Domates hariç: Putin-Erdoğan görüşmesinde ‘işbirliği’ mesajı

HABER MERKEZİ – Soçi’de bir araya gelen Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin, ortak basın toplantısı düzenledi. İki lider askeri, istihbarat, ticaret ve turizm gibi konularda işbirliğine gidileceğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Soçi’de bir araya geldi.

İki liderin başbaşa görüşmesi 1.5 saat sürdü.

Görüşmenin ardından ise Erdoğan ve Putin ortak bir basın toplantısı düzenledi.

Putin: Normalleşme tamamlandı, işbirliğine dönüyoruz

İlk olarak konuşan Putin, açıklamasında ekonomik anlaşmalara ağırlık verirken özetle şunları söyledi:

Önümüzdeki dönemde yeni hedeflerin belirlenmesi için iyi bir fırsat oldu. Türkiye, Rusya için önemli ve perspektifli bir ortak oldu. Yakın geçmişte ilişkilerimiz bir dayanıklılık sınavından geçmişti. Artık ortak işbirliğine dönüyoruz. İlişkilerimizin normalleşme süreci tamamlanmıştır. İşbirliğimizin daha da güçlendirilmesine ortak bakıyoruz.

Ticaretin güçlendirilmesi ve ticarette milli paraların kullanılması kararı aldık. Ticaretimizdeki düşüşü durdurabildik ve sene itibariyle artış kaydedilmiştir. Her iki taraftan 110 milyar dolarlık bir anlaşma söz konusu. Bir milyar dolar tutarında ortak yatırım çalışmalarının tamamlanması konusunda anlaştık.

Rusya Türkiye’ye doğalgaz, kömür ve petrol ihracatı yapmaktadır. Türk Akımı projesini görüştük. Bu proje kapsamında Karadeniz’den biri Türkiye üzerinden diğeri direkt Avrupa’ya olmak üzere iki hat taşınacaktır. Dolayısıyla Rus turistlerin Türkiye’de güvenliğinin sağlanması önemli durumdadır.

Küresel ve bölgesel konuları görüştüğümüzde uluslararası terörizme önem verdik. Bu konuda istihbarati ve askeri işbirliğinin güçlendirilmesi konusunda anlaştık.

Karadeniz Ekonomik İşbirliği’nin zirvesine ilişkin hazırlıkları görüştük. Zirve 22 Mayıs’ta İstanbul’da yapılacaktır. Türk dostlarımıza verimli ve yapıcı konuşmaları için teşekkür ediyorum.

Domates konusu

Kısıtlamaların kalkacağını bugün ilan edebiliriz. Bu yaptırımlara tabi olan tek ürün değil. Tüm kısıtlamaların kaldırılması konusunda mutabakata vardık. Bugün bunu ilan edebiliriz. Kısıtlamalar ve yaptırımlar konusunu her yönden ele aldık. Bunlar ekonomiyi zedeler ve üreticiyi olumsuz etkiler. Domates yaptırımlara tabi olan tek ürün değil. Daha başka birçok konuyla ilgili yaptırımlar uygulanıyordu biz de bunların kaldırılacağı konusunda mütabakata vardık. Türk dostlarımızdan şunu anlamalarını rica ettik, malum trajik olaylardan sonra hayat durmadı gelişmeye devam etti. Örneğin domates üretimiyle ilgili bunu ifade edebiliriz. Bizim üreticilerimiz büyük miktarlarda kredi aldılar. Bir üretim süreci söz konusu burada dolayısıyla bununla ilgili kısıtlamalar devam edecek. Vizelerde de devam edecek. Bunun da bizim emniyet güçleri arasındaki koordinenin yoğun olmasına bağlıdır. Şöyle bir şey mümkün bazı uzmanların hem görevleri itibariyle hem de ticaret yapanlar için vize rejimi liberalleşebilir. Domatese gelince kendi pazarımızı Türk domatesine sonsuza kadar kapatmayacağız. Fakat bahsettiğim yatırım sonuçlanınca bu konu da libaralleşecek.

Suriye

Özellikle Suriye sorununu görüştük biz Sayın Erdoğan’la. Suriye’de çözümün siyasi olduğu konusunda hemfikiriz. İki taraf arasında çatışmayı durdurabildik. Bugün Astana’da dördüncü kez görüşme yapılacaktır.

Suriye krizi ancak ve ancak siyasi yollarla çözülebilir. Fakat bu siyasi sürecin gelişmesi için, ateşkesin ilan edilmesi ve çatışmaların durdurulması gerekiyor. Rusya, Türkiye ve İran çatışmaların durdurulmasını sağlayan ülkelerdir. Biz hep bu rejimin nasıl daha sağlam hale getirilebileceği üzerine düşünüyoruz. Seçeneklerden biri çatışmazlık bölgelerinin oluşturulması. Bunu zaten ABD Devlet Başkanı’nın açıklamalarından birinde de bu ifade kullanıldı. Sayın Trump’la görüştük ve anladığım kadarıyla Amerikan yönetimi de bunu destekliyor. Rus tarafı Şam ve Tahran’la bir ön görüşme yaptı. Hepimizin ortak görüşmesi belirli mekanizmaların oluşturulması yönündedir. Çatışma taraflarının nihai kararı vermeleri gerekiyor çünkü kendi ülkelerinin kaderlerini onlar tayin edecek. Biz de Türkiye İran ve Rusya yani garantörler olarak bu mekanizmaların geliştirilmesi ve verimli hale gelmesi için uğraşacağız.

Erdoğan: İlişkilerimizde arzu edilen ivmeyi yakalıyoruz

Putin’in ardından söz alan Cumhurbaşkanı Erdoğan da görüşmede ağırlıklı olarak ekonomik istişareler yapıldığını söyledi. Erdoğan’ın konuşması ise özetle şu şekilde:

Siyasi ilişkilerimizde arzu edilen ivmeyi yakalıyoruz. 2016 Ağustos’tan bu yana 5. kez bir araya geldik. Her iki tarafta da güçlü bir irade bulunuyor.

Bugün başta ekonomik ve ticari konular olmak üzere istişarelerimizi yaptık. Ticari ve ekonomik engellerimizin kaldırılması için yoğun çaba sarf ediliyor.

Domates konusu

Domates dışında her konuda mutabık kaldık. Şu anda bir geçiş süreci var. Bu arada ara formüller bulmak suretiyle süreci belirli bir zemine oturtacağız. Domates konusundaki soru işaretleri konusunda mutabık kalındı. Normalleşme sürecinin ötesine geçiyoruz.

Suriye

Sayın Putin ile bugünkü görüşmede Suriye krizi başta olmak üzere bölgesel konular ele alındı. İki ülke için Suriye 6 yıldır kanayan bir yara. Çocukların kadınların yaşlıların kimyasal silahlarla katledilmesine nasıl gözlerimizi kapatabiliriz? 3 milyon insan şu anda bizim topraklarımızda yaşam mücadelesi veriyor. Kimyasal saldırıların sorumluların cezalandırılması konusunda anlaştık. Ülke olarak Suriye hakkında konuşmaya devam edeceğiz. Dostum Putin de bu drama son vermeyi samimi bir şekilde arzu ediyor.

Türkiye-Rusya-İran garantörlüğünde uygulanan ateşkes, diğer adıyla çatışmasızlık önemli bir fırsat oluşturmuştur. Bu altın fırsat hesaba edilmemeli. Ateşkesin tahkim edilmesi hedefine ulaşmaya çalışıyoruz. Ateşkesi bozmaya yönelik her saldırı garantör ülkelerin emeklerini de baltalıyor. Bizim için temel öncelik akan kanın durması ve toprak bütünlüğünün korunmasıdır. Suriye’deki tüm terör örgütleriyle mücadeleyi dünyanın huzuru bakımından gerekli görüyoruz. Biz terör örgütleri hakkında ayrımı yapmadık. YPG, PYD, DEAŞ bizim nazarımızda aynıdır. Bunlar kandan beslenen vampirlerdir.