Vahşet örgütü IŞİD’in Rakka’dan çıkarılmasının üzerinden 5 yıl geçti. Bir milyona yakın kişinin dönüş yaptığı kentte, siyasetten ekonomiye, eğitimden sağlık ve tarıma kadar yüzlerce proje yaşama geçirilirken, fabrikalar, işyerleri, hastaneler, sağlık ocakları ve okullar açıldı. Ancak Irak ve Suriye’de varlığını koruyan IŞİD hala ciddi bir tehdit.
IŞİD’in başkent olarak ilan ettiği Rakka’da kapsamlı bir operasyon ile çıkarılmasının üzerinden 5 yıl geçti.
Kent, IŞİD döneminde işkence ve ölüm merkeziydi.
Kent merkezinde kurulan ‘Köle Pazarı’nda özellikle Ezidi kadınların ölüm kafeslerine konularak pazarlandığı, satıldığı Rakka, İslam devleti kurduğunu ilan eden IŞİD’in başkentiydi.
SDG ve ABD öncülüğünde kurulan küresel koalisyonun uzun savaşı sonunda, başkent Rakka da 166 gün süren operasyonlar sonucu IŞİD’den geri alındı.
Özgürleşen kentte, kölelikten kurtulunca çarşaflarını atan kadınların görüntüleri hafızalara kazındı.
Rakka’da toplu mezarların yanı sıra işkencehaneleri de görüntülendi o dönem.
5 yıl süren zorlu mücadele sürecinde kentler ve yerleşim bölgelerinden çıkarılan IŞİD bugün hala ciddi bir tehdit olarak varlığını korusa da, kurtulan her şehir gibi Rakka’da da hayat yeniden başladı.
Bunun için ilk olarak kentte Rakka Sivil Meclis’i kuruldu.
Meclis kentin yeniden inşaası için kolları sıvadı.
Önce kentte yaşayanların güvenliğini sağlamak için çalışmalar başlattı.
Binlerce mayın ve patlayıcı etkisiz hale getirilirken, kent içinde kurulan bariyer ve barikatlar kaldırıp, yollar yeniden yapıldı.
Tamamen yıkılan kentte alt yapı çalışması
Neredeyse tamamen yıkılan ve alt yapısı büyük hasar alan kentte, Sivil Meclis kurduğu komitelerle 5 yıl içinde yıkılan yapıları yeniden inşa ederken, hasar gören yerler de onarımdan geçirildi. Kent merkezi ve kırsal alanlara elektrik ve su verildi.
Kentin yeniden inşası ile elektrik ve su gibi hizmetlerin yüzde 50’si tamamlanmış durumda. Dağ gibi yükselen molozlar kent merkezinden alınarak, yollar asfaltlandı, sokaklar temizlenerek aydınlatma sistemi kuruldu.
Köprüler onarıldı, yeni köprüler yapıldı
Kent merkezini güney kırsalına bağlayan eski Rakka köprüsü yeniden yapıldı. 2022 yılı içinde ise kentin kırsal bölgelerinde bazıları sulama kanalları ve barajlar üzerinde olan 9 köprü inşa edildi. Böylece köprü sayısı 16’ya yükseldi.
Bu yıl Rakka ve kırsalında 89 önemli proje hazırlandı. Onarılan ve yeniden inşa edilen yapılar için de şimdiye kadar üç bin ruhsat verildi.
Tarihi yerlerin restorasyonu: Kilise ibadete açıldı
Kentin tarihi ve ibadet yerlerinin restorasyonu için de çalışmalar yürütüldü.
4 tarihi mekan tamamen, 13’ü ise kısmen restore edildi.
El-Reşid Parkı önündeki kilise restore edilerek ibadete açtı.
Rakkalıların geri dönüşü
Yeniden inşa ile birlikte, göç etmek zorunda kalmış olan yüzbinlerce kent sakini de geri dönüş yaptı.
Sivil Meclis’in kayıtlarına göre 5 yılda kente dönüş yapanların sayısı 900 bini bulmuş durumda.
Geri dönenler arasında 25 Hristiyan aile de bulunuyor. Evlerine dönüş yapanların yanı sıra, Suriye’nin diğer bölgelerinden 16 bin kişi de güvenlik nedeniyle Rakka’ya göç etti.
Ekonomi alandaki gelişmeler
Kentin ekonomisini de Sivil Meclis’in Ekonomi Komitesi yürüttü. Kentin kuzey kırsalında zeytinyağı işleme tesisi, kent içinde kurutma tesisi, pamuk fabrikası, kırsalda alanda 6 hububat ambarı, yem fabrikası, zift fabrikası ve un fabrikası başta olmak üzere birçok proje de Ekonomi Komitesi tarafından gerçekleştirildi. Projeler arasında açılan 108 adet ekmek fırını da var.
Suriye tarımında önemli yeri olan Rakka’da sulu tarım öne çıkarken, El Raîd ve El Belîx projeleri Kuzey ve Doğu Suriye’deki en büyük sulama projeleri arasında yer aldı. Tarım ve Sulama Komisyonu da tamamen tahrip olan 24 adet sulama pompasını da tamir etti.
Buğday hasadı 120 bin tona, pamuk hasadı 25 bin tona, mısır hasadı da 75 bin tona ulaştı.
Toplumsal Tarımı Geliştirme Şirketi ise pirinç ekimini teşvik etmek amacıyla günlük bin 800 ton kapasiteli pirinç kurutma tesisini modernize etmek için çalışma yürüttü.
Sağlık hizmeti
Kuzey ve Doğu Suriye Sağlık Konseyi’nin desteğiyle, yıkılan ve tahrip edilen hastaneler ile sağlık ocakları yeniden yapılarak hizmete sunulurken, yeni hastane ve sağlık merkezleri de açıldı.
Kadın doğum ve çocuk hastanesi, Heyva Sor a Kurd Hastanesi ile kent merkezi ve kırsalında 30 sağlık ocağı açıldı. Acil durum ekipleri, ambulanslar, hemşireler ve doktorlar görevlendirildi.
140 bin öğrenci
140 bine yakın öğrenci de Rakka’da okullara dönüş yaptı.
İlk, orta ve liseler olmak üzere toplam 380 okulda yaklaşık 6 bin öğretmen ve yönetici görevlendirildi. Ayrıca bir üniversitede açıldı.
Rakka operasyonu 2016’da başladı
“Fırat’ın Gazabı Harekâtı” adıyla 6 Kasım 2016’da ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri tarafından IŞİD ve onun başkenti Rakka’yı ele geçirmek için operasyon başlatıldı.
IŞİD’e yönelik operasyon, Irak’taki Musul ve El-Bab yakınlarındaki savaş ile eş zamanlı yapıldı.
IŞİD hala bir tehdit
2017’de IŞİD, başkent olarak ilan ettiği Rakka’dan çıkarılsa da Irak ve Suriye’de ciddi bir tehdit olarak varlığını koruyor.
Bu yıl içinde Suriye ve Irak’ta IŞİD bazı saldırılar düzenlerken, özellikle Kuzey ve Doğu Suriye’de IŞİD’e yönelik operasyonlar da sürüyor.
Kuzey Suriye bölgesinde bugün yaklaşık 12 bin IŞİD’li bulunuyor. SDG’nin kontrolündeki 7 cezaevinden biri olan Sina Hapishanesi’nde 54 ülkeden yaklaşık 5 bin IŞİD’li mevcut.
IŞİD’lilerin vatandaşı oldukları ülkeler tarafından alınmak istenmemesi bölgede uzun zamandır sorun yaratıyor. SDG yönetimi ve Rojava asayişi tarafından güvenliği sağlanan cezaevi, ABD liderliğindeki uluslararası koalisyondan mali destek alıyor.
Bölgedeki tutuklu 12 bin IŞİD’li arasında, silahlı çatışmalara katılan ve 54 ayrı batılı etnik kökenden 800 militan, başta Türkiye, Rusya, Kuzey Afrika ve Asya ülkeleri olmak üzere Ortadoğu ülkelerinden bin militan ile Tunus ve Fas kökenliler başta olmak üzere Arap ülkelerinden bin 200 kişi yer alıyor.
Ayrıca hapishanelerdeki IŞİD’liler arasında yaklaşık 4 bin Iraklı ve aynı sayıda Suriyeli örgüt üyesi de olduğu belirtiliyor. Örgüt üyeliğinden tutuklanan vatandaşlarını teslim alan tek ülke ise Irak oldu.