Merkez üssü Maraş olan 7.7 ve 7.6’lık iki deprem nedeniyle Suriye’nin çeşitli bölgelerinde yaşamını yitirenlerin sayısı bin 600’ü bulurken binlerce kişi de yaralandı. Savaşın etkilerinin devam ettiği bölgede arama kurtarma çalışmaları zorlukla devam ediyor. Buna karşın, BM ve DSÖ’den gelen açıklamalar çeşitli lojistik sorunlar nedeniyle yardımların gönderilmesinde kesintiler olduğuna işaret ediyor. Öte yandan Afrin’de bir hapishaneden kaçan IŞİD üyeleri olduğu bildiriliyor.
New York Times’ın (NYT) aktardığına göre Suriye’de savaşta yerinden edilen binlerce insanın, kaçarak sığındığı kuzey bölgelerinde halihazırda harabelerde ve çadırlarda devam eden zorlu yaşamları depremle beraber daha vahim bir duruma geldi.
Suriye’de savaşın getirdiği ekonomik çöküş, gıda ve ısınma gibi temel ihtiyaçların karşılanamamasına yol açarken harap olmuş altyapı sebebiyle de son aylarda binlerce kişi kolera hastalığına yakalandı.
Depremle beraber hastanelerin yıkılması, hem depremzedelerin hem de mevcut hastaların büyük bir kısmının sağlık hizmeti alamayacağı anlamına geliyor.
‘Hastanelere sürekli cesetler getiriliyor’
İdlib’in hemen dışındaki bir hastanede çalışan Dr. Osama Salloum depremin yaşamsal etkilerini New York Times’a aktarırken “hastaneye devamlı hayatını yeni kaybeden insanlar getiriliyor” ifadelerini kullandı.
Halep’te yaşayanların ise her an çökebilecek binalarda kalmaktan çok korktukları, geniş ve açık alanlarda kamp kurdukları bildirildi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin (SOHR) son aktarımına göre de Suriye’deki can kaybı en az bin 597’ye yükselmiş durumda ve yüzlerce aile artçı sarsıntılardan endişe ederek geceyi sokakta geçirdi.
#المرصد_السوري
في حصيلة غير نهائية.. عدد ضحـ ـايا زلزال سوريا المدمّر يرتفع إلى 1597 ومئات العائلات تقضي ليلتها في العراء خوفاً من هزات أرضية أخرىhttps://t.co/UdjnVGuJ0E— المرصد السوري لحقوق الإنسان (@syriahr) February 7, 2023
Suriye muhaliflerinden olan Beyaz Baretliler’den bir yetkiliyle görüşen Reuters ise Suriye’nin kuzeybatısında yüzlerce ailenin hâlâ enkaz altında olduğuna, yardım ve kurtarma çalışmalarında desteğe ihtiyaç duyulduğuna ve on binlerce insanın yeniden evsiz kalacağına dikkat çekti.
Sınır Tanımayan Doktorlar’dan açıklama
Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) Suriye temsilcisi Sebastien Gay’in aktardığına göre, kendi ekiplerinden bir kişinin de deprem sonucu hayatını kaybettiği İdlib’de ve civarında sağlık tesisleri depremden hasar gördü ve yaralılarla doldu.
Ekiplerinin İdlib ve Halep civarında 23 sağlık kuruluşuna destek verdiğini bildiren Gay, can kaybı ve yaralı sayılarının yükselmeye devam edeceğini ifade etti. Ayrıca Gay, durumu şöyle özetledi:
Suriye’nin kuzeybatısındaki ihtiyaçlar yüksek seviyede çünkü bu deprem, burada yıllarca süren savaştan sonra hâlâ yaşamaya gayret eden savunmasız insanlar için yeni ve feci bir boyut oluşturuyor. Bu felaketin devasa ölçeği ve büyük sonuçları uluslararası bir yardım çabası gerektirecek.
In northwest #Syria we are providing support to health facilities, donating emergency kits and supporting with medical staff.
Health facilities are overwhelmed. Medical personnel are working around the clock to respond to the huge number of wounded. https://t.co/pzbM5Uxv1r pic.twitter.com/ppfdLX0KDK
— MSF International (@MSF) February 6, 2023
Uluslararası Kurtarma Komitesi (IRC) sözcüsü Mark Kaye ise birçok Birleşmiş Milletler (BM) yardım grubunun, depremin ardından Suriye’ye daha fazla yardım göndermesine yönelik taleplerini yineledi:
Dünyanın neresinde olursa olsun, deprem acil bir durumdur. Suriye’de yaşadığımız şey, acil durum içinde acil durum.
Uluslararası Kurtarma Komitesi’ne göre, Suriye’nin savaş öncesi sağlık tesislerinin yalnızca yaklaşık yüzde 45’i şu anda çalışıyor.
Buna karşın, Reuters’dan alınan bilgilere göre BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi Sözcüsü Madevi Sun-Suon, yolların hasar görmesi ve diğer lojistik sorunlar nedeniyle Türkiye’den kuzeybatı Suriye’ye kritik BM yardımı akışının geçici olarak durduğunu söyledi.
BM Sözcüsü Sun-Suon açıklamasına “Bazı yollar bozuk, bazılarına ulaşılamıyor. Üzerinde çalışılması gereken lojistik sorunlar var. Yardımın ne zaman devam edeceğine dair net bir resmimiz yok” şeklinde devam etti.
‘Krizin üstüne binen bir kriz’
The Guardian’dan edinilen bilgilere göre Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) kıdemli acil durum görevlisi Adelheid Marschang da iç savaş ve kolera salgını nedeniyle yıllardır süren bir insani krizle boğuşan Suriye’de yakın ve orta vadede karşılanmayan temel ihtiyaçların olabileceğini bildirdi.
DSÖ’nün Cenevre’deki yönetim kurulu toplantısında, konuşan Marschang, “Deprem, şu anda çok sayıda krizin üstüne binen bir kriz. Suriye’nin her yerinde, insani yardım fonları azalmaya devam ederken, ihtiyaçlar yaklaşık 12 yıllık uzun süreli, karmaşık krizin ardından en yüksek seviyeye çıkmış durumda” ifadelerini kullandı.
NYT muhabirlerinin aktardığı kadarıyla, Suriye’nin geniş bir kesimi kırılgan bir ateşkesin ara verdiği çatışmaların yaralarını hâlâ taşıyor.
Yaptırımların uygulandığı, uluslararası bağışçılardan yeniden yapılandırma yardımı gelmeyen ve dağılmış haldeki Suriye ekonomisi depremin etkilerine tamamen açık durumda.
Savaşın sonuçlarının depreme müdahale etmeyi tüm taraflar için daha da zorlaştırdığı not ediliyor.
Özellikle afet bölgesindeki acil durum ekiplerinin dondurucu soğuğa ve yağmura rağmen hızlı bir şekilde müdahale ettikleri fakat yıkımın boyutunun, çöken binalara alışkın kurtarma ekipleri için bile çok büyük olduğu bildiriliyor.
7.7 büyüklüğündeki güçlü ilk depremden sağ kurtulan binaların, tekrarlayan artçı şoklarla çöktüğü aktarılırken, enkazda mahsur kalan çok sayıda insana erişmek için yeterli kurtarma ekipmanı bulunmadığına dikkat çekiliyor.
Gıda, temiz su, yakıt, elektrik, sağlık hizmetleri ve daha birçok yaşamsal alanda savaşın etkilerinin devam ettiği Suriye’de deprem sonrasında Şam dışındaki kentlerde yakıt ve elektrik kesintileri de yaşanıyor.
Deprem sonrasında, Suriye Petrol Bakanlığının Pazartesi günü yaptığı açıklamada, kurtarma operasyonları ve enkaz kaldırmada kullanılan makinelere güç sağlamak için etkilenen illere ek benzin ve mazot gönderileceği de gelen haberler arasında.
‘En kötü yıl’
Merkezi Şam’da bulunan Norveç Mülteci Konseyi’nin politika ve iletişim yöneticisi Emma Forster ise “Kamu hizmetleri 12 yıllık krizin ardından zaten çökme noktasına gelmişti. İnsanlar, savaş yılları da dahil olmak üzere şimdiye kadarki en kötü yıl olduğunu söylüyor” şeklinde konuştu.
IŞİD’liler kaçtı iddiası
Son olarak, AFP’nin bildirdiğine göre Afrin, Reco’da Türkiye destekli grupların elinde olan bir hapishaneden “IŞİD üyesi olduğu tahmin edilen 20 mahkûm firar etti”.
Reco’daki hapishanede 2 bin mahkûmun bulunduğu, bunların bin 300’ünün ise IŞİD bağlantılı mahkûmlar olduğu aktarılıyor.
SOHR ise hapishaneden kaçanların olduğunu henüz teyit etmemekle beraber isyan çıktığı bilgisini doğruladı.
DIŞ HABERLER