HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel’in vekilliğinin düşürülmesi kararına yapılan itiraz Anayasa Mahkemesi tarafından reddedildi.
Halkların Demokrasi Partisi (HDP) Batman Milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki, Selma Güzel’in milletvekilliğinin devamsızlık gerekçesi ile, 22 Aralık 2022’deki Meclis Genel Kurulu’nda yapılan oylama ile düşürülmesinin Anayasa’ya aykırı olduğu söylenerek Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurmuştu.
Bugünkü Resmi Gazete’de yer alan karara göre AYM, Güzel hakkındaki 1350 sayılı Meclis kararının iptal istemini inceledi ve talebi Anayasa’nın 85. maddesine dayanarak oy birliğiyle reddetti.
AYM’nin kararında, TBMM kararına yapılan itirazda devamsızlığın geçerli bir mazeretinin bulunup bulunmadığı ve kararın alınmasında siyasi saiklerle hareket edilip edilmediği yönünden inceleme yapılması gerektiği vurgulandı.
Kararda, Anayasa’nın 96’ncı maddesinde TBMM’nin çalışmalarının aksatılmaması adına toplantı yeter sayısına ilişkin düzenlemenin yer aldığı belirtildi ve söz konusu maddenin bir ay içerisinde beş birleşim gününe özürsüz olarak katılmayanların üyeliğinin düşmesine imkan verdiği ifade edildi.
Tiryaki’nin iptal başvurusunda, Güzel’in “can güvenliği tehlikede” olduğundan sokağa çıkmadığı yönünde ifadeler yer aldığı aktarılan kararda, “Semra Güzel’in can güvenliğinin tehdit altında olduğu, yaşamına yönelik somut, gerçek ve yakın bir tehlikenin bulunduğu gerekçesiyle tarafına koruma tahsis edilmesi talebiyle resmi makamlara başvuru yapıldığına ya da resen alınmış bir koruma kararı bulunduğuna yönelik herhangi bir belge sunulmadığı görülmektedir” tespitine yer verildi.
Milletvekillerinin anayasal sınırlar içerisinde siyasi görüşlerinin temsilcileri olduğu kaydedilen kararda, milletvekillerinin asli görev alanlarının parlamento faaliyetleri olduğu, bu görevlerinin yürütmenin üstün kamusal yarar ve önem içerdiği belirtildi.
TBMM’de toplantı yeter sayısının bulunmasının anlaşılması halinde yoklama yapılmadığı, o oturuma katılmayan milletvekillerinin de oturuma katılmış sayıldığı aktarılan kararda, Güzel hakkındaki ‘terör soruşturması’ nedeniyle 31 Mayıs ile 9 Haziran 2022 arasında oturum açılırken yoklama alınmasının Anayasa’nın 14’üncü maddesi kapsamında takdir yetkisinin kullanılması olduğu vurgulandı.
Yüksek Mahkeme’nin kararında, şunlar yer aldı:
Devamsızlığın tespitinden milletvekilliğinin düşmesi kararının kabulüne kadar geçen dönemde yürütülen işlemler, Komisyonlar ve Genel Kuruldaki görüşmeler, milletvekilliğinin düşmesine esas alınan devamsızlığın yapılmasına mazeret olarak ileri sürülen gerekçeler ve ortaya konan deliller ile kararların alınmasındaki usul ve süreç incelendiğinde milletvekilliğinin düşmesinin Anayasa’ya ve TBMM İçtüzüğü’ne aykırı olmadığı anlaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle milletvekilliğinin düşmesine ilişkin TBMM kararının iptali talebinin reddi gerekir.
Ne olmuştu?
HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel’in çözüm sürecinde PKK’li Volkan Bora ile çekilen fotoğrafı iktidara yakın medya tarafından servis edildi. Ardından Güzel hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlattı. Hakkında yakalama kararı verilen Güzel, 2 Eylül 2022’de İstanbul’da gözaltına alınarak tutuklandı.
Güzel hakkında “örgüt üyeliği” iddiasından 15 yıla kadar hapis cezası istenen iddianame 14 Ekim 2022’de kabul edildi.
Tutuklu bulunan Güzel’in Meclis’teki devamsızlığını içeren Başkanlık Tezkeresi, 17 Ekim’de Anayasa ve Adalet Karma Komisyonu’na sevk edildi. Karma Komisyon, 20 Ekim’de toplandı ve dosya hakkında inceleme yapmak için Hazırlık Komisyonu kurdu.
Hazırlık Komisyonu, Güzel’in devamsızlığına ilişkin Meclis Başkanlık Divanı’ndan gelen raporun doğruluğunu tespit ederek, bu yönde hazırladığı raporunu Karma Komisyon’a sundu.
Karma Komisyon, Güzel’in “devamsızlık” nedeniyle milletvekilliğinin düşürülmesine ilişkin Hazırlık Komisyonu raporunu kabul etti ve Genel Kurul’a sevk etti.
Karma Komisyon raporunu görüşen Genel Kurul’da, 22 Aralık 2022’de Güzel’in milletvekilliğinin devamsızlık nedeniyle düşürülmesine ilişkin oylama yapıldı ve kabul edildi.