İHD raporu: İnfaz süresi dolan mahpuslar tahliye edilmiyor

HABER MERKEZİ – Karadeniz Bölgesi’nde bulunan cezaevlerindeki tutukluların maruz kaldığı hak ihlallerini raporlaştıran İHD, Ordu Cezaevi’nde infaz süresi dolan iki mahpusun tahliye edilmediğini, infazları 1 yılın altına düşen mahpusların ise denetimli serbestlikten faydalandırılmadıklarını bildirdi. Önerilerini de sıralayan İHD, ihlallerin son bulması için Adalet Bakanlığı’nın yanı sıra ilgili tüm kurum ve kuruluşları göreve çağırdı.

İnsan Hakları Derneği (İHD) Merkezi Hapishane Komisyonu, 10-13 Kasım tarihlerinde Rize/Kalkandere L Tipi, Trabzon/Beşikdüzü T Tipi, Giresun/Espiye L Tipi, Ordu E Tipi, ve Samsun/Bafra T Tipi kapalı cezaevlerine gerçekleştirdiği ziyaretler sonucunda mahpusların maruz kaldıkları hak ihlallerini raporlaştırdı.

Rapor, derneğin genel merkezinde düzenlenen basın toplantısı ile kamuoyuyla paylaşıldı.

İHD Merkez Yürütme Kurulu üyesi Nuray Çevirmen tarafından paylaşılan rapora göre, cezaevlerinde uygulanan salgın tedbirleri kapsamında yaşam koşulları iyice kısıtlanan tutuklular, çok acil durumlar olmadıkça revire çıkarılmamakta, hastaneye sevk edilmemekte ve cezaevine girişte çıplak arama dayatmasına maruz bırakılmakta.

Ordu E Tipi Kapalı Cezaevi’nde infaz süresini tamamlayan iki mahpusun, dosyalarının Yargıtay’da olması ve müddetnameleri hazırlanmadığı için cezaevinde tutulmaya devam edilmeleri ise raporun dikkat çekici kısımlarından.

Her cezaevi için ayrı ayrı yapılan tespitlere yer verilen rapordan öne çıkan hak ihlalleri ise şöyle:

• İnfazları 1 yılın altına düşen mahpuslar açık cezaevlerine sevk edilmeyip, denetimli serbestlikten faydalandırılmamakta.
• Mahpusların ailelerine yakın cezaevlerine sevk edilme talepleri kabul edilmemekte.
• 14 kişinin kalabileceği koğuşlarda 28 kişi barındırılıyor, bu sayı bazen bu sayı 38’e kadar çıkıyor.
• Kürtçe kitaplar cezaevine alınmamakta. Yeni Yaşam, Evrensel, BirGün gazeteleri mahpuslara verilmemekte. Radyolar toplatılmış.
• Mahpusların Kürtçe yazdıkları mektuplar gönderilmiyor, kendilerine gelen Kürtçe mektuplar verilmiyor.
• Hijyen malzemeleri yeteri kadar verilmiyor.

Raporda, öneriler ise şöyle sıralandı:

• Karadeniz Bölgesi’ndeki cezaevlerinde insanlık onuruna yakışır muamele yapılmamakta ve mahpuslar şiddet, hakaret ve kötü muameleye ve hak ihlallerine maruz kalmakta, hasta olanların tedavileri aksatılmakta, iletişim ve bilgi edinme hakları engellenmektedir.
• Hastaların havasız, kışın soğuk, yazın sıcak ringler ile hastaneye sevk edilmesi, hastane önlerinde ringler içerisinde saatlerce bekletilmesi uygulamalarına son verilmelidir. Ağır hastaların ring araçları ile değil ambulansla hastanelere sevki sağlanmalıdır.
• Tek kişilik ring aracı tamamen kaldırılmalıdır.
• Hastaların revire çıkarılmaları, hastaneye sevkleri hızlandırılmalıdır. Teşhis, tedavi ve kontrollerinin uzman hekimler tarafından yapılması sağlanmalıdır.
• Kelepçeli muayene ve tedavi yöntemi uygulamasından vazgeçilmelidir. Bu uygulama nedeniyle birçok hasta mahpusun tedavisi yapılamamaktadır.
• Hapishanelere bağımsız sağlık kurumlarının girmesine ve inceleme yapmasına izin verilmelidir.
• Hapishanelerin denetiminde başta meslek kuruluşları ve insan hakları örgütleri olmak üzere ilgili kuruluşların yer alacakları şekilde yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
• Ailelerinden uzakta olan mahpusların, maddi koşullar ve hastalıklar nedeniyle gelemeyen ailelerine yakın cezaevlerine nakil talepleri kabul edilmelidir.
• Cezaevlerinde son dönemlerde artış gösteren işkence-darp vakalarına son verilmeli, sorumlu olan kişiler hakkında soruşturma açılmalı ve cezai yaptırımlar uygulanmalıdır.
• Mahpusların bir arada ve kalabalık koğuşlarda yaşadıkları gözönünde bulundurulduğunda hapishanelerde gerekli tedbirlerin alınmadığı zaman Covid-19 salgınının çok hızlı yayıldığı ortaya çıkmıştır. Bu nedenle mahpuslara ihtiyaçları olan hijyen malzemeleri verilmeli, dışarı ile temas halinde olan görevlilerin hapishane içinde mahpuslarla temas noktasında tedbirleri en iyi şekilde olması gerekmektedir.

Raporun sonunda da Adalet Bakanlığı’na şu çağrıda bulunuldu:

Heyetlerimiz ve kurumumuz; hapishane rejimi, fiziki koşullar ve uygulanan muameleler hakkında etkili bir idari ve yargısal denetim sağlanması gerektiğini tespit etmiştir. Tüm cezaevlerinde yaşananlara, hak ihlallerine, sağlığa erişim engellerine karşı Adalet Bakanlığı’nı, ilgili tüm kurum ve kuruluşları göreve davet ediyoruz.

İHD’nin hazırladığı raporun tamamına BURADAN ulaşabilirsiniz.