Sudan’da ordu ve paramiliter güçler arasındaki çatışmaların 6’ıncı gününde can kaybı sayısı hızla artıyor. En az 300 sivilin yaşamını yitirdiği ülkede hava bombardımanları ve çatışmalar nedeniyle bölge sakinleri yaralılarını hastaneye götüremiyor, ateş edilme korkusu yaşayan insanlar yiyecek, ilaç veya yakıt ihtiyaçları için de dışarı çıkamıyorlar.
Sudan’da geçtiğimiz Cumartesi günü Silahlı Kuvvetler (SAF) ile Hızlı Destek Güçleri (RSF) paramiliter güçleri arasında başlayan çatışmalarda yaşamını yitirenlerin sayısı artıyor. İktidar kavgasına giren bu iki güç arasındaki çatışmalar nedeniyle şimdiye kadar en az 300 sivil hayatını kaybetti.
Şiddetli çatışmalar, başkent Hartum’u ve Nyala da dahil olmak üzere diğer kentlerde hayatı durma noktasına getirdi.
Sudan ordusu tarafından gerçekleştirilen hava bombardımanları, hastaneleri ve tıbbi tesisleri devre dışı bıraktı ve birçoğu artık hizmet dışı kaldı.
Başkent Hartum’da sadece bir avuç hastane faaliyetine devam edebilirken hava bombardımanları ve devam eden çatışmalar nedeniyle, bölge sakinleri yaralıları hastaneye götürmek veya ölüleri gömmek için evlerinden çıkmadıklarını söylüyorlar.
‘Yanan hastaneler, yaralılara ulaşamayan ambulanslar ve çürüyen cesetler’
Middle East Eye (MEE) haber sitesinde yaşananlara dair bilgi veren Hartum Hastanesi hemşiresi Nuha Mahjoub şunları kaydetti: “Yanan hastaneler, yaralılara ulaşamayan ambulanslar ve çürüyen cesetler. Hartum Hastanesi’ndeki sağlık personeli üç gün boyunca çatışmalar nedeniyle içeride mahsur kaldı ve sonunda 30 hasta, doktor ve hemşire başka hastanelere tahliye edildi.”
Yayına evinden bağlanan Mahjoub, “Evin dışında, bahçede olmaya çalışıyoruz ve bombalanma korkusuyla odaların içinde kalmıyoruz” dedi.
Hastaneler hedef alındı
Mahjoub, daha önce çalıştığı al-Shaab Eğitim Hastanesi’nin doğrudan bombalarla hedef alındığını da belirterek, “Göğüs ağrısı ve kalp hastalığı hastalarının bulunduğu koğuş hedef alındı. Hastane boşaltıldı ve bazı hastalar yaralandı. Hastanelerin neden hedef alındığını bilmiyoruz. Çatışmaların ortasında kalan Hartum Hastanesi gibi bazıları silahlı kuvvetlerin karargahlarına yakın” diye anlattı.
’59 hastaneden en az 39’u hizmet dışı ilan edildi’
Hartum’daki İbn Sina Hastanesi ise 18 Nisan sabahı hava saldırılarıyla vuruldu. Hastanede çalışan cerrah ve Sudan Meslek Birliği sözcüsü Alaa el-Din Awad Nogoud, FRANCE 24‘e yaptığı açıklamada şunları söyledi:
Dün (17 Nisan) tesisin hava bombardımanına maruz kalması sonucu hastanede yangın çıktı. Şans eseri can kaybı veya yaralanma olmadı, ancak hastane tamamen kullanım dışı. Hartum ve çevresinde 59 hastaneden en az 39’u hizmet dışı ilan edildi. Al-Nour Hastanesi, İbrahim Malik Hastanesi, Şehitler Hastanesi ve Omdurman Üniversite Hastanesi şu anda Hartum’da faaliyet gösteren en önemli hastaneler arasında yer alıyor ve ciddi elektrik ve yakıt sıkıntısına rağmen hasta ve yaralıları almaya devam ediyor.
Sudan Doktorları Merkez Komitesine (CCSD) göre faaliyeti duran hastanelerden on altısı tahliye edilmek zorunda kaldı ve hizmet dışı kaldı, dokuz hastane ise bombalandı.
CCSD, sadece 20 hastanenin tam ya da kısmi kapasiteyle çalıştığını ve bazılarının sadece ilk yardım hizmeti verdiğini söyledi.
Cumartesi gününden bu yana ordu ve RSF stratejik köprüler, havaalanları, askeri üsler ve devlet daireleri için çatışıyor.
CCSD ayrıca ordunun beş ambulansa saldırdığını ve diğerlerinin Hartum bölgelerine hasta taşımak ve yardım götürmek için geçişlerine izin verilmediğini söyledi.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ise yaptığı açıklamada Hartum’daki bir dizi hastanenin “kan ünitesi, kan nakli ekipmanı, intravenöz sıvılar ve diğer hayati malzeme sıkıntısı çektiğinden” duyduğu endişeyi dile getirdi.
Güvenli bölgelere doğru yola çıkanlar
Başkentte çatışmalar devam ederken sokaklar insan cesedi ve kan göletleri ile dolmuş durumda.
Temel ihtiyaçları için dışarı çıkanlar çapraz ateşe tutulma korkusu yaşıyor, cesaret edip devam edebilenler ise yiyecek ve yakacak bulabilecekleri marketlere gidiyorlar.
Hartum sakinlerinin çoğu ise ülkenin daha güvenli bölgelerine kaçmak için tren istasyonlarına yönelmiş durumda.
‘Cesetlerin açıkta çürümesi bir sağlık felaketidir’
Sudan’da sağlık profesyonelleri dahil olmak üzere 17 mesleği temsil eden Sudan Meslek Birliği sözcüsü Alaa el-Din Awad Nogoud, FRANCE 24’e yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
15 Nisan Cumartesi günü çatışmaların patlak vermesinden bu yana durum önemli ölçüde kötüleşti. Yollar adeta kesiliyor; yaralıların hastanelere taşınması çok tehlikeli hale geldi. Yaralıların halen hizmet vermeye devam eden hastanelere akın ettiği bir dönemde, sürekli ateş açılması ve hava bombardımanı, yaralıların bir kısmının tedavi için hastanelere ulaşmasını engelledi.
Mahalle sakinleri, şehirde hareket edememe nedeniyle sevdiklerini gömemez hale geldi. Bu, çatışmada hayatını kaybeden siviller ve askeri personel için geçerlidir. Bu çok tehlikelidir. Cesetlerin açıkta çürümesi bir sağlık felaketidir.
Sudan Sağlık Bakanlığı Acil Durum Operasyon Merkezi’ne göre çatışmalarda en az 270 kişi öldü ve 2.600’den fazla kişi yaralandı.