Oy ve Ötesi gönüllüleri 28 Mayıs günü yapılacak seçimde siyasi partilerin müşahitleri olarak görev yapacak. Oy ve Ötesi aracılığıyla gelen müşahitlerin sandık çevresine yaklaştırılmaması için emniyet müdürlerine gönderilen ‘talimat’ın hukuki bir zemini ise bulunmuyor.
Cumhuriyet gazetesi yazarı Barış Pehlivan, ‘Seçimde emniyet müdürlerine özel görev’ başlıklı bugünkü yazısında İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun bir süredir hedef gösterdiği Oy ve Ötesi Derneği gönüllülerinin sandık çevresine yaklaştırılmaması için emniyet müdürlerine ‘talimat’ gittiğini yazdı. Pehlivan ayrıca İstanbul, Ankara ve İzmir’de özel bir ekibin görevlendirildiğini belirtti.
28 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçiminde bazı polis başmüfettişlerinin üç büyük kentte belirlenen okullarda hazır olacaklarını aktaran Pehlivan, “Örneğin, sadece İstanbul’un 19 ilçesindeki okullarda 61 polis başmüfettişi görevlendirildi. Peki, amaç ne? Emniyet müdürlerine verilen sözlü talimatta, Oy ve Ötesi aracılığıyla gelen müşahitlerin sandık çevresine yaklaştırılmaması istendi” diye yazdı.
İstanbul, Ankara ve İzmir’de Kemal Kılıçdaroğlu’nun oy potansiyelinin yüksek olduğu okullar için İçişleri Bakanlığı’nın özel bir görevlendirme yaptığını belirten Pehlivan, “Görünen o ki 1. sınıf emniyet müdürleri o okullarda Oy ve Ötesi üzerinden gelen yasal müşahitleri sandığa yaklaştırmamak için bir çaba içinde olacak. Aslında 28 Mayıs’ta biraz da böylesi kararları oylayacağız” ifadelerini kullandı.
Sadece İstanbul’un 19 ilçesindeki okullarda 61 polis başmüfettişinin görevlendirildiğini yazan Pehlivan, bahsi geçen okullardan birkaç örneğe de yazısında yer verdi:
Emniyet müdürlerine verilen sözlü talimatta, Oy ve Ötesi aracılığıyla gelen müşahitlerin sandık çevresine yaklaştırılmaması istendi. Hukukta ve görev tanımında yeri olmayan bu kararın uygulanacağı okulları inceliyorum… Neredeyse hepsindeki katılım oranı yüzde 91 düzeyinde. Yani, seçmenler vatandaşlık görevine yoğun bir şekilde sahip çıkmış…
Özel görevlendirmenin yapıldığı okullardan birine bakıyorum: İlk turda yüzde 92.51 oranında katılım olmuş. Kılıçdaroğlu 13 bin 169 oyla, 7 bin 462 oy alan Erdoğan’ın önüne geçmiş.
Bir başka örnek… İstanbul’un başka bir ilçesinde Erdoğan büyük farkla Kılıçdaroğlu’nun önüne geçmiş. Lakin o ilçedeki bir okulda Kılıçdaroğlu 13 bin 335 oy alarak 10 bin 8 oy alan Erdoğan’a karşı birinci çıkmış. Şimdi o okuldan da bir Emniyet müdürü sorumlu olacak.
Gönüllüler seçim günü siyasi partilerin müşahitleri olarak çalışacak
Konuyla ilgili Gazete Karınca’ya konuşan Oy ve Ötesi Derneği yetkilisi ise konuyla ilgili şu bilgiyi verdi:
Oy ve Ötesi’nden eğitim ve koordinasyon desteği alan gönüllüler, yasal mevzuat gereği siyasi parti müşahidi olarak sandık başlarında gözlemcilik yapıyor. Dernek bu yasal dayanağı sağlayan belgelerin (müşahit kartları) temini için partilerle iletişim ve koordinasyon köprüsü görevi görüyor.
Müşahitliğin yasal dayanağı 298 sayılı Seçim Kanunu’nun 25. maddesi ve 135 sayılı genelge. Buna göre “Sandık başı işlemlerini takip etmek üzere siyasi partiler ve bağımsız adaylar müşahit gönderebilir.”
Yine yasalara göre sandık çevresinde yani oy verme işlemlerinin yapıldığı okullarda şu kişiler bulunabilir: Sandık kurulu başkan ve üyeleri, adaylar, milletvekilleri, sandık bölgesinde kayıtlı seçmenler, sandıkta görevli müşahitler, bina sorumluları, çağrı veya ihbar üzerine gelen görevli kolluk güçleri, önceden belge verilmek kaydıyla siyasi partilerin seçim kurullarına bildirdikleri itiraza yetkili kişiler ile temsilciler.
Dolayısıyla Oy ve Ötesi gönüllüleri, 28 Mayıs Pazar günü yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçiminde siyasi parti müşahitleri olarak görev yapacakları için sandık çevresinden uzaklaştırılmaları hukuki açıdan mümkün değil.
Soylu daha önce de hedef göstermişti
İçişleri Bakanı Soylu, 21 Mayıs’ta bir köy derneği ziyaretinde yaptığı konuşmada, Oy ve Ötesi Derneği’ni hedef almış ve derneğin seçimlerde sandıkların etrafında ve sandık kurullarında bulunmalarının ‘yasak’ olduğunu savunmuştu. Soylu şunları söylemişti:
Sandıklarda siyasi partilerin temsilcileri ve müşahitleri olabilir. Oy ve Ötesi diye bir dernek orada olamaz. Bu kadar açık ve net. Oraya giriyorlar ve orayı terörize ediyorlar, baskı kurmaya çalışıyorlar. Buna müsaade etmemek lazım. Bunu tüm Türkiye’de oy kullanılan okullardaki yöneticilere, ilçe seçim kurullarına, il seçim kurullarına söylüyorum. Bunların oraya girip sandıklarda oy kullanan insanlara baskı yapmaları seçim hukukuna aykırıdır. Bunlar polislere baskı yapıp, ‘Bu sandıklarla beraber biz gideceğiz’ diyorlar. Siz Gezici’siniz, biz sizi biliyoruz. Siz seçimi karıştırmak için oradasınız.
Oy ve Ötesi’nin, 14 Mayıs’taki seçimde müşahit olarak görev yapan gönüllüleri aracılığıyla kendi sistemine yüklediği ıslak imzalı sandık sonuç tutanaklarının YSK verileriyle karşılaştırılmasının ardından çok sayıda sandıkta uyuşmazlık tespit edilmişti. Siyasi partiler tespit ettikleri hatalara ilişkin verilerle YSK’ye itirazda bulunmuş, kimi yerlerde sandık sonuçları gözden geçirilip değiştirilmişti.
220 bin gönüllü, 8 seçim deneyimi
Toplumda seçim bilinci ve farkındalığını artırmak, gönüllüleri seçim güvenliği konusunda eğitmek amacıyla 2014 yılında kurulmuş bir dernek olan Oy ve Ötesi, halihazırda 220 bin kişilik bir gönüllü ağına sahip.
Bugüne kadar sekiz farklı seçimde gönüllü desteği sağlayan Oy ve Ötesi, dernek çalışmalarını anlattığı tanıtım filminde “Tüm siyasi partilerle iletişimimiz var ancak hiçbir siyasi görüşe farklı bir yakınlığımız ya da bağlılığımız yok, kapılarımız eşitlik ve hukukun üstünlüğünü savunan herkese açık, her görüşten insan gönüllümüz olabilir” diyor.
Oy ve Ötesi’nin 28 Mayıs öncesi gönüllüler için hazırladığı müşahitlik eğitimini izlemek için tıklayın.