14 Mayıs seçimleriyle birlikte görme engelliler ilk defa yasal olarak tek başlarına oy kullanabilecek. Resmi Gazete’de yayımlanan düzenleme ile YSK kararı uyarınca yurt içi ve yurt dışında kullanılmak üzere toplam 814.120 adet görme engelli oy kullanma şablonu yaptırılacağı belirtildi.
6 Nisan 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yasal düzenlemeyle, görme engellilerin seçimlerde tek başına oy kullanabilmesini sağlamak üzere 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 14. maddesine bir ekleme yapıldı. Söz konusu maddeye “görme engelli seçmenlerin kullanabilmesi için oy pusulalarına uygun şablon” ibaresi eklenerek görme engellilerin seçimlerde bir başkasının yardımıyla oy kullanması, zorunluluk olmaktan çıkarıldı. Bu düzenleme, Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) erişilebilir oy şablonu geliştirmesi konusunda bir yükümlülük getiriyor.
Resmi Gazete’nin 24 Mart 2023 tarihli sayısında da YSK kararı uyarınca her seçim türü için her bir sandığa bir adet gönderilmek ve yurt içi ile yurt dışında kullanılmak üzere toplamda 814.120 adet görme engelli oy kullanma şablonu yaptırılacağı belirtildi.
Eğitimde Görme Engelliler Derneği Kurucu Başkanı Emre Taşgın’ın konuyla ilgili yazısına göre derneğin YSK’dan aldığı veriler, 29 Mart 2023 tarihi itibarıyla seçmen kütüğünde kayıtlı görme engelli seçmen sayısının 373 bin 54 olduğunu gösteriyor. Söz konusu sayıya yurt dışında yaşayan görme engelli seçmenler de dahil.
Taşgın, haberler.com’da yayınlanan yazısında YSK’nın görme engellilerin seçimlerde nasıl oy kullanabileceğine ilişkin kamu spotları hazırladığını ancak görme engellilerin şablon hakkında yeterli bilgisinin olmadığını belirtiyor:
Seçimlerde şablonu nasıl kullanacağını bilmeyen görme engelliler bu yöntemle oy verme konusunda haklı olarak tedirginlik yaşıyor. Görme engelli bir kişinin o şablonu ve pusulayı eline alarak oy verme denemesi yapması gerekiyor. Dört adaylı Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy verilecek kişinin daha kolay bulunabileceği düşünülüyor. Özellikle çok fazla partinin milletvekili seçimlerine katılacağı dikkate alındığında ise, kişinin hangi partiye oy vereceğini tespit etmesi için şablonu ve pusulayı tanıması son derece önemli. Dolayısıyla YSK, her ilde bu şablonun nasıl kullanılacağı konusunda numuneler paylaşarak görme engelli seçmenleri bilgilendirmeli.
Taşgın yazısında kararı “Uzun yıllardır engelliler alanında yapılan mücadelenin somut kazanımı olan erişilebilir oy düzenlemesi ile tek başına oy verebilmek memnun edici olacak. Eğer şablonu ve pusulayı seçim öncesinde tanıma şansımız olursa, sandık alanında yanımızda kimse olmadan gönül rahatlığıyla oyumuzu verebileceğiz” sözleriyle değerlendirdi.