27 Ocak 2023 Cuma
Gazete Karınca
Örnek Resim
  • TÜMÜ
  • ÖZEL
    • Çeviri
    • Röportaj
  • GÜNCEL
    • Bilim ve Teknoloji
    • Cezaevleri
    • Çalışma Yaşamı
    • Eğitim
    • Ekonomi
    • Medya
    • Sağlık
  • POLİTİKA

    Kemal Can yanıtladı: Altılı Masa son toplantısında hangi mesajları verdi?

    Demirtaş: Karşıtlarımız başka kapıya baksınlar, onlara burdan ekmek çıkmaz

    HDP heyeti ile görüşen Demirtaş: Hukuki durumum adaylık için uygun değil

    HDP kapatma davası | Yargıtay Başsavcısı’nın sözlü beyanları ortaya çıktı

    HDP kapatma davası | Yargıtay Başsavcısı’nın sözlü beyanları ortaya çıktı

    AKP’den Altılı Masa’ya ‘Erdoğan’ın adaylığı’ yanıtı

    AKP’den Altılı Masa’ya ‘Erdoğan’ın adaylığı’ yanıtı

  • TOPLUMSAL CİNSİYET
    Trans kadın Miraş’ı öldüren Serdar Gülsoy’a ‘haksız tahrik’ indirimi

    Trans kadın Miraş’ı öldüren Serdar Gülsoy’a ‘haksız tahrik’ indirimi

    Firdevs Babat davası | Fail ‘can güvenliği’ bahanesiyle naklini istedi

    Firdevs Babat davası | Fail ‘can güvenliği’ bahanesiyle naklini istedi

    Kadın başkanın şerhine rağmen ‘Erkek Hakları Komisyonu’ kararı

    Kadın başkanın şerhine rağmen ‘Erkek Hakları Komisyonu’ kararı

    Konya’da kadın katledildi, Kayseri’de şiddet!

    Yine erkek şiddeti: İki kadın öldürüldü, biri ağır yaralandı

  • EKOLOJİ
    Su sorunu | Irak’tan bir heyet Türkiye’ye gelecek

    Su sorunu | Irak’tan bir heyet Türkiye’ye gelecek

    Patlayıcı madde tesisine köylülerden tepki: Ekosistemi bozacak tesisi istemiyoruz

    Patlayıcı madde tesisine köylülerden tepki: Ekosistemi bozacak tesisi istemiyoruz

    Türkiye’nin ‘ilk iklim davası’nda karar çıktı: Emsal niteliği taşıyor

    Türkiye’nin ‘ilk iklim davası’nda karar çıktı: Emsal niteliği taşıyor

    Ardahan buz tuttu: Göller, şelaleler dondu

    Ardahan buz tuttu: Göller, şelaleler dondu

  • KÜLTÜR-SANAT
    • Kitap
  • DÜNYA
  • YAZARLAR
    • Forum
  • Video
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Göster
  • TÜMÜ
  • ÖZEL
    • Çeviri
    • Röportaj
  • GÜNCEL
    • Bilim ve Teknoloji
    • Cezaevleri
    • Çalışma Yaşamı
    • Eğitim
    • Ekonomi
    • Medya
    • Sağlık
  • POLİTİKA

    Kemal Can yanıtladı: Altılı Masa son toplantısında hangi mesajları verdi?

    Demirtaş: Karşıtlarımız başka kapıya baksınlar, onlara burdan ekmek çıkmaz

    HDP heyeti ile görüşen Demirtaş: Hukuki durumum adaylık için uygun değil

    HDP kapatma davası | Yargıtay Başsavcısı’nın sözlü beyanları ortaya çıktı

    HDP kapatma davası | Yargıtay Başsavcısı’nın sözlü beyanları ortaya çıktı

    AKP’den Altılı Masa’ya ‘Erdoğan’ın adaylığı’ yanıtı

    AKP’den Altılı Masa’ya ‘Erdoğan’ın adaylığı’ yanıtı

  • TOPLUMSAL CİNSİYET
    Trans kadın Miraş’ı öldüren Serdar Gülsoy’a ‘haksız tahrik’ indirimi

    Trans kadın Miraş’ı öldüren Serdar Gülsoy’a ‘haksız tahrik’ indirimi

    Firdevs Babat davası | Fail ‘can güvenliği’ bahanesiyle naklini istedi

    Firdevs Babat davası | Fail ‘can güvenliği’ bahanesiyle naklini istedi

    Kadın başkanın şerhine rağmen ‘Erkek Hakları Komisyonu’ kararı

    Kadın başkanın şerhine rağmen ‘Erkek Hakları Komisyonu’ kararı

    Konya’da kadın katledildi, Kayseri’de şiddet!

    Yine erkek şiddeti: İki kadın öldürüldü, biri ağır yaralandı

  • EKOLOJİ
    Su sorunu | Irak’tan bir heyet Türkiye’ye gelecek

    Su sorunu | Irak’tan bir heyet Türkiye’ye gelecek

    Patlayıcı madde tesisine köylülerden tepki: Ekosistemi bozacak tesisi istemiyoruz

    Patlayıcı madde tesisine köylülerden tepki: Ekosistemi bozacak tesisi istemiyoruz

    Türkiye’nin ‘ilk iklim davası’nda karar çıktı: Emsal niteliği taşıyor

    Türkiye’nin ‘ilk iklim davası’nda karar çıktı: Emsal niteliği taşıyor

    Ardahan buz tuttu: Göller, şelaleler dondu

    Ardahan buz tuttu: Göller, şelaleler dondu

  • KÜLTÜR-SANAT
    • Kitap
  • DÜNYA
  • YAZARLAR
    • Forum
  • Video
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Göster
Gazete Karınca
Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Göster
Ana Sayfa Yazarlar Doğan Durgun

Kolektif şiddet ve linç

Doğan Durgun

4 Kasım 2020 Çarşamba - 16:09
- Doğan Durgun, Yazarlar
Dip dalga: İsyanlar ve çıkmazlar – Abdulmelik Ş. Bekir
Share on FacebookShare on Twitter

Yaklaşık bir aydır Osman Şiban ve Servet Turgut’a ne olduğunu anlamaya çalıştık. Hani helikopterden atıldığı söylenen, hastanede çekilmiş resimlerde perişan halde görünen Vanlı iki köylüden bahsediyorum. Milletvekili Ahmet Şık’ın hazırladığı rapora göre, bilinenin aksine helikopterden atılmadıkları, linçe maruz kaldıkları yönünde. Sadece bu coğrafyaya özgü olmayan, tarih boyunca uygulamalarına rastlanılan bir ceza verme biçimi linç. Basit bir deyişle, kalabalık bir grubun, bir veya birkaç kişiyi kendilerince suçlu bularak, onları kaba şiddetle, asarak, kurşuna dizerek öldürme biçimidir. Zamanla linçin uygulama biçimleri de çağa uygun şekilde farklılıklar göstermeye başladı.

Süreç içerisinde iktidarlar, bu şiddet pornografisini kontrollerine almayı ve kullanmayı tercih ettiler. Linç adını, ABD’de soyadı Lynch olan Charles Lynch’tan (1736-1796) alır. Sıradan bir çiftçi olmasına rağmen Amerikan iç savaşında yargıç yapılır. O da linçi hukukun bir parçası haline getirir. Böylece linç, devlet aygıtının gayri resmi bir cezalandırma aparatı olarak tarihteki yerini alır.

Siyaseti, elit bir tabakanın çıkarı olarak algılayan ve gücünü onlardan alan iktidarlar, toplumun sürekli apolitik bir halde kalmasının mücadelesini yürütürler. En güçlü propaganda aleti olan medya yoluyla insanların aç, sefil olmalarının nedenlerini başka yerlerde aramasını sağlarlar. Apolitikleştirilen ve paranoyalaştırılan bir toplum dizayn ederler. Düşman unsurlar yaratılarak, korkular üzerinden iktidarlar sürdürülür. Tarihsel, siyasal ve sınıfsal bilinçten mahrum bırakılmış yığınlar, iktidarları teşhir etmeye çalışan birey veya grupların üzerine saldırtılır. Egemenlerin sunduğu paradigma şudur: Düşman bunlar, bunların vatanı zayıflatmaya çalışmaları nedeniyle devletimiz güç duruma düşmekte, bunlar olmasaydı hepiniz refah içinde yaşayacaktınız. Bu sunumun sonunda linçten başka bir şeyin çıkması şaşırtıcı olur.

Bu yüzden, ABD Oklahoma’da 25 Mayıs 1911 tarihinde Laura Nelson (33) ve oğlu L.D. Nelson (14) kasaba halkınca linç edilerek köprüde asılır. Anne ve oğlu bir inek çalma olayını araştıran şerifin ayağından vurulması sonucu kanamadan ölmesinden sorumlu tutulmuşlardır. Linçe katılan yüze yakın insan, bu katliamdan sonra topluca hatıra fotoğrafı çektirirler. Hepsi küçük bir kasabanın yoksul bireyleridir oysa. Mesele bir ineğin çalınmış olmasından çok, ölenin şerif olmasıdır. Çünkü şerif otoritedir. Yine oluşturulan histerinin sonucu, Nazi Almanya’sında milyonlarca insanın toplama kamplarında öldürülmesine Alman halkı destek verir. Yeri geldiğinde düşman bellediklerine sokak ortasında gerekli cezayı(!) kendileri keser. Çünkü iktidar, açlığın ve sefaletin sorumlusu olarak Yahudileri, sosyalistleri göstermiştir. O halde, cezalandırılacaklar bellidir.

Türkiye’de ise linç kültürü cumhuriyetle yaşıt nerdeyse. Bilinen en eski örnek, bir süre İngilizlerin himayesinde kalalım diyen gazeteci Ali Kemal’in linç edilmesi olayıdır. 6-7 Eylül olaylarında gayrimüslimlere yapılan kolektif bir linçtir. Tıpkı, Maraş, Çorum ve Sivas Madımak’ta olanlar gibi. Daha küçük çaplı olanları yazmaya kalkmak için kitap yazmak lazım. O yüzden Osman Şiban ve Servet Turgut’un başına gelenlere hayretle bakmadım.

Hani sürekli tekrarlana tekrarlana dilimize pelesenk olan bir söz var; “Bu milletin ferasetine güvenin.” Toplumun feraset çerçevesini egemenler belirler. O feraset torbasını neyle doldurursanız, toplum olaylar karşısında, o doldurulan şeylerin etkisi ile tepki verir. Alman toplumu 1920’lerde, kendisi dışında kalan şeylerden nefret etmiyordu. Alman toplumunun feraseti bambaşkaydı. 15 yıl içinde aynı toplumun feraseti, nasıl oldu da başka bir yere evrildi? Demem o ki, dünyada herhangi bir toplumun anlayış, sezgi biçimine çok da güvenmeyin. Çünkü, toplumların ortak hafızasını sürekli değiştiren, onları yeniden biçimlendiren ulus devletlerin var olduğunu unutmayın. O şekillendirilen feraset, hiç ummadığımız bir anda, karşımıza bir linç olarak çıkabilir. Hem burada, hem de dünyanın her yerinde.

Yazıyı, konu ile ilgili bir film ile bağlayalım. W. A. Wellman’ın çektiği 1943 yapımı Ox-Bow Olayı filmi, sıradan, ahlaklı görünümlü insanların, bir anda cellat olmak için nasıl yarışa girdiklerini anlatır. Kasabadan bir kovboy öldürülür, hayvanları da çalınmıştır. O an kasabada bulunan üç yabancı hemen suçlu ilan edilir. Yargısızca infaz edilmesini isteyen kasaba halkı ve karşılarında bu durumu kabullenmeyen, karşı çıkan iki insan. Film aslında, linç eyleminin bireysel olmadığını, kolektif bir bilinçle yapıldığını ve iktidar temelli olduğunun altını çizer.

Fiziksel linçin yanında bir de siyasal ve kültürel linç var. O da başka bir yazının konusu olsun.

Etiketler: doğan durgun
Önceki Haber

Umut İlkesi üzerine (II): Mesele umut etmeyi öğrenmek

Sonraki Haber

KDP-PKK çatışması ‘Birakujî’den çıkıp Kürt soykırımına dönüşebilir

Sonraki Haber
Dip dalga: İsyanlar ve çıkmazlar – Abdulmelik Ş. Bekir

KDP-PKK çatışması ‘Birakujî’den çıkıp Kürt soykırımına dönüşebilir

SON YAZILAR

Kudüs’te sinagoga saldırı: 8 kişi yaşamını yitirdi

Kudüs’te sinagoga saldırı: 8 kişi yaşamını yitirdi

27 Ocak 2023
ABD: İsveç, Finlandiya ve Türkiye anlaşmazlıkları kendi arasında halletmeli

ABD: İsveç, Finlandiya ve Türkiye anlaşmazlıkları kendi arasında halletmeli

27 Ocak 2023
Sözleşmeliye kadro kanun teklifi yasalaştı | ‘Eksiklikler giderilmeli’

Pervin Buldan dahil 18 milletvekili hakkındaki 26 dokunulmazlık dosyası TBMM’de

27 Ocak 2023
Ekrem İmamoğlu, Sinan Ateş’in ailesini ziyaret etti

Ekrem İmamoğlu, Sinan Ateş’in ailesini ziyaret etti

27 Ocak 2023
Erdoğan, kürsüde şarkı söyledi: Duyanlara, duymayanlara…

Erdoğan, kürsüde şarkı söyledi: Duyanlara, duymayanlara…

27 Ocak 2023
Tiyatroculardan HDP’nin yardım kampanyasına destek

Tiyatroculardan HDP’nin yardım kampanyasına destek

27 Ocak 2023

VİDEO HABER

Mevcut Oynatılan

Emek ve Özgürlük İttifakı cumhurbaşkanı adayını açıklamaya hazırlanıyor

Emek ve Özgürlük İttifakı cumhurbaşkanı adayını açıklamaya hazırlanıyor

Emek ve Özgürlük İttifakı cumhurbaşkanı adayını açıklamaya hazırlanıyor

Video
Ne, Nerede? Ücretsiz?

Ne, Nerede, Ücretsiz?

Video
‘HDP kapatma davasında karar seçime birkaç gün kala çıkabilir’

‘HDP kapatma davasında karar seçime birkaç gün kala çıkabilir’

Politika
HDK Genel Kurula hazırlanıyor: Hedef daha aktif meclisler kurmak

HDK Genel Kurula hazırlanıyor: Hedef daha aktif meclisler kurmak

Video
Bahçeli gazeteci Yıldız Yazıcıoğlu’nun sorusundan neden rahatsız oldu?

Bahçeli gazeteci Yıldız Yazıcıoğlu’nun sorusundan neden rahatsız oldu?

Video

Gazete Karınca

  • HAKKINDA
  • KÜNYE
  • TÜM HABERLER

© 2023 Gazete Karınca - Tüm Hakları Saklıdır!

Sonuç Yok
Tüm Sonuçları Göster
  • TÜMÜ
  • ÖZEL
    • Çeviri
    • Röportaj
  • GÜNCEL
    • Bilim ve Teknoloji
    • Cezaevleri
    • Çalışma Yaşamı
    • Eğitim
    • Ekonomi
    • Medya
    • Sağlık
  • POLİTİKA
  • TOPLUMSAL CİNSİYET
  • EKOLOJİ
  • KÜLTÜR-SANAT
    • Kitap
  • DÜNYA
  • YAZARLAR
    • Forum
  • Video

© 2023 Gazete Karınca - Tüm Hakları Saklıdır!