Irak’ta bir yıl boyunca süren siyasi boşluğun ardından hükümet krizi şimdilik aşılmış gibi duruyor. Iraklı siyasi yorumcu Omar Eh Behalli, hükümetin ciddi bir politika izlememesi durumunda erken seçimin olası olduğunu vurguluyor.
Geçtiğimiz hafta cumhurbaşkanının seçilmesinin ardından Iraklılar hala kaygılı ve tekrar bir siyasi krizin baş göstermesinden endişe duyuyor.
Irak parlamentosu 27 Ekim’de Muhammed Şiya es-Sudani’nin hükümetine güvenoyu verdi. Ancak ülkede genel bir kaygı var, çünkü en temel sorunlardan biri de ekonomik kriz. Irak hükümeti de birçok engel ile karşı karşıya.
Eski vali ve bakan olan Şii Sudani’nin koltuğa oturuş süreci de sancılı oldu Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid, ilk olarak 13 Ekim’de hükümeti kurmakla görevlendirildi. Sudani, İran’a yakın olan Koordinasyon Çerçevesi’nin çatısı altındaki siyasi güçlerin adayıydı.
Koordinasyon Çerçevesi’nin rakibi olan Sadr Hareketi, bu yeni hükümette yer almadı. Sadr Hareketi ve Koordinasyon Çerçevesi arasında da ciddi çatışmalar yaşandı.
Mukteda es-Sadr, hükümetin kurulmasında yer almayacağını açıklamıştı. Ağustos ayının sonunda sokaklarda büyük şiddet olayları yaşanmış, Sadr yanlılarından 30’dan fazla kişi ordu ve Haşdi Şabi güçleri tarafından öldürülmüştü.
Sadr hareketine rağmen kurulan hükümet
Hem siyasi hem de ciddi ekonomik krizin yaşandığı ülkedeki duruma ilişkin Iraklı siyasi yorumcu Omar Eh Behalli, “Hükümet doğal olmaya bir şekilde zor bir doğumla geldi, özellikle yasama gücünden ve siyasi faaliyetlerinden çekilen Sadr Hareketi başta olmak üzere bazı siyasi güçlerin iradesine karşı kuruldu” dedi. Behalli, hükümetin başarılı olmaması durumundan Irak halkının ve Sadr hareketinin sert tepkisiyle karşılaştığını da belirtti.
Hükümet önündeki engeller
“Sudani hükümetinin önünde büyük engeller var” diyen Behalli, bu engellerin siyasi, ekonomik ve güvenlik olarak ayırt etmenin zor olduğunu söyledi.
Behalli, “Bu nedenle Sudani hükümeti kötü bir durumdadır” diye konuştu. Behalli en çok merak edilen konulardan birinin de Sudani’nin yolsuzluğa bulaşmış liderlerin üzerine gidip gitmeyeceği olduğunu da kaydetti.
Ülkedeki ekonomik kriz
Irak’taki ekonomik krizi de dikkat çeken Behalli, şunları söyledi:
Dünyada petrol fiyatlarında bazı komplikasyonlar var, Rus petrolünün fiyatını belirlemede G7 devletlerinin toplantısının ardından petrol fiyatında bir düşüşle karşı karşıya kalabiliriz. Genel olarak yüzde 40 işsizlik oranı var. Bu kriz ve engellerin ekonomik, toplumsal ve hizmet boyutlarıyla araştırılmaya ve uzmanlara ihtiyacı vardır.
Sudan hükümeti görev süresini tamamlayıp tamamlayacak mı?
Bu engellerin yanı sıra birçok gözlemci Sudani hükümeti için bir ömür belirlemiş durumda ve yurttaşların alanlara dönmesi, erken seçim ihtimalinden de bahsediliyor.
Bu, Sudani hükümetinin 23 başlıktan oluşan hükümet programını uygulamadaki başarı düzeyine dayanmaktadır. Bu konular yasama, idari, siyasi, ekonomik, toplumsal, kültürel ve güvenlik olarak ayrılıyor. Sudani bu noktalarda başarılı olursa hükümeti doğal yönetimini tamamlayabilir ya da başarısız olursa, Sadr Hareketi’nin, Halk Yönetimi’nin ve genel siyasi yönetiminin başka bir görüşü olacaktır.
‘Erken seçim gündeme gelebilir’
Uluslararası toplumun Sudani hükümetinin hükümet programını uygulamada başarı şansını izlediğini, aksi taktirde erken seçimlerin yapılacağını belirten Behalli, “Bu seçimlerin belirli bir zamana, uygun durumların hazırlanmasına ihtiyacı var. Burada yasal gerekçeler, mali ödenekler, seçim yasası ile ilgili teknik gereklilikler, seçim bölgelerinin haritalandırılması ve Bağımız Yüksek Seçim Kurulu’nun lojistiğe ihtiyacı var” dedi.