Irak’ta siyasette kriz durulmuyor. Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr, siyasetten tamamen çekildiğini duyurdu. Şii liderin kararı sonrası destekçileri sokaklara döküldü.
Irak’ta en büyük kitlesel tabana sahip Şii dini ve siyasi lider Mukteda es-Sadr, Ekim 2021’deki seçimden galip çıksa da hükümeti kuramamış, ardından grubundaki milletvekillerini istifa ettirerek siyasetten çekildiğini açıklamıştı.
Sadr sonrası hükümet kurma işi rakibi Koordinasyon Çerçevesi’ne geçmişti.
Koordinasyon Çerçevesi’nin, başbakan adayı olarak eski Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı Muhammed Şiya Sudani’yi seçtiğini duyurması üzerine Sadr yanlıları protestolara başlamıştı.
Son olarak da Sadr’a bağlı kişiler, iki haftayı aşkın süredir Bağdat’taki Yeşil Bölge’de Parlamento bahçesinde oturma eylemlerini sürdürüyor. Parlamento, söz konusu eylemler nedeniyle toplanamıyordu.
Sadr, anayasa, yargı yönetimi ve rejim değişikliğiyle erken seçim yapılmasını istiyordu. Sadr’ın rakibi İran destekli Şii Koordinasyon Çerçevesi ise buna Meclis’in karar vermesi gerektiğini belirterek söz konusu taleplere itiraz ediyordu.
‘Tüm kurumları kapatma kararı aldım’
Sadr, Koordinasyon Çerçevesi yöneticilerinin “masaya dönme” çağrılarını yanıtsız bırakarak, onlarla bir daha uzlaşı masasına oturmayacağını dile getirmişti. Mukteda es-Sadr, bugün siyasetten tamamen çekildiğini duyurdu.
Şii dini ve siyasi lider Sadr, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Siyasi işleri bıraktığımı ve siyasetten tamamen çekildiğimi ilan ediyorum. Babamın mezarı, tarihi eser kurumuyla Sadr ailesinin müzesi hariç tüm kurumları kapatma kararı aldım” ifadesini kullandı.
Sadr açıklamasında, İran’da ikamet eden ve dün “mercilik görevine son verdiğini” duyuran Iraklı Şii dini mercilerden Ayetullah Kazım Hairi’yi de eleştirdi.
Sadr, Hairi’nin mercilikten çekilme kararını kendi iradesiyle almadığını savundu.
Irak’ta Sadr’a bağlı politbüro başta olmak üzere pek çok siyasi, ekonomik ve askeri kurumlar bulunuyor.
Karar sonrası Sadr destekçileri sokağa döküldü
Şii liderin ‘siyasetten çekilme ve kurumları kapatma’ kararı sonrası destekçileri sokaklara döküldü.
Mukteda Sadr kimdir?
Iraklı Şii lider ve din insanı Mukteda es-Sadr, ülkedeki en güçlü siyasi figürlerden biri olarak kabul ediliyor. Sadr, Şii İslam dünyasının en önemli dini şahsiyetlerinden biri olarak bilinen Büyük Ayetullah Muhammed Sadık es-Sadr‘ın oğlu.
Sadr, hem muhafazakâr babasının düşüncelerinden hem de 1980 yılında Saddam Hüseyin’e muhalefetten ötürü idam edilen İslami Dava Partisi’nin kurucusu Ayetullah Muhammed Bakır es-Sadr‘ın fikirlerinden büyük ölçüde etkilendi.
ABD liderliğindeki güçlerin 2003’te Saddam rejimini devirmesinden hemen sonra, Sadr öne plana çıkmaya başladı. İşgal güçlerine karşı savaş veren Bağdat, Necef ve Kerbela’da ofisler açmaya başlayan Sadr, kısa sürede Bağdat’ta iki milyon Şii’nin yaşadığı ve Saddam rejimin hışmına uyrayan Medinetü’s-Tevra’da (Devrim Şehri) başarı elde etti. Daha sonra da bu banliyönün ismini, babasını onurulandırmak için “Sadr Şehri” olarak değiştirdi.
Kısa bir süre içinde Sadr, Sadr Hareketi olarak bilinen ve Irak genelinde milyonlarca Şii destekçiyi kendine çeken bir hareketin başına geçti.
Sonraki yıllarda Sadr’ın siyasi stratejisinde büyük bir değişim yaşandı. İran ile daha önce karşılıklı çıkara dayalı ilişkiler, İran’ın Irak siyasetine müdahalesine giderek daha fazla müdahil olmasıyla bozulmaya başladı.
Şii militanlığın bir imajı olarak bilinen Sadr, Irak milliyetçiliği fikrine odaklanıyor.
Öyle ki, 2018 seçimlerinde Sadr Hareketi, Sünniler arasında da ciddi destek bulabilmişti.