HABER MERKEZİ – Moskova’da bir araya gelen Türkiye ve Rusya’dan heyetler, Libya’da üzerinde uzlaşılan ateşkesin yazılı hale getirilmesi için anlaşmaya vardı. İki ülkenin Dışişleri Bakanları tarafından yapılan açıklamaya göre Trablus hükümetinin lideri Sarraj taslak metne imza atarken, General Hafter ise yarın sabaha kadar süre istedi. Diğer yandan Almanya, 19 Ocak’ta Libya’daki sürecin masaya yatırılacağı bir konferansa ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da bu konferansa katılacağı bildirildi.
Libya’da 12 Ocak Pazar günü itibarıyla yürürlüğe giren ateşkes sonrası gözler Rusya’nın başkenti Moskova’daydı.
Türkiye’den Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, MİT Başkanı Hakan Fidan ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya’dan da Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Savunma Bakanı Sergey Şoygu öncülüğünde Moskova’da bir araya gelen taraflar görüşmeler gerçekleştirdi.
Libya’nın doğusunu kontrol eden General Halife Hafter ve Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başkanı Fayez al Sarraj da Moskova’da.
Görüşmelerden, 8 Ocak’ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı ateşkes çağrısını yazılı metin haline getirme kararı çıktı.
Çavuşoğlu: Hafter yarın sabaha kadar süre istedi
Lavrov ile ortak bir basın toplantısı düzenleyen Çavuşoğlu, ‘önkoşulsuz ve süresiz’ ateşkesin öngörüldüğü metin üzerinde çalışırken “Hafter tarafından gelen değişiklik önerilerinin de uzlaşı anlayışıyla dikkate alındığını” söyledi.
“Çalışmalar sonucunda Libya’da anlaşmaya yönelik bir taslak metin ortaya çıktı” diyen Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Sarraj ve (UMH için danışmanlık görevi gören, Yüksek Devlet Konseyi’nin lideri Halid el) Meşri, bu metni imzalayarak bize, Türkiye tarafına teslim ettiler. Yine Lavrov’un söylediği gibi Hafter tarafıysa, yarın sabaha kadar süre istedi.
“Yarın sabah Hafter tarafı da bu metni imzalarsa daha önce girişimimiz sonucunda, iki başkanın çağrısı sonucunda sözlü olarak ateşkese uyacaklarını ilan eden Sarraj ve Hafter tarafları, yazılı şekilde taahhütlerini yerine getireceklerdir.”
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Ateşkesin devamı ve siyasi sürecin hızlanması, neticeye ulaşılması için biz Rusya’yla birlikte çalışmaya devam edeceğiz” diye de ekledi.
Lavrov: Hafter’in kararının olumlu olmasını umuyorum
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov da müzakerelerde belli bir ilerleme sağlandığını, tarafların oluşturulan taslak metne olumlu baktıklarını söyledi.
Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin taslak metne imza attığını, Hafter’in ise ek süre istediğini anımsatan Lavrov, “Hafter ile (Tobruk’taki Temsilciler Meclisi Başkanı Akila) Salih belgeye olumlu baktı ve imzalama konusuna netlik kazandırmak için yarın sabaha kadar biraz daha ek süre istedi. Kararın olumlu olmasını umuyorum” dedi.
Taslak metinde neler var?
Sputnik’in ulaştığı taslak metinde, Libya’daki tarafların birbirlerine yönelik saldırganlıklara son vermesi, tüm alanlarda askeri gerilimin azaltılması öngörülüyor.
Taslağa göre taraflar krizin çözülmesi için çalışma grupları ve 5+5 formatında bir askeri komisyon kuracak.
Söz konusu askeri komisyon, çatışmanın tarafları arasındaki kesişme hattının belirlenmesinden, ateşkesin izlenmesinden ve ateşkesin sürdürülebilirliğinin sağlanmasından sorumlu olacak.
Ayrıca taraflar, Trablus ve diğer kentlerde istikrarın sağlanması için de gereken önlemleri alacak.
İstanbul’da da Libya zirvesi
Moskova’daki görüşmeler sürerken İstanbul’da ise Erdoğan, İtalya Başbakanı Giuseppe Conte’yle bir araya geldi.
Libya gündemli görüşme sonrası bir de basın toplantısı düzenlendi.
Moskova’daki görüşmelere değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan “Sağlanan ateşkesin kalıcı bir hal alması için çalışıyoruz” açıklamasında bulunurken, İtalya Başbakanı Giuseppe Conte ise “Libya’da ateşkesin önemli bir fırsat penceresi açacağını, barışçıl sürece girileceğini umut ediyorum” diye konuştu.
Erdoğan Almanya’ya gidiyor
Bununla birlikte Erdoğan’ın, Libya’daki sürecin masaya yatırılacağı konferansa katılmak üzere Almanya’ya gideceği bildirildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Almanya Başbakanı Angela Merkel’in Pazar günü bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiği ve görüşmede Libya’daki gelişmelerin ele alındığı açıklanmıştı.
Almanya’nın Libya’da çatışmanın sonlanması için yürüttüğü “Berlin Süreci” kapsamında ilgili ülkeleri bir araya getirecek bir konferans düzenlenmesi öngörülüyor.
Berlin’de yapılması planlanan konferansın Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde gerçekleşeceği açıklanmıştı.
Avrupa Komisyonu: Sürecin öncüsü BM olmalı
Öte yandan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Libya’da Ankara ve Moskova’nın öncülüğünde varılan ateşkesi memnuniyetle karşıladığını söyledi.
Leyen, “Evet, bu doğru yönde atılan bir ilk adım. Ancak bir konsolidasyon, yeniden inşa ve hükümet birliği sürecine ihtiyaç var. Bunun için de uzun bir yol gidilmesi lazım. Ve bu, BM öncülündeki bir süreç olmalı” dedi ve ekledi: “En önemlisi bu.”
Libya’daki taraflar ve destekçileri
Libya, ülkeyi uzun yıllar yöneten Muammer Kaddafi’nin devrilmesinin ardından 2011’den beri siyasi istikrarsızlık içinde ve çatışmalar yaşanıyor.
Ülke, Birleşmiş Milletler’in de tanıdığı Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti ile ülkenin doğusunda Halife Hafter komutanlığındaki Libya Ulusal Ordusu desteğiyle kontrolü elinde bulunduran Tobruk merkezli hükümet arasında bölünmüş durumda.
Doğudaki hükümet Rusya, Suudi Arabistan, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Fransa tarafından desteklenirken İtalya, Türkiye ve Katar da Trablus’taki Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne destek veriyor.
Hafter güçlerinin Trablus’u ele geçirmek için geçtiğimiz Nisan ayında başlattığı operasyonlar nedeniyle zor durumda olan Ulusal Mutabakat Hükümeti, Türkiye’den asker talebinde bulunmuştu.
Bunun üzerine AKP ve MHP oylarıyla kabul edilen Libya tezkeresiyle Türkiye, Erdoğan’ın açıklamasına göre bu ülkeye “peyderpey” asker göndermeye başlamıştı.
