CHP’nin Amasra’da 41 madencinin hayatını kaybettiği madene ilişkin hazırladığı raporda, yanlış havalandırma sisteminin can kaybını artırdığı belirtildi. Yaşanan iş cinayetine ilişkin konuşan CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu da “Bir ihmaller zinciri var. Hiç kimsenin görevden alınmadığını, olayın üstünün kapatılmaya çalışıldığını biliyoruz” dedi.
Bartın’ın Amasra ilçesindeki Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ait maden ocağında 41 madencinin yaşamını yitirdiği grizu patlamasının ardından Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) heyeti, bölgeye giderek incelemelerde bulunmuştu.
Heyette CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, Bartın Milletvekili Aysu Bankoğlu, Zonguldak milletvekilleri Ünal Demirtaş ve Deniz Yavuzyılmaz ile Kastamonu Milletvekili Hasan Baltacı yer almıştı.
İncelemelerin ardından CHP heyeti, “Amasra Maden Faciası” adlı bir rapor hazırladı. Hazırlanan raporda, grizu patlamasının oluş şekliyle ilgili değerlendirmelere yer verildi.
Raporda madencilerin, ailelerine madende ihmal olduğunu ve dinamit patlatıldıktan sonra gaz ölçümü yapılmadan madene indiklerini söylediği belirtildi.
CHP raporunda, ailelerin ifadeleriyle ilgili, “Patlamadan birkaç gün önce işçilere gaz oranı yüksek denilmiş, havalandırma yapılacak diyerek işçilere bir ay izin kullandırılarak madende iş durdurulacağı söylenmiş” denildi.
‘Yanlış havalandırma sistemi’ iddiası
DW Türkçe’den Eray Görgülü’nün haberine göre raporda, havalandırma sistemleri ile ilgili eksikliklere dikkat çekilerek, Sayıştay’ın uyarıları hatırlatıldı.
Sayıştay’ın denetim raporunda işletmede etkin bir havalandırmanın yapılmadığına yönelik tespitlerde bulunduğu ve bütün bunların iş güvenliğini etkilediğini vurguladığı ifade edildi. Ayrıca Sayıştay’ın, “Bu tespitler madendeki havalandırma sistemleri ile ilgili zafiyet olabileceğini düşündürmektedir” görüşüne de yer verildi.
Dumanın yanlış havalandırma sistemi nedeniyle diğer koridorlardaki madencileri etkilediği belirtilen raporda, bu nedenle can kaybının arttığı da öne sürüldü.
Ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından 4 Ekim 2022 ile 11 Ekim 2022 tarihleri arasında patlamadan yalnızca üç gün önce denetim yapıldığı iddiasına yer verildi.
Raporda bu iddia ile ilgili, “İktidar yetkilileri faciadan yaklaşık iki ay önce gerçekleşen denetime atıf yaparken, faciadan üç gün önce gerçekleştirilen denetimle ilgili kamuoyunu aydınlatıcı bir bilgi vermemektedir” ifadesi kullanıldı.
‘Maden İş Kanunu çıkartılmalı’
Öte yandan raporda, 26 maddelik alınması gereken önlemler listesi yer aldı. TTK gibi kamu kurumlarının her türlü siyasi baskıdan arındırılması ve madencilik kurallarına göre yönetilmesi gerektiği kaydedildi.
Ayrıca tüm madenlerin ILO standartları göz önünde tutularak yeniden denetlenmesi gerektiği de vurgulandı. Raporda, Maden İş Kanunu çıkartılması gerektiği ve madencilik sektörüne yönelik ihtisas mahkemelerinin kurulması gerektiği vurgulandı.
‘Yanıt bekleyen sorular’
CHP raporunda ayrıca, ‘yanıt bekleyen sorulara’ da yer verildi. Tüm delillere ne zaman el konulduğu, şüphelilerin ocağa girmesine izin verilip verilmediği ile bugüne kadar neden herhangi bir görevden uzaklaştırma ya da görevden alma işlemi uygulanmadığı soruldu.
Raporda ayrıca, “Müessesede metrajına uygun sondaj çalışması en son ne zaman yapılmıştır? Havalandırma sistemleri ne zaman kontrol edilmiştir? Kurum müdürü değişikliğinden sonra bu müesseseden kaç kişi ayrılmıştır? Gelen idari amirler atanırken liyakat ilkeleri göz önünde bulundurulmuş mudur? Metan boşalması neden olmuştur?” sorularına yer verildi.
Kılıçdaroğlu: İhmaller zinciri var
Diğer yandan bugün Sivas’ta konuşan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 41 madencinin ölümüyle ilgili yaptığı açıklamada, “Bir ihmaller zinciri var, öyle görünüyor. Hiç kimsenin görevden alınmadığını, olayın üstünün kapatılmaya çalışıldığını biliyoruz. Her ne kadar açıklama yapıyorlarsa da, ‘bütün ihmalleri araştırın’ diyorlarsa da bugün için bunu söylüyorlar. Ama yarın bunun üstünün kapatılacağını biliyoruz. 301 kişinin hayatını kaybettiği Soma faciasının sonuçlarını hep beraber gördük” ifadelerini kullandı.