İşçi konfederasyonları: Asgari ücret insan onuruna yaraşır olmalı

HABER MERKEZİ – Asgari ücret talepleriyle ilgili ortak açıklama yapan TÜRK-İŞ, DİSK ve HAK-İŞ, asgari ücretin insan onuruna yaraşır bir geçim ücreti olarak belirlenmesi gerektiğinin altını çizdi.

2021 yılı asgari ücretini belirlemek için görüşmeler bugün başlıyor.

İlk toplantı öncesinde Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) ve Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (HAK-İŞ) ortak yazılı açıklama yaptı.

Açıklamada, asgari ücret görüşmelerinin Covid-19 salgınının yıkıcı etkisi altında başladığına dikkat çekilerek, belirlenecek asgari ücretin insan onuruna yaraşır bir geçim ücreti olarak tespit edilmesi gerekliliğinin altı çizildi:

2021 yılında geçerli olacak asgari ücretin, pandemi koşullarında yaşanan iş ve gelir kaybı dikkate alınarak insan onuruna yaraşır bir geçim ücreti olarak tespit edilmesi ortak düşüncemizdir.

Açıklamada, “insan onuruna yakışır” bir düzeyde asgari ücret belirlenebilmesi için, Asgari Ücret Tespit Komisyonu çalışmaları sırasında temel alınması gereken ilkeler şöyle sıralandı:

• Asgari ücretin saptanmasında Anayasa’da yer alan ‘geçim şartları’ yaklaşımına öncelikle uyulmalıdır. Günün ekonomik ve sosyal koşullarına göre işçinin ve ailesinin insanca yaşamasını mümkün kılacak ve insanlık onuruyla bağdaşacak asgari ücret belirlenmelidir. İçinde yaşadığımız salgın koşullarının yarattığı gelir kaybı ve gider artışları da dikkate alınmalıdır.
• Asgari ücret Asgari Geçim İndirimi (AGİ) hariç ve net olarak açıklanmalıdır. Bu ücretten yapılacak vergi, sosyal güvenlik vb. kesintiler net tutarın üzerine ilave edilmeli ve yıl boyunca asgari ücret açıklanan bu net ücretin altına düşmemelidir.
• Ücretlerin asgari ücrete tekabül eden kısmı vergiden muaf olmalıdır. Ayrıca ücretliler için damga vergisi uygulaması kaldırılmalıdır. Asgari ücret sonrası ilk vergi basamağı için uygulanacak oran yüzde 10 olmalıdır.
• Asgari ücret, herhangi bir ayırım yapılmadan yine ulusal düzeyde tek olarak ve yıllık belirlenmelidir. İşçilerin arasında nitelik, kıdem, işin mahiyeti gibi ekonomik amaçlı değerlendirmelerin tümünden bağımsız olarak ele alınmalıdır.
• Asgari ücret, ekonomik ölçülerin ötesinde sosyal bir ücret olarak kabul edilmeli ve bu özelliği temel alınarak belirlenmelidir.
• Devlet çalışanlar arasında ayrım yapmamalı, kamuda geçerli en düşük aylık tutarını asgari ücret belirlenirken de dikkate almalıdır.

Açıklamada devamla asgari ücret ile ilgili talepler ise şu şekilde sıralandı:

• İşverenlere sağlanan sosyal güvenlik, prim desteğinin benzeri işçilere de verilmeli ve işçilerin sosyal güvenlik haklarında bir kayıp yaratmayacak şekilde işçi SGK prim payı 5 puan düşürülerek bütçeden karşılanmalıdır.
• Pandemi koşullarında işsizlik sigortasından işçilere yapılan ödemelerin (kısa çalışma ödeneği, nakdi gelir desteği ve işsizlik sigortası) alt sınırı asgari ücret olmalıdır. Pandemide iş ve gelir kaybı olan işçilere asgari ücret düzeyinden az olmayan bir nakdi gelir desteği verilmelidir. Bu destek kayıtsız çalışan işçiler için bütçeden karşılanmalıdır.
• ‘Sosyal Devlet’ ilkesi gereği ‘aile yardımı’ çalışmayan eş için uygulamaya konulmalıdır.
• Sendikal örgütlenmenin olduğu işyerleri için asgari ücret teşviki uygulanmalıdır.

Asgari ücret ne kadar?

Asgari ücret 2019 yılında net aylık 2.020,90 TL’ydi.

2020 yılı için yüzde 15,04 oranında zam gerçekleşmişti. Böylece asgari ücret 2020’de net olarak 2.324,70 TL olmuştu.

Türk-İş’in araştırmasına göre, Kasım ayında dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 2 bin 516 lira olarak belirlendi. Yani, Türkiye’de açlık sınırı asgari ücretin üstünde seyrediyor.