Gelişmiş sanayisi ile bilinen Kocaeli, sık sık iş cinayetleri ve çevre kirliliği gibi problemlerle de gündeme gelen bir kent. Mikrofon uzattığımız halk yaşadığı sorunları birbiri ardına sıralarken, Yeşil Sol Parti Milletvekili Adayı Ömer Faruk Gergerlioğlu ise Kocaeli için çözüm önerilerini anlattı ve “Beş yıllık çabalarımız sonrasında bugün ikinci vekile doğru yürüyoruz” dedi.
Türkiye’nin en büyük sanayi ve ticaret kentlerinden biri olan Kocaeli, 2011 yılı sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması raporuna (SEGE) göre ‘gelişmişlik’ bakımından İstanbul, Ankara ve İzmir’den sonra dördüncü sırada.
2022 itibariyle 2 milyon 79 bin 72 kişilik nüfusa sahip Kocaeli, İstanbul, Bursa, Sakarya, Yalova illeriyle komşu. Aynı zamanda sanayi bölgesi olmasından kaynaklı iş cinayetleri ile sık sık gündeme gelen bir il.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) raporuna göre 2022 yılında Türkiye genelinde en az bin 843 işçi, Kocaeli’nde ise 55 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.
Yine son 10 yılda geçim sıkıntısı, mobbing ve baskı sonucu ülke genelinde 671 işçi, Kocaeli’nde ise 52 işçinin intihar ettiği belirtildi.
Kentte, 2018 milletvekilleri seçiminde partilerin oy oranları ise şöyleydi: AKP yüzde 48,3, CHP yüzde 20,1, MHP yüzde 11,4. Bu oranlara göre AKP 7, MHP 1, CHP 3, HDP 1, İYİ Parti 1 olmak üzere Kocaeli’nde 13 milletvekili seçildi.
Kent halkının sorunlarını, taleplerini ve 14 Mayıs seçimlerine dair beklentilerini öğrenmek üzere ziyaret ettiğimiz Kocaeli’nde pek çok farklı problemi dillendiren bir seçmen kitlesi ile karşılaştık. Halk için kimin bu sorunları nasıl Meclis’e taşıyacağı önemli.
Görüşlerini Gazete Karınca ile paylaşan HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, bu seçimde Yeşil Sol Parti’nin Kocaeli listesinde 1. sıradan aday. Listenin 2. sırasında yer alan Avukat Eylem Arzu Kayaoğlu, şu ana kadar yürüttüğü çalışmalar itibarıyla iş cinayetleri ve hak ihlalleri ile gündeme gelen Kocaeli için güçlü bir aday profili taşıyor.
İstanbul Barosu’na kayıtlı Avukat Kayaoğlu, uzun süre cezaevlerindeki hak ihlallerinin tespiti, raporlaştırılması ve çözümü konularında çalıştı. Kamuoyunun yakından takip ettiği birçok yargılamada avukatlık yaptı. 2020-2022 yılları arasında bir dönem Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) İstanbul Şubesi Eş Başkanlığı görevini yürüttü.
Kent sakinlerinin de dile getirdiği gibi Kocaeli’nin sorunlarının çoğu hızlı sanayileşmenin yarattığı kronik problemler… Bunlar arasında ulaşım, sağlık, deprem riski, çevre ve hava kirliliği, işçi hakları ihlalleri öne çıkıyor.
‘Gelişmiş, modern’ çehresine karşılık sokakta kadınların görünür olmaması, mikrofon uzattığımız kadınların fikirlerini paylaşmamayı tercih etmeleri ve mesafeli duruşları ise bizim açımızdan dikkat çekiciydi.
‘Ulaşım çok pahalı’
Trendyol kuryesi olarak çalıştığını söyleyen Samet Demir, seçim öncesi oy isteyen siyasilerin seçimden sonra görünmediklerinden yakınarak şu problemlere değindi:
Sorunların başında ulaşım geliyor. Ulaşım çok pahalı, sadece otobüs fiyatları değil taksi fiyatları da öyle. Kısa mesafelere büyük bir külfetle gidiyorsun. Özel halk otobüsleri belediyelerin kontrolü altında, bir aksama varsa bunun sorumlusu belediyedir.
Demir, kendi çalışma koşullarının zorluklarına dair “Çalışma şartlarımız belli, sürekli yollardayız. Zaten tehlikeli bir iş yapıyoruz. İnsanların gözünde fazla para kazanıyoruz gibi görünüyor. En dertli olduğumuz konu vergiler. Kazancımızın yüzde 18’ini sağ olsun devlet bizden alıyor. Allah eksikliğini göstermesin, mesleğimle ilgili bu sıkıntıyı yaşıyorum” ifadelerini kullandı.
‘Yeter, 20 sene oldu’
Demir, seçimle ilgili beklentisini şöyle açıkladı:
Türkiye’de çözümün mümkün olması için önce hükümetin değişmesi gerekir. Yeter, 20 sene oldu. Ben evde annem babamdan çok, televizyonda cumhurbaşkanını dinlemekten artık bıktım. Yalanlardan, insanlara hakaretlerden bıktım, artık yeter, gitsinler. Belli, yapamıyorlar, başkaları gelsin onlar da yapamıyorsa onlar da gitsin. Ama buna halk olarak biz karar verelim. Ben hiçbir partiyi desteklemiyorum ama benim oy vereceğim kişiler gelse bile bir dönem sonra memnun kalmazsam, onlardan da gitmelerini isterim. Takım tutar gibi parti tutmuyorum. Ama umutlu değilim, şu anki hükümetin kazanacağını biliyorum. Çünkü seçimle geldiklerini düşünmüyorum.
Soğan ve Togg kıyaslamaları
Ekonomik kriz ve gıda fiyatları Türkiye’de halkın birinci gündemi. Zamlar, marketlerde neredeyse hiçbir ürünü es geçmezken, geçtiğimiz günlerde 1 kilo soğanın 30 TL olması epeyce tartışılmıştı. Aynı günlerde Türkiye’nin ‘yerli ve milli otomobili Togg’un ilk siparişini veren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Emine Erdoğan’a, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde yapılan tören ile araçları teslim edilmişti.
Kamuoyunda sürekli artan gıda fiyatları ile Togg kıyaslamalarına AKP Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş “Biz Togg diyoruz, adamlar soğan diyor” şeklinde karşılık vermişti.
Kocaeli’nde mikrofon uzattığımız Ezgi Kartal adlı yurttaş su arıtma malzemeleri satan bir dükkânın sahibi. En çok ekonomik krizden yakınan Kartal, soğanın simgesel olduğunu belirterek, hükümet politikalarını eleştirdi:
Şu an soğan diye basitleştiriyoruz ama insanların kaliteli beslenmesi anlamında bir simge oldu. Dünya şu an başka bir şey konuşurken insanlar soğan alma derdine düşmüş. Ne kadar acı bir şey. Yerli milli üretim diyoruz ama ben malı günlük dolar kuruyla alıyorum. Peki, bunu nasıl satacağım insanlara? Yüzde 10 kâr ile satış yapmaya çalışıyorum ki ekmek param çıksın. O bile insanlara çok yüksek geliyor.
‘Bunun sonu hiç iyi değil’
Türkiye’nin şu anki durumunun idari yapıdan kaynaklandığını düşünen Ezgi Kartal, sorunların çözümü için ilk adımın, yeniden parlamenter sisteme geçiş olduğunu vurguladı:
İki aydır bir satış bile yapamadım. İnsanlar ekonomik kriz yüzünden çok büyük travmalar yaşıyor. Bunun sonu hiç iyi değil. İnanıyorum ki bu sefer değişecek, değişmezse birçok tanıdığım yurtdışına gitmeyi düşünüyor. Ülkemizi daha az sevdiğimiz için değil, artık umudumuz yok. Biz Aleviyiz, Kürt kökenliyiz, Atatürk düşünceleri ile yetiştik. Bana kalkmışlar, gözleri parlayarak ekonomi, ahlak, din dersi veriyorlar. Biz bu düzenden kurtulmak istiyoruz, mecbur değiliz. Tekrar güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçmemiz gerekiyor. Bugün Kılıçdaroğlu’nu destekliyoruz ama Kılıçdaroğlu da olsa tek adam rejimini istemiyoruz. Hak, hukuk, adalet getirebilecek insanlar gelsin. Bir oyumuz Yeşil Sol Parti, bir oyumuz Kılıçdaroğlu’na.
‘İktidarın değişmesi şarttır’
Kocaeli’nin Çayırova ilçesinde kapalı pazarda tezgah açan Hüseyin Ulucan, ekonomik krizin pazarlardaki satışı da vurduğunu şöyle anlattı:
Gördüğünüz gibi koskoca pazarda iki üç müşteri var. Sabahtan akşama kadar buradayız. Önceden merkeze doğru pazar açıyorduk. Şimdi bizi üç dört senedir kapalı alan diye buraya getirdiler. Bizi kovdular, esnaf olarak burada iş yapamıyoruz çünkü kimse gelmiyor buraya. Bunun sorumlusu belediyedir. Ekonomi olarak gitgide geriye doğru gidiyoruz. Çoğu insan ekmek parası bile kazanamıyor. Türkiye’nin yeni bir kana ihtiyacı var. Durum iyiye gitmiyor ve bundan milletin yüzde 85’i rahatsız.
‘18 yaşındayım ama hiçbir hayalim yok’
Aynı pazar yerinde rastladığımız 18 yaşındaki Sedat Toplak da çalışmak zorunda kaldığı için okulu bıraktığını söyleyerek, ‘‘Geçinmek de zor bizim kendi işimiz de. Hiç iyi bir şey göremiyorum, önümüzde bir gelecek yok. 18 yaşındayım ama hiçbir hayalim yok. 14 Mayıs’ta şu an baştaki kişinin değişmesini istiyoruz. Diğer gelecek kişi ne yapar eder, ne vaat eder bilmiyorum’’ dedi.
Liste kabarık: İş cinayetleri, deprem, çevre kirliliği, sağlık…
Kente ziyaretimiz esnasında esnafları dolaşan Yeşil Sol Parti Milletvekili Adayı Ömer Faruk Gergerlioğlu’na mikrofon uzatarak, Kocaeli’ndeki sorunları ve çözüm önerilerini kendisinden dinledik.
Halihazırda HDP Kocaeli Milletvekili olan Gergerlioğlu Kocaeli’ndeki beş yıllık milletvekilliği görevi süresince gözlemlediği ve çözüm bulmak üzere çalıştığı sorun alanlarını birkaç başlıkta topladı: İş cinayetleri, deprem, çevre kirliliği, halk sağlığı. Gergerlioğlu’nun üzerinde durduğu başka bir husus da adları bazı hukuksuzluklarla anılmış kişilerin 14 Mayıs seçimlerinde AKP’den aday gösterilmesi…
‘İş cinayetleri ile ilgili birçok soru önergesi verdim’
İş güvenliği ve işçi sağlığı ile ilgili çok önemli sorunlar yaşanıyor. Türkiye’deki iş cinayetlerinde birinci sırada İstanbul var gibi görünse de nüfusuna oranla birinci sırada Kocaeli geliyor. Birçok iş cinayeti ile ilgili soru önergesi verdim. Çayırova’da mesela bir fabrika yandı, dört işçi öldü, ölenler mülteci idi. Bu bir cinayetti, maalesef üstü örtülmeye çalışıldı.
‘Deprem Kocaeli’ni de etkileyecek’
1999 depremini yaşadı bu şehir, hala hasarlı binalar var. Meclis’te deprem toplanma alanları, deprem vergilerinin neden deprem ile ilgili çalışmalara tahsis edilmediği, yapı denetim sisteminin özelleştirilmesi ile ilgili eleştirilerde bulundum. Ve o eleştirilerin ne kadar haklı olduğu Maraş merkezli depremlerde ortaya çıktı. Kocaeli halkı da şu an diken üstünde. Çünkü maalesef İstanbul depreminin Kocaeli’ni etkileyeceği düşünülüyor.
‘Çevre kirliliğinden iktidar ve belediye sorumlu’
Kocaeli her geçen gün büyüyen bir sanayi kenti, haliyle yoğun göç alıyor. Bazı sanayi bölgelerinde özelikle çevre sorunları ve hava kirliliği var. Fabrikaların atıkları, çöplerin nereye döküleceği ile ilgili problemler var. Yukarı Hereke’de çöp fabrikası yapılması ile ilgili tartışmalar yaşandı ve belediye hala bu konuda dayatma yapıyor. Yine körfez kirleniyor ve körfezde iktidarın yapmaya çalıştığı, çevrecilerin karşı olduğu şeyler.
Kocaeli’nde kanser vakaları artıyor
Sağlık sisteminin daha kötüye gittiğini görüyoruz. Çünkü şehir hastanesi geleneği burada da sürüyor. 2017’de açılacak dedikleri şehir hastanesi 2023’te açıldı. Bu hastanenin açılması yüzünden başka hastaneler kapanacak. Biz zaten şehir hastanelerine de karşıyız çünkü müteahhide arsa tahsis ediliyor ve devlet garantili kredi alma imkânı tanınıyor. Biz bir şehir hastanesi yerine en az 25 tane semt hastanesi yapılması gerektiğini söylüyoruz. Mesela şu an 10 binlerce kişinin yaşadığı Çayırova ilçesinde bir devlet hastanesi bile yok.
Yaptığımız bir araştırmada Dilovası’nda sağlık sorunlarının arttığını ve kanser vakalarının fazla olduğunu gördük. Mide kanserinin oradaki hava, toprak kirlenmesiyle ilgili olduğunu ve ağır metallerin bu kanseri artırdığını bilimsel olarak ispatladık.
‘Adı işkence iddialarına karışmış biri Kocaeli’nde AKP adayı’
Gergerlioğlu, geçtiğimiz yıllar içinde isimleri kimi usulsüzlüklere karışmış kişilerin AKP’den aday gösterildiğine de dikkat çekti.
Üniversitenin rektörü için hukuksuzluklar, usulsüzlükler yaptığına dair soru önergeleri verdik. Yandaşlara tahsis edilen kadrolar gibi sorunların yanında, bu üniversite 19 barış akademisyenini ihraç etmiş bir üniversite. Bu rektör şu anda AK Parti’nin birinci sıra milletvekili adayı. Bir şehre sorun olarak bu üniversitenin rektörü yeter de artar bile.
Kocaeli Emniyet Müdürü de istifa ederek AK Parti 3. sırasından aday oldu. Bu emniyet müdürü de öncesinde işkence iddiaları ile bilinen biri. Şanlıurfa Barosu’nun hazırladığı raporda dönemin Urfa Emniyet Müdürü olarak işkence yaptığı yönünde çok önemli iddialar var. Düşünün başka soruna ne gerek var! Ben bu şehre kötülük yaptım ve kötülük yapmaya devam edeceğim diyen bir iktidar var.
Kocaeli için yeni bir plan
Gergerlioğlu, Yeşil Sol Parti’nin Kocaeli için planladığı çözüm önerilerini şu şekilde aktardı:
- Şehirler hormonlu bir şekilde büyümüş durumda. Bu şehrin merkezleri sıkışık bir alanda kalmamalı. Deniz ulaşımına ağırlık vereceğiz.
- Sanayi tesislerinin konut alanından uzakta inşa edilmesi ve denetimlerinin de yapılması gerekiyor. İlk başta bu sanayi kentinin hava kirliliğini düzelteceğiz.
- Kocaeli’nde özel okula gitmeyen çocukların aldıkları eğitim oldukça kötü bir durumda. Milli Eğitim’deki yandaş kadrolaşma, eğitimin niteliğini düşürüyor. Biz bakanlıklar düzeyinde mücadele edeceğiz.
- Kentteki yeşil alanları artırmaya dönük bir çalışma yapmayı planlıyoruz. Betonlaşmayı durdurarak yeniden yeşil, temiz havası olan bir Kocaeli’ne dönmek durumundayız.
- İş cinayetlerinde hak ihlalleri konusunda çok sıkı bir takip yapacağız. Sarı sendikalaşma uygulamasına karşı da mücadele ve yaptırım için yasama düzeyinde çalışmalar yapacağız.
- Kürt vatandaşların ayrımcılık yaşadığı ile ilgili çok örnek gördük. Kardeşliği, dostluğu barışı sağlayacak bir hamle ile Kocaeli halkının barışı özümsemesini sağlamaya çalışacağız.
‘İkinci vekile doğru yürüyoruz’
Gergerlioğlu, son günlerde yapılan gözaltı ve tutuklamalara da değinerek, “Ülke çapında yüzlerce parti çalışanımız, gazeteciler, hukukçular gözaltına alındı, tutuklandı. Buna hazırlıklıydık, bütün yarışmacılar aynı sıradayken biz yarışa geriden başlatılıyoruz. Ve yarış sırasında da tüm yarışmacılar düz koşudayken biz engelli koşuya tabi tutuluyoruz” dedi.
Kocaeli’ndeki seçim atmosferinde Yeşil Sol Parti’ye yönelik olumlu bir hava estiğini vurgulayan Gergerlioğlu, en az iki milletvekili çıkaracaklarını belirtti:
Kocaeli’nde bir yükseliş içinde olduğumuzu görüyorlar. Önemli bir teveccühü sokaklarda görüyoruz. Beş yılda bu şehir için çok önemli bir performans sergiledik, Kocaeli’nin en çok çalışan milletvekili oldum ve halk Meclis’te kimin çalıştığını gördü. Tüm bu çabalarımız sonrasında bugün ikinci vekile doğru yürüyoruz.
