HABER MERKEZİ – Kuzeydoğu Suriye gündemiyle Soçi’de bir araya gelen Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin’in görüşmesinin ardından 10 maddelik mutabakat metni açıklandı. Buna göre Türkiye’nin Kuzeydoğu Suriye’ye yönelik harekâtla girdiği bölgelerin doğu ve batısındaki 10 kilometrelik alanda yaklaşık 7 gün sonra Türkiye ve Rusya askerleri ortak devriye yapacak. Mutabakatın ardından Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov harekâtın sonlandırıldığını söylerken, Kuzey ve Doğu Suriye Yönetimi’nden ise “değerlendirmelerimiz sürüyor” açıklaması geldi.
AKP lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye-ABD anlaşması ile varılan “ateşkes” kararının son gününde bir araya geldi.
İkilinin Soçi’de basına kapalı olarak yaptığı toplantının ana gündem maddesi ‘ara verilen’ operasyon ve Demokratik Suriye Güçleri’nin çekildiği bölgelerdi.
İki lider 6.5 saat süren görüşmenin ardından kameralar karşısına geçti.
Putin ve Erdoğan’dan açıklamalar
Toplantı sonrasında ilk konuşan isim Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin oldu.
Putin, ikili ticaretten siyasi gelişmelere çeşitli konuların masaya yatırıldığını belirterek, Türkiye’nin Kuzeydoğu Suriye’ye başlattığı “Barış Pınarı” adlı harekâtın amaçlarıyla ilgili Erdoğan’ın detaylı açıklamalar yaptığını söyledi.
“Biz Türkiye’nin milli güvenliği için atmak istediği adımları anlayışla karşılıyoruz; bize göre bölücü tutumlar ve anlaşmazlıklar suni bir şekilde körükleniyordu” diyen Putin, “Türkiye ve Suriye arasında karşılıklı saygı olmazsa barış mümkün olmaz” diye ekledi.
Putin ayrıca Şam yönetimi ile Kürtler arasında geniş bir diyalog başlatılması gerektiğini vurgulayarak, “ancak bu yolla Suriye’nin vazgeçilmez parçası olan Kürtlerin hak ve hukukları savunulabilir. Sayın Erdoğan’la atacağımız adımları görüştük” dedi.
Ardından söz alan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise 30 Ekim tarihinde Anayasa Komitesi’nin ilk kez toplanacağını belirterek, operasyonun görüşmenin ana gündem maddesi olduğunu söyledi.
Erdoğan, Suriyeli mültecilerin “gönüllü geri dönüşleri hızlandıracak projelere” ağırlık verileceğini söyledi ve görüşmede anlaşılan kimi detayları şu sözlerle aktardı:
“Bugün tarihi bir mutabakata imza attık. Türkiye ve Rusya ayrılıkçı kimseye izin vermeyecek. 150 saat içinde YPG 30 kilometre dışına çıkarılacak. Süre yarın saat 12.00’de başlayacak. 150 saatin sonunda Barış Pınarı’nın batısı ve doğusunda 10 kilometrede Türk ve Rus devriyeleri başlayacaktır. Suriye halkı olarak ülkede istikrarın yeniden hakim olması için tüm gücümüzle çalışacağız.“
10 maddelik mutabakat metni
Liderlerin konuşmalarının sonrasında iki ülkenin dışişleri bakanları taraflar arasında uzlaşılan 10 maddelik mutabakatın maddelerini açıkladı.
Uzlaşılan maddelere göre her iki taraf Suriye’nin siyasi birliğini ve toprak bütünlüğünü muhafaza etmeyi taahhüt ediyor, Türkiye’nin milli güvenliğinin korunmasına olan bağlılıklarını teyit ediyor, Adana Mutabakatı’nın uygulanmasının kolaylaştırılması vaadinde bulunuluyor, “terörizmle mücadele” edileceğini vurguluyor, mültecilerin güvenli ve gönüllü geri dönüşleri için ortak çalışma yapılacağını bildiriyor, Astana görüşmeleri çerçevesinde Suriye için kalıcı bir siyasi çözüm için çalışmalarını sürdüreceklerini ve Anayasa Komitesi’ni destekleyeceklerini ifade ediyor.
Öte yandan Türkiye’nin harekâtıyla ilgili mutabakatta yer alan maddeler özetle şöyle:
- Gire Spi (Tel Abyad) ve Serekaniye’yi (Resulayn) içine alan 32 kilometre derinliğindeki mevcut harekât alanında Türkiye kalmaya devam edecek.
- Yarın saat 12.00’den itibaren Rusya askeri polisi ve Suriye ordusu, harekât alanının dışında kalan Türkiye-Suriye sınırının Suriye tarafına girecek. Tarafların mutabakatta konuyla ilgili belirttiği ana hedef ise Demokratik Suriye Güçleri’nin ana omurgasını oluşturan YPG’nin sınırdan itibaren 30 kilometrenin dışına çıkarılması olacak. Bu işlem 150 saatte tamamlanacak. Bu süre sonunda harekât düzenlenen sınırların batı ve doğusunda Kamişlo şehri hariç 10 kilometre derinlikte Türkiye-Rusya ortak devriyeleri başlayacak.
- Minbiç ve Tel Rıfat’tan YPG silahlarıyla çekilmesi sağlanacak.
- Bu muhtıranın uygulanmasını gözetmek ve koordine etmek amacıyla müşterek bir denetim ve doğrulama mekanizması kurulacak.
Lavrov: Harekât sonlandırılıyor
Rusya Savunma Bakanı, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, varılan mutabakatın başlıca görevinin “bu krizden çıkmak, savaşı sonlandırmak, genel olarak olumsuz gelişmeleri geliştirme yönündeki planları durdurmak” olduğunu söyledi.
Ardından açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise Türkiye’nin harekâtını sonlandırdığını kaydetti.
Lavrov, “Harekat sonlandırılıyor ve ileride her şey, Kürt birliklerinin, silah ve gereçlerinin çekilmesi ile ilgili olanlar da dâhil olmak üzere anlaşmaların ne derece uygulanacağına bağlı olacak” diye konuştu.
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi: Yakından takip ediyoruz
Varılan mutabakata ilişkin Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’nden ilk açıklama Dış İlişkiler Sözcüsü Kemal Akif’ten geldi.
Akif, mutabakatı yakından takip ettiklerini belirterek, konuya ilişkin tavırlarını daha sonra açıklayacaklarını söyledi.
