Netanyahu, ‘İsrail demokrasisini ortadan kaldırıp Türkiye, İran ve hatta Taliban’a çevireceği’ iddiasıyla protesto edilen yargı reformundan vazgeçilmesini isteyen savunma bakanını görevden alarak yangına adeta benzin döktü. Avukatının bile terk ettiği başbakana, cumhurbaşkanından ‘İsrail halkının birliği adına yasayı derhal durdur’ çağrısı geldi.
Filistinlilere yönelik politikalarına ‘apartheid’ eleştirisi yöneltilen, kendi Arap vatandaşlarına ikinci sınıf muamelesi yapan İsrail, yine yeniden Benyamin Netanyahu’nun başbakanlığında kurulan aşırı sağcı hükümetin yargı reformu yüzünden tarihinde görmediği bir iç karışıklığa sürüklendi.
İsrail toplumunun laik, liberal kesimlerinin, kadın hareketinin, yüksek teknoloji ve askeri sanayi çalışanlarının ve hatta askerlerle istihbaratçıların üç aydır süren protestolarında ‘bağımsız yargıya darbe’ diye nitelenen reformdan vazgeçilmesini talep eden Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın, dün akşam Başbakan Netanyahu tarafından görevden alınması, ‘iç savaş’ uyarılarını doğrulayan sahnelere yol açtı.
Netanyahu’nun savunma bakanını görevden alarak geri adım atmama ısrarını tırmandırması karşısında, gece yarısı ülke çapında yüz binlerce İsrailli sokaklara döküldü.
Ellerinde İsrail bayraklarıyla başbakanın lakabına atıfla “Bibi istifa et” sloganları atan kitleler, yolları kapattı, barikatlar kurup ateşler yaktı. Özellikle Tel Aviv’de polisin göz yaşartıcı gaz ve tazyikli suyla protestoculara müdahale etmesiyle şiddetli çatışmalar çıktı.
Bugün öğle saatlerinde parlamento önünde toplanacak protesto hareketinin liderleri, “Diktatörlük yasaları tamamen kaldırılana kadar ülke sessiz kalmayacak. Bizim politikamız, Yüksek Mahkeme’nin bağımsızlığını ve üstünlüğünü baltalayacak tavizler vermemektir” açıklamasını yaptı.
Grevler sağlık ve eğitim hizmetlerine sıçradı. İsrail basını, çok sayıda doktorun Netanyahu’yu protesto için hastalık mazereti alarak bugün iş başı yapmayacağını duyurdu.
Araştırma üniversiteleri, bugünden itibaren eğitime tümden ara verme kararı aldıklarını açıkladı. Kararın ‘İsrail demokrasisinin temellerini baltalayan ve devam eden varlığını tehlikeye atan’ yargı reformu durdurulana dek uygulanacağı belirtildi.
İsrail sokakları alev alev yanarken, siyaset sahnesinde şu gelişmeler yaşandı:
- ABD’deki Yahudi toplumu ve Yahudi lobisinin laik kesimleri de reforma karşı çıkarken İsrail’in New York Başkonsolosu Asaf Zamir, sosyal medyada istifa ettiğini açıkladı.
- İç İstihbarat Teşkilatı Şin-Bet (Şabak) Başkanı Ronen Bar, ‘yargı reformunun yarattığı siyasi krizi görüşmek için’ Netanyahu’nun Batı Kudüs’teki konutuna gitti. Bölgedeki protestocular, Bar’a, ‘Demokrasiyi kurtar’ sloganları attı. Bar ve Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi, daha önce yaptıkları açıklamalar ve Netanyahu ile gerçekleştirdikleri değerlendirme toplantılarında, yasa tasarısına karşı endişelerini dile getirmişti.
- Yargı reformunun Netanyahu’nun iş yapamaz duruma gelmesi dışındaki durumlarda görevden alınmasını engelleyen kısmını kabul etmiş bulunan İsrail Meclisi’nde, Yasama Komisyonu, yasa tasarısının ikinci ve üçüncü oylamasının yapılmamasına karar verdi.
- Daha önce defalarca Netanyahu’ya uzlaşma çağrısı yapmış bulunan Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’dan hükümete ‘yargı reformunun kabul edilmesini derhal durdurma’ çağrısı geldi: “Bu gece çok zor sahneler gördük. Başbakana, hükümet üyelerine ve koalisyon üyelerine sesleniyorum. Duygular zor ve acı verici. İnsanları derin bir endişe sarıyor. Güvenlik, ekonomi, toplum – her şey tehdit altında. Bütün İsrail halkının gözleri size çevrildi. İsrail halkının birliği adına, sorumluluk adına, yasayı derhal durdurmanız için size çağrı yapıyorum. Knesset’teki tüm parti liderlerine, koalisyona ve muhalefete hep birlikte sesleniyorum, ulusun vatandaşlarını her şeyin üzerinde tutun ve daha fazla gecikmeden sorumlu ve cesurca davranın.”
- İsrail basınına göre avukatı Boez Ben Zur da Netanyahu’ya rest çekti. Avukatı, yasa tasarısı durdurulmazsa, hakkındaki yolsuzluk davalarında başbakanı temsil etmeyeceğini iletti.
- Haaretz gazetesine göre Netanyahu’ya, kendi partisi Likud’dan bakanlar Ron Dermer ile Yoav Kiş ve koalisyon hükümeti üyesi aşırı dinci parti Şas’ın lideri Arye Deri, sürecin durdurulmasına desteklerini iletti. Ancak Birleşik Tevrat Yahudiliği partisinin Degel Hatorah fraksiyonu ‘başbakana ve kararlarına’ destek açıklarken, koalisyon hükümetinin aşırı sağcı partisi Otzma Yehudit, Netanyahu’ya ‘süreci durdurmaması’ çağrısında bulundu.
- Artık gözler Netanyahu’nun bugün yapacağı açıklamaya çevrildi.
