Küresel Kölelik Endeksi’nin raporuna göre; Türkiye’de 1,3 milyonu aşkın “modern köle” var. Türkiye, modern köleliğin en yaygın olduğu ülkeler sıralamasında ilk beşe girdi.
Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ile Avustralya merkezli insan hakları derneği Özgür Yürü’nün (Walk Free) birlikte hazırladığı 2023 Küresel Kölelik Endeksi’ne göre, 2021’de Türkiye’de her bin kişiden 15,6’sı “modern köle” olarak tanımlandı.
Türkiye, bu oranla modern köleliğin en yaygın olduğu ülkeler listesinde beşinci sırada yer aldı. Endeks kapsamında 160 ülkede ölçüm yapılmıştı.
DW Türkçe’nin haberine göre, Türkiye, Avrupa ve Orta Asya bölgelerinde ise en yüksek orana sahip ülke oldu.
Dünya genelinde ilk 10’a girdi
Türkiye, 1 milyon 320 bine tekabül eden “modern köle” sayısıyla da dünya genelinde ise ilk 10’a girdi. Türkiye’nin sekizinci sırada yer aldığı bu listenin ilk sırasında 11 milyonla Hindistan bulunuyor.
Bu ülkeyi 5,8 milyonla Çin, 2,6 milyonla Kuzey Kore, 2,3 milyonla Pakistan, 1,9 milyonla Rusya, 1,8 milyonla Endonezya, 1,6 milyonla da Nijerya izledi. İlk 10’daki diğer ülkeler 1,2 milyonla Bangladeş ve 1,1 milyonla ABD oldu.
Türkiye, 2023 endeksiyle birlikte yayımlanan raporda, Avrupa ve Orta Asya bölgelerinde modern kölelikle mücadele konusunda en az eylemde bulunan ülkelerden biri olarak gösterildi.
Neden: Suriyeli sığınmacıların durumu
Türkiye’nin Avrupa ve Orta Asya’da modern kölelik riskine en açık ülkelerden biri olduğu da belirtilen raporda, bunun nedenlerinin başında Suriye gibi çatışma bölgelerinden gelen sığınmacıların durumu gösterildi. Raporda, yoksulluğun yanı sıra sığınmacı ve LGBTQI+ topluluğuna yönelik ayrımcılık ile son yıllarda kadın haklarında kaydedilen gerilemenin de etkisine dikkat çekildi.
İthalatla modern köleliğe dolaylı katkı
Raporda, Türkiye’nin modern kölelikten sadece kendi sınırları içinde etkilenmediği ve diğer G20 ülkeleri gibi dünyanın en büyük ekonomilerinden biri olarak bazı sektörlerde ithal ettiği ürünlerle yurt dışında da modern kölelik riskini artırdığına dikkat çekildi.
Türkiye’nin elektronik sektöründeki 3,2 milyar dolarlık ithalatıyla Çin ve Malezya, palm yağı sektöründe 900 milyon dolarla Malezya ve Endonezya, giyside 600 milyon dolarla Çin, Bangladeş, Vietnam, Malezya, Hindistan, Brezilya ve Arjantin, güneş panelinde 400 milyon dolarla Çin ve kakao sektöründe 300 milyon dolar ithalatla Fildişi Sahili ve Gana’da modern köleliğin artmasına dolaylı olarak katkı sağladığı belirtildi.
Modern kölelik nedir?
Walk Free derneği, modern köleliğin birçok biçimde karşımıza çıkabileceğini ancak en basit tabirle “bir kişinin tehdit, şiddet, baskı veya hile gibi sebeplerden karşı koyamadığı ya da terk edemediği istismar durumları” olduğunu belirtti.
Endekse göre, “modern kölelik” oranının en yüksek olduğu ilk dört ülke sırasıyla Kuzey Kore, Eritre, Moritanya ve Suudi Arabistan oldu. Kuzey Kore’de her bin kişiden 104,6’sı, Eritre’de 90,3’ü, Moritanya’da 32’si, Suudi Arabistan’da ise 21,3’ü “modern köle” olarak tanımlandı. İlk 10’da yer alan diğer ülkeler Tacikistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya, Afganistan ve Kuveyt oldu.
En düşük ülke İsviçre
“Modern kölelik” oranının en düşük olduğu ülke ise binde 0,5 ile İsviçre oldu. Bu ülkeyi aynı oranla Norveç izledi. Bu ülkeleri binde 0,6’lık oranla Almanya, Hollanda, İsveç ve Danimarka takip etti.
2021’de 50 milyon ‘modern köle’
Endeks, 2021 yılında dünya genelindeki “modern köle” sayısının ise 50 milyon olduğunu ortaya koydu. Bu kişilerin yaklaşık 28 milyonunu zorla çalıştırılanlar, 22 milyonunuysa zorla evlendirilenler oluşturdu.
Bir önceki Küresel Kölelik Endeksi, 2018 yılında yayımlanmıştı. Söz konusu endeks, 2016 yılında dünya genelindeki “modern köle” sayısının 40,3 milyon olduğuna işaret etmişti.
