Beyaz Saray sözcülerinden John Kirby, ABD liderliğindeki Demokrasi Zirvesi’ne NATO üyeleri Türkiye ve Macaristan’ın neden davet edilmediği ile ilgili bir soruyu yanıtladı. Kirby, davetli listesi ile ilgili kararların, ülkelerin demokratik kurumları, insan haklarını, hukukun üstünlüğünü ve medya özgürlüğünü destekleme iradesine göre alındığını söyledi.
Türkiye ve Macaristan’ın yine davet edilmediği Amerika Birleşik Devletleri (ABD) liderliğinde düzenlenecek İkinci Demokrasi Zirvesi bugün başlıyor.
30 Mart’a kadar başkent Washington’da yapılacak Demokrasi Zirvesi’ne ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, Kosta Rika, Hollanda, Güney Kore ve Zambiya’nın etkinliğe ev sahipliği yapacağını bildirdi.
120 ülkenin davet edildiği zirveye ilişkin Associated Press haber ajansına açıklama yapan üst düzey bir ABD’li yetkili, bu yılki zirveye İsrail ve Polonya gibi stratejik öneme sahip ülkelerin yanı sıra Bosna Hersek, Gambia, Honduras, Fildişi Sahili, Lihtenştayn, Moritanya, Mozambik ve Tanzanya’nın da davet edildiği bilgisini verdi.
Zirvenin üç günlük programında, ilk gün Ukrayna-Rusya savaşının da konuşulacağı ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’in konuşma yapacağı belirtildi.
‘Türkiye neden davet edilmedi?’ sorusuna yanıt
Günlük basın toplantısında Demokrasi Zirvesi ile ilgili bilgi veren Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby’ye, iki NATO Müttefiki Türkiye ve Macaristan’ın ikinci kez davet edilmemesi ile ilgili bir soru yöneltildi.
‘’Zirve ABD ve NATO’nun, özellikle Ukrayna konusunda birlik olunmasını istediği bir döneme denk geliyor. Acaba bu iki müttefikin davet edilmemesinin bir nedeni var mı ve NATO birliğinin önemi göz önünde bulundurulduğunda olası tepkileri konusunda bir endişe mevcut mu?’’ sorusunu yanıtlayan Kirby, iki NATO müttefikiyle ilişkileri ilerletme ve güçlendirme konusunda son derece kararlı olduklarını, ortak kaygı ve menfaatleri ilgilendiren pek çok farklı konuda birlikte çalışmaya devam edeceklerini söyledi.
İnsan hakları, medya özgürlüğü kıstası
Ancak aynı zamanda demokratik kurumları, insan haklarını, hukukun üstünlüğünü ve medya özgürlüğünü desteklemeye kararlı olduklarını vurgulayan Beyaz Saray yetkilisi, ‘’Ülkelerin zirve listesine eklenip eklenmemesine ilişkin kararlar tüm bunlar göz önünde bulundurularak alındı. 2023’te yeni davet edilen ülkeler, zirvenin temalarını destekleme konusunda açık bir siyasi irade sergilemektedir’’ dedi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Demokrasi ve İnsan Hakları Direktörü Robert Berschinski, geçen haftaki zirve brifinginde VOA Türkçe’ye’nin sorusuna, “Türkiye, ABD’nin önemli bir NATO müttefiki ve son derece önemli bir ortağı olmaya devam ediyor. Ancak Türkiye’nin ikinci Demokrasi Zirvesi’ne davet edilmediğini sizin için teyit edebilirim’’ yanıtını vermişti.
Türkiye gibi 2021’deki zirveye davet edilmeyen Macaristan da Başbakan Viktor Orban yönetiminde demokratik gerilemelerin yanısıra Rusya ile olan yakın ilişkileri nedeniyle, Avrupa Birliği ve NATO’dan uzaklaşmış durumda.
Bazı yorumculara göre Batı’nın Rusya’ya karşı stratejisini desteklemek için iki ülkeye de ihtiyaç duyan Washington’un buna rağmen davette bulunmaması, Türkiye ve Macaristan’daki demokratik gerilemenin derecesine ilişkin artan endişeyi yansıtıyor.