başbakan adayı olarak eski Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı Muhammed Şiya Sudani’yi seçtiğini duyurdu.
Mukteda es-Sadr’ın destekçileri, İran destekli Şii Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan adayı Sudani’yi protesto etmek için 27 Temmuz 2022’de Irak’ın başkenti Bağdat’ta hükümet binaları ve yabancı misyon temsilciliklerinin bulunduğu Yeşil Bölge’yi basarak meclis binasına girdi. Protestocular, meclis binasında süresiz oturma eylemi başlattı.
Protestocular, 30 Temmuz’da Yeşil Bölgeyi basarak tekrar Meclis’e girdi.
31 Temmuz itibariyle protestolarda 250 kişi yaralanırken 1 Ağustos itibariyle protestocuların Meclis’teki eylemi devam ediyor.