Hollanda’ya ‘misliyle karşılık’ vermek kolay mı?

HABER MERKEZİ – Artı Gerçek yazarı Pelin Cengiz, Hollanda ile yaşanan krize ilişkin Başbakan Yıldırım’ın ‘misliyle karşılık verilecektir’ açıklamasının gerçeği ne kadar yansıttığını ekonomik verilere yer verdiği yazısında değerlendirdi. Cengiz, Hollanda ile Türkiye arasındaki yıllık ticaret hacminin 6-6,5 milyar dolar civarında olduğunu belirtti ve “Türkiye’ye gelen toplam yabancı sermaye içinde Hollandalı firmaların payı yüzde 15,8 ile en yüksek paya sahip” diye ekledi.

Hollanda, “Eğer Hollanda benim uçuş iznimi iptal ederse yaptırımımız çok ağır olur” ifadelerinde bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun uçuş iznini iptal etmişti.

Çavuşoğlu’nun ‘yaptırım’ sözlerle başlayan diplomatik kriz Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya’nın sınır dışına çıkarılması ile doruk noktaya ulaşmıştı.

Bu gelişmelerin ardından yazılı açıklama yapan Başbakan Binali Yıldırım ise “Türkiye’ye ve diplomatik dokunulmazlığı bulunan bakanlara karşı yapılan bu kabul edilemez muameleye misliyle karşılık verilecektir” demişti.

Pelin Cengiz de Artı Gerçek’te kaleme aldığı yazıda “İki ülke arasındaki kriz kime ne getirir?” sorusuna yanıt aradı.

“İki ülke arasındaki yıllık ticaret hacmi, 6-6,5 milyar dolar civarında” olduğunu belirten Cengiz, ekonomik verilere yer verdiği yazısının devamında şunları söylüyor:

Ekonomi Bakanlığı’nın internet sitesinde yer alan resmi veriler şöyle: “Türkiye ile Hollanda arasındaki ticaret hacmi, hem ihracat hem de ithalattaki artışlarla devamlı bir artış trendi içerisindedir. 2002 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi yaklaşık 2,4 milyon dolar iken 2011 yılında 3 katına çıkarak 7,2 milyar dolara yükselmiştir. 2003 ve 2009 yılları arasında ikili ticaret ülkemiz lehine iken 2009 yılından sonra aleyhimize dönmüştür. 2013 yılında ise ihracatın artması ve ithalatın azalması ile birlikte Türkiye Hollanda’ya karşı 177 milyon dolarlık bir dış ticaret fazlası vermiş ancak, 2014 yılında Türkiye Hollanda’ya karşı tekrar dış ticaret açığı vermiştir. 2015 ve 2016 yıllarında ise iki ülke arasındaki dış ticarette ülkemiz lehine  dış ticaret fazlası gerçekleşmiştir.”

2015 yılında Türkiye Hollanda’dan 3 milyar dolar civarında ithalata karşılık 3,1 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmiş. 2016’da ise yine 3 milyar dolar seviyesinde ithalata karşılık, ihracat 3,6 milyar dolara yükselmiş.

Hollanda yabancı yatırımda ilk sırada

Hollanda, Türkiye’de yapılan toplam doğrudan yabancı yatırım tutarı içerisinde ilk sırada yer alıyor. AKP hükümetlerinin iktidarda olduğu dönemde 22 milyar dolarla Türkiye’ye en fazla uluslararası doğrudan sermaye Hollandalılar’dan geldi. Türkiye’ye gelen toplam yabancı sermaye içinde Hollandalı firmaların payı yüzde 15,8 ile en yüksek paya sahip. Türkiye’de faaliyet gösteren Hollanda firmalarının sayısı ise 2564 sayısına ulaştı. Hollanda’da bulunan Türk girişimcilerin sayısı da 23 bin civarında.

Toplam yabancı sermayeli firma sayısı açısından da, Alman ve İngiliz firmalardan sonra, Hollandalı firmalar üçüncü sırada geliyor.

Bunlardan bazıları, onlarca yıldır Türkiye’de faaliyet gösteren Philips, Unilever, Shell ve ABN Amro gibi eski firmalar. Son yıllarda Türkiye’de faaliyet göstermeye başlayan Hollandalı firmalar, daha çok, emlak ve inşaat sektörlerinde yatırım gerçekleştirdi. Corio, Redevco ve Multi Turkmall gibi büyük Hollanda şirketleri ya yeni ticari projeler üstleniyor ya da yerel firma ve gayrimenkulleri satın alıyor. İnşaat ve pazarlama konularında uzmanlaşmış küçük ölçekli pek çok Hollanda firması, tatil yörelerindeki yerleşim projelerinde yoğun olarak faaliyet gösteriyor.

Hollanda kökenli firmalar tarafından tercih edilen diğer alanlar ise toptan ve perakende ticaret, turizm ve catering, nakliye ve haberleşme, makina sanayi, metal ve plastik işleme, tekstil ve hazır giyim, bilişim, yayıncılık ve eğitim sektörleri.

Diğer yandan, Türkiye’nin Hollanda’ya ihracatında en başta gelen ürünler, hazır giyim ürünler. Hollanda’nın bu ürünlerdeki toplam ithalatı içerisinde Türkiye’nin payı yaklaşık yüzde 10.

Turizm en çok etkilecek sektör

AKP iktidarı temsilcilerinden yükselen yaptırım, misliyle karşılık tehditlerinin ekonomik ve ticari olarak ne anlama geldiği zamanla ortaya çıkacak. Bunun en net örneğini turizm verilerinde görmek mümkün. Türkiye, son iki yıldır yaptırımlar bir yana zaten yaşanan terör eylemleri nedeniyle, başta Almanya, Hollanda, Avusturya gibi ülkelerden gelen turistler için tatil destinasyonu olmaktan çıktı.

Pazar araştırma şirketi GfK’nın son raporuna göre, Almanların Türkiye rezervasyon oranı geçen yıla oranla yüzde 58 azaldı. Son 11 aylık sürede ise kayıp, 79 bin turist anlamına geldi. Veriler, Hollanda’dan gelen turist sayısının önceki yıla göre yüzde 44 azaldığını gösteriyor. Pazarda son 11 ayda, 25 bin 700 turist kaybedildi. Avusturya’dan gelen ziyaretçi sayısı 11 aylık dönemde yüzde 43.2 azaldı. Kayıp, 9500 turist demek. Bu rakamlar, Türkiye’ye gelen turist sayısında, 1994’ten bu yana görülen en büyük gerilemeyi temsil ediyor.

Türkiye ile Hollanda arasında yaşanan krize ilişkin tüm ayrıntıları içeren habere aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Başbakan Binali Yıldırım’ın yazılı açıklamasına ise aşağıdaki bağlatıya tıklayarak ulaşabilirisiniz.