Kafka’nın sokakları
Bence Kafka şimdi, her zamankinden daha çok bizimle. Zira her şey, hayat Kafkaeskleşti iyice. Tekinsizlik aldı başını gidiyor, hiçbir şeyin garantisi yok. Her an, her yerde tuhaf, nedensiz ve ucube kötülükler çıkabilir, çıkabiliyor.
Misal, şimdi Kafka’nın Amerika’sını okuyorum ve Senatör Dayı’nın sahiplenerek şans ve konfora boğduğu “yeğen” tam da “aa mutlu kahramanları da varmış” demişken, tekrar başlarına çoraplar örülüyor ve kötülükler; çok saçma tiplerden, hiç nedeni yokken, baca üzerine ediyor. Tekrar Kafkaesk atmosferde buluyoruz kendimizi ve asla mutlu ve huzurlu olmayacağımızı bir kez daha anlıyoruz.
Kafka olmanın, bu tekinsiz, bu netameli realitesi okuyucuyu o kadar sarıyor ki, şaşıramıyor bile; “bu kötülük de nerden çıktı?” diyemiyoruz. Çünkü her an her şey olabilir! Bu şaşırmama, bu sorgulayamamazlık öyle güçlü ki, burada kayar gibi kayıp gidiyoruz bu güvensiz ve tekinsiz dünyada.
Kahramanlar birden açıklamalarda da bulunuyorlar aslında, ama bir şey değişmiyor. Kötülük hükmünü icra etmeye devam ediyor. Sıradan ya da kötülük yapması için hiçbir neden olmayan, insanların gözü birden dönüyor.
Kafka’ya bu dünyayı yarattıran ne? Bilmesek de (zira çok nedenli, çok ihtimalli bir realitedir bu), hayatın tekinsizleştiği bugünlerin kehanetini mi yazdı, diye sorabiliriz. Artık Gregor Samsa bile değil hayat ve dünya. Zira o, neye dönüştüğünü ve geleceğini bir şekilde de olsa kestirebiliyordur, ama dünyanın/varoluşun “dönüştüğü” şeyin ne olduğunu, geleceğin neler getireceğini kim kestirebiliyor?
Sırada bekleyen virüslerin daha çetin olacağından tutalım, canını fena halde sıktığımız doğanın öngörülemez sürprizlerinin ufukta göründüğü bu Pragımsı gidişatı durdurmaya kim kadir olabilir? Hiç kimse! Çünkü sevgili Kafka; kötülük her yerdedir ama bir devlet memurunun biteviye işleyişi gibi “normal” ve durdurulamazdır, “geliyorum” diyor ve geliyor.
“Kötülükten kasıt nedir” diye sorulursa, “ne anlarsak ve şimdi ne yaşanıyorsa odur” deriz. Zira belki bir şekli şemali yok, ama insanlık ve halkların, toplum ve bireylerin onur ve özgürlüklerine kasteden her şey kötülüktür ve nereden gelirse gelsin, durdurulasıdır, durdurulmalıdır.
Zira Kafka bizimle, bu dünyayı yaratan, anti-tezini de yaratmıştır mutlaka. Bu yüzden bu gece yarısı yağmurunda, “teslim alamayacaksın bizi ey tekinsizlik” diyen ayaklarla, Kafka’nın sokaklarında koşmaya başlıyoruz, sen de gel Gregor.
