Avukatsız sorguya 24 yıl sonra ihlal kararı: Müebbet verilen üç kişi yeniden yargılanacak

HABER MERKEZİ – Bundan tam 24 yıl önce avukatları yanlarında olmadan sorgulanmaları sonucu bir dizi eylem yaptıklarını ‘itiraf eden’ ve bunun sonucunda da müebbet hapis cezası verilen üç kişinin başvurusunu karara bağlayan AYM, ‘adil yargılanma hakkı ihlali’ gerekçesiyle yargılamanın yenilenmesine hükmetti.

Anayasa Mahkemesi (AYM), 1994 yılında avukatları olmadan sorgulanan üç kişiye verilen müebbet hapis cezasını ‘adil yargılanma hakkının ihlali’ olarak gördü.

AYM’nin 24 yıl sonra verdiği kararla sanıklar hakkındaki dava yeniden görülecek.

Avukatsız sorguda kabul ettiler

Diken’den Kemal Göktaş’ın haberine göre Bitlis’in Tatvan ilçesinde 1994 yılında yapılan operasyonlarda Erdoğan Yakışan, Behzet Çakar ve Ümit Işık, “PKK üyesi oldukları ve bazı eylemlere katıldıkları” iddiasıyla gözaltına alınmıştı.

Şüpheliler 14 ila 29 gün süren gözaltı süresince, polis ve savcılıkta avukatları olmadan ve hakları hatırlatılmadan sorgulanmış ve ifadeleri alınmıştı.

İfade tutanaklarına göre, şüpheliler suçlamaları kabul etmiş ve “PKK’nin Tatvan eylem komitesi”nde yer aldıklarını, İbadullah Cami İmamı Gıyasettin Barlak’ın öldürülmesi gibi eylemlere karıştıklarını ‘itiraf’ etmişti.

Şüpheliler hakkında dönemin Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde (DGM) dava açılmış ve tam 20 yıl süren dava sırasında Çakar 2003’te, sara hastası Işık 2004’te ve Yakışan 2007’de tahliye olmuştu.

Mahkeme kararlarının iki kez Yargıtay tarafından bozulmasının ardından Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi, 2012’de Yakışan ve Işık’ı “devletin birliğini bozmak ve devletin hakimiyeti altında bulunan topraklardan bir kısmını devlet idaresinden ayırmaya matuf fiil işlemek” suçundan müebbet, Çakar’ı ise “örgüt üyeliği” iddiasıyla 12.5 yıl hapse mahkum etmişti. Karar Yargıtay 9. Ceza Dairesince 2014’de onanmıştı.

AYM’ye başvuru

Bunun üzerine avukat Neşet Girasun, üç müvekkili adına AYM’ye başvurdu.

Başvuruda, üç sanığın da avukatları olmadan yapılan sorgu sırasında imzaladıkları ifadelere dayanılarak mahkûm edildiği belirtilerek ‘yargılamanın yenilenmesine karar verilmesi’ istendi.

AYM: Adil yargılanma hakkı ihlal edildi

AYM 1. Bölümü, başvurudan 4 yıl sonra, 13 Eylül 2017’de, başvurucuların ‘Anayasa’nın 36’ncı maddesinde güvence altına alınan, müdafi (avukat) yardımından yararlanma hakkıyla bağlantılı olarak hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiği’ne karar verdi.

AYM kararında başvurucuların gözaltında tutulduğu tarihteki kanun hükümlerine göre, DGM’lerin görev alanına giren suçlarda gözaltı süresinde avukata erişim imkanını tanınmadığı hatırlatıldı. Ayrıca başvurucuların ve diğer sanıkların gözaltında avukatları olmadan alınan ifadelerinin mahkemece delil olarak kabul edildiğine dikkat çekildi.

AYM, bire karşı dört oyla, başvurucuların 600 biner TL maddi ve manevi tazminat talebini yerinde bulmadı, ancak yargılamanın yenilenmesine karar verdi.

Hizbullah itirafçısı cinayeti üstlenmişti

Bitlis’te Şubat 1994’te İbadullah Cami İmamı Gıyasettin Barlak’ın öldürülmesiyle ilgili sanıklara ceza verilmesine rağmen 2000 yılındaki “Hizbullah operasyonları” sırasında ele geçirilen bir video kasette, örgütün sorguladığı Hizbullah itirafçısı Murat Kurtboğan’ın cinayeti üstlendiği ortaya çıkmıştı.

Yıllar sonra Hüda-Par genel başkan yardımcısı avukat Hüseyin Yılmaz da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a ilettikleri bir raporda Barlak’ın ‘paralel yapı tarafından Kurtboğan’a öldürtüldüğü’nü ileri sürmüştü.