ABD’de halk yarın Kongre ara seçimleri için sandık başına gidecek. Ülkede seçmenler için ekonomi, enflasyon, kürtaj, suçla mücadele, göç gibi iç siyaset konuları ön planda. Senato’da çoğunluk iki senedir ABD Başkanı Joe Biden’ın Demokrat Partisi’nin elinde olsa da bu gücünü yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle Cumhuriyetçi Parti’ye kaptırabileceği konuşuluyor.
ABD’de halk yarın Temsilciler Meclisi ve Senato’da kimlerin kendilerini temsil edeceğini belirlemek için sandık başına gidecek. Ara seçimlerde 435 üyeli Temsilciler Meclisi’nin tamamı ve Senato’nun 35 üyesi belli olacak. Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu elde etmesi halinde, ABD’nin Ukrayna’ya sağladığı mali yardımın boyutunun tartışma konusu olabileceği belirtiliyor. Son yapılan anketler, Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’ni alabileceğini, Senato’da ise Demokrat Parti’nin üstünlüğünün süreceğini ortaya koyuyor.
Ekonomik sıkıntılar Cumhuriyetçilere yarayabilir
Geçmiş seçimlere de bakıldığında ABD’de başkanlık koltuğunu elinde bulunduran parti hemen hemen bütün ara seçimleri kaybetmiş durumda.
Oylanacak yasaları belirleme ve veto yetkisine sahip olan Senato’da çoğunluk iki senedir ABD Başkanı Joe Biden’ın Demokrat Partisi’nin elinde olsa da bu gücünü yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle Cumhuriyetçi Parti’ye kaptırabileceği konuşuluyor. Mevcut düzende Temsilciler Meclisi’nin 220 üyesi Demokrat, 212 üyesi ise Cumhuriyetçi Parti’den geliyor. Yarın yapılacak seçimler Joe Biden’ın başkanlığının ilk iki senesinin karne notu anlamına gelirken, aynı zamanda gelecek seçimlerin seyrini de gösterecek.
Biden kaybederse yeniden aday olmayabilir
Sandalye çoğunluğunun Cumhuriyetçiler’e geçmesi durumunda Biden’ın 2024 seçimlerinde yeniden aday olmayacağı belirtiliyor.
Enflasyonun yükselmesi, ekonomik kriz, göç ve Joe Biden’ın neredeyse her gün yaptığı bir gafla gündeme gelmesi arkasındaki destek oranını azaltıyor.
Ayrıca, Biden’ın yaşı ve sağlığı göz önüne alındığında ikinci dönem adaylığına olumlu bakanların sayısı yok denecek kadar az.
Kürtaj yasası Demokratlar için avantaj
Amerikan basınının son dönemde en çok konuştuğu konulardan biri de Haziran ayında Yüksek Mahkeme’nin, 1973’ten bu yana kürtajı yasal hale getiren “Wade’e karşı Roe” kararını iptal etmesi oldu. Demokratlar seçilmeleri halinde kadınların kürtaj olma hakkını garantiye alacaklarını vaat ederken, Cumhuriyetçiler ise hamileliğin 15. haftasından sonra kürtaj olmayı yasaklayan ulusal bir karar alacağını belirtiyor. Demokrat Parti’nin kürtaj haklarını desteklemesinin partiye oy getirmesi bekleniyor.
Göçmen karşıtlığı oy getirecek mi?
ABD’de seçimlere giden süreçte ülkenin en büyük sorunları olarak artan hayat pahalılığı, göç ve suç öne çıkıyordu. Göçmen karşıtlığı ve bireysel silahlanmaya verdiği destekle bilinen Cumhuriyetçi Parti’nin bu konular üzerinden oy toplayıp toplayamayacağı merak ediliyor.
Demokratlar, Temsilciler Meclisi ve Senato’daki çoğunluklarını korumayı başarabilirse, Biden, iklim değişimi, kamusal sağlık programları, kürtaj hakkının korunması ve bireysel silahlanmanın sıkılaştırılması planlarını uygulamaya devam edebilir.
Partisi kazanırsa Trump soruşturmadan kurtulabilir
Cumhuriyetçiler her iki kanatta da üstünlüğü ele geçirirse, Biden’ın planlarını durdurabilir. Seçimlerde belirleyici olabilecek eyaletler Pennsylvania, Nevada, Georgia, Wisconsin, Arizona, New Hampshire ve Washington olarak öne çıkıyor.
Cumhuriyetçiler, Temsilciler Meclisi’nin kontrolünü elde etmesi durumunda, 6 Ocak Komitesini (Trump taraftarlarının ABD Kongre binasına saldırısını araştıran komite) kapatacaklarını ve Joe Biden’ın oğlu Hunter’ın Çin ile olan ticari ilişkilerine ilişkin soruşturma başlatacaklarını söylüyor. Bunun yanı sıra Biden yönetiminin göçmen politikaları, ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi ve koronavirüs salgınının çıkış noktası da masaya yatırılacak konular arasında yer alıyor. Biden’ın ara seçimlerde mağlup olması, Donald Trump’ın bir sonraki seçimlerde yarışa tekrar girmesinin de kapısını açabilir.
Ara seçimlerin Türkiye’ye etkisi
Türkiye açısından ara seçimlerin en önemli konusu ise Ankara’nın Washington’dan talep ettiği F-16 uçakları ve modernizasyon kitleri. Başkan Joe Biden Türkiye’ye F-16 satışına destek verdiğini söylese de ABD’nin yabancı ülkelere silah satışı Kongre onayına tabi olduğu için özellikle Senato’nun Türkiye konusundaki tutumu çok önemli.
F16 satışını engelleyebilir
Özellikle New Jersey eyaletini temsil eden Demokrat Senatör Bob Menendez’in bu konudaki olumsuz tutumu dikkat çekiyor. Menendez, 2019’da Rus yapımı S-400 füze savunma sistemi satın alarak ABD yaptırımlarına maruz kalan ve bu sebeple F-35 savaş uçağı programından çıkarılan Türkiye’ye F16 satışına karşı çıkıyor. Görev süresi 2025’te sona erecek olan Menendez, önümüzdeki 2 yıl boyunca Senato’da olmaya devam edecek.
Türkiye’nin iş zorlaşabilir
Cumhuriyetçiler’in ara seçimlerde Senato’da çoğunluğu elde etmesi halinde, Senato Dış İlişkiler Komisyonu’nun başkanı değişebilir. Böyle bir durumda Cumhuriyetçi Senatör Jim Risch’in komisyon başkanı olmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Senatör Risch, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemlerini satın alması nedeniyle 2019’da Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı olduğu dönemde yaptırım tasarısını hazırlamış olan isimlerden.
Türkiye’nin Suriye harekatını eleştirmişti
New Hampshire eyaletini temsil eden, 2019 yılında Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine yaptığı harekatı eleştiren hem Senato Dış İlişkiler Komisyonu hem de Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu üyesi olan Demokrat Senatör Jeanne Shaheen da bu yılki ara seçimlerde yarışmıyor. Senatör Shaheen’in da görev süresi 2027’de sona eriyor.
DIŞ HABERLER